JANET LOWE
Trích: Bill Gates Đã Nói, Nguyên Tác: The World Listens When Bill Gates Speaks; Tổng hợp và biên dịch: Vũ Tài Hoa – Hoài Nam Nguyễn Văn Phước – Ban biên dịch First New; NXB. Trẻ 2004
“Phần mềm là ngành kinh doanh đặc sệt chất Mỹ. Các công nghệ tiên tiến xuất hiện đầu tiên tại đây. Thị trường phần mềm lớn nhất cũng tại đây. Và môi trường tạo thuận lợi cho tất cả điều đó cũng xảy ra tại đây. Đó là nguyên nhân tại sao những khách hàng đầu tiên của chúng tôi, trong đó có cả IBM, lại có thể gạt mọi tự ái để mua sản phẩm từ một chàng trai mới 25 tuổi và là chủ nhân của một công ty nhỏ ở mãi tiểu bang Washington. Có thể lúc đó họ đã nghĩ chuyện này thật là điên, nhưng họ nói: ‘Này, nếu tay đó biết nhiều về phần mềm thì chắc nó còn biết nhiều hơn nữa đấy’”.
Năm 1980, khi Microsoft lần đầu tiên được IBM, ông vua của ngành công nghiệp máy tính, đến tiếp xúc thì Gates mới 25 tuổi và nhân viên của Microsoft chỉ có 32 người.
Gates trông còn quá trẻ để có thể được ưng thuận, “Nhưng đây là một chàng trai khôn ngoan hơn tuổi đời của anh ta – một thiên tài trong lĩnh vực lập trình, một tài năng bẩm sinh trong kinh doanh, điều đó được thể hiện khi anh điều khiển được mối quan hệ của Microsoft với IBM sao cho có lợi nhất cho công ty, một ủy viên ban quản trị IBM nói.
Khi IBM gọi điện tới để hẹn gặp họ yêu cầu cuộc hẹn phải xảy ra ngay ngày hôm sau. Gates đã nhanh chóng dời lại cuộc hẹn với Fred Kassar, Chủ tịch công ty trò chơi điện tử Atari. Quyết định này, cộng với vài quyết định khác sau đó, đã biến Gates thành tỷ phú khi mới 31 tuổi.
Trong lần viếng thăm đầu tiên công ty Microsoft, các ủy viên điều hành công ty IBM đến cửa công ty và hỏi một chàng trai trông rất lôi thôi đường đến văn phòng của Bill Gates. Chàng trai theo họ đến văn phòng, rồi ngồi vào phía sau bàn làm việc. Cho tới lúc đó các ủy viên IBM mới nhận ra rằng họ đã gặp Chủ tịch của Microsoft.
Đến lần gặp sau, các ông ủy viên IBM trong các bộ cánh thật bình dị đến văn phòng Gates, nhìn thấy anh chải chuốt trong bộ vét sang trọng cổ thắt cà vạt, ra tiếp. Cuộc gặp gỡ được mở đầu bằng những tiếng cười lớn thân mật.
IBM được ví như hãng xe ‘hoàng gia’ Rolls-Royce của ngành công nghiệp máy tính. Tuy nhiên, công ty đã trở nên tụt hậu trong ngành máy tính cá nhân và tìm kiếm sự hợp tác từ bên ngoài để giúp họ mở cuộc đột kích sau đó vào thị trường máy tính nhỏ đang phát triển rất nhanh này. Các ủy viên chấp hành của IBM tại Boca Raton, Florida hy vọng triển khai cùng với Microsoft ý tưởng tạo ra một hệ điều hành dùng trong máy tính IBM dành cho cá nhân sử dụng. Microsoft chưa từng sản xuất hệ điều hành riêng của mình bao giờ, vì vậy họ chuyển cuộc giao dịch này cho đối tác thân thiết của họ la Digital Research. Nhưng việc đàm phán giữa Digital Researeh và IBM không đi đến đâu, IBM quay trở lại Microsoft.
Sau buổi họp hội đồng quản trị toàn quốc của United Way, Mary Gates, mẹ của Gates, đã đến gặp ủy viên hội đồng John Opel, Chủ tịch IBM. Bà nêu nhận xét rằng công ty của ông hiện đang bắt đầu tiến hành một số công việc ùng với con trai Bill của mình và bà tin rằng họ sẽ vừa ý khi làm việc với Bill. Opel không quan tâm lắm tới lời của bà. Sau này, khi nhóm phát triển máy tính cá nhân đệ trình lên hội đồng quản trị công ty IBM bản kế hoạch của một loại máy còn chưa ra đời, cái tên Micosoft đã được nhắc tới trong bản kế hoạch. Opel lúc ấy mới hỏi, “Đấy có phải là con trai của bà Mary Gates không?”. Kể từ lúc đó Gates được coi như một đối tác của IBM.
Gates đã thực hiện một cuộc mua bán được xem như một giao dịch thế kỷ khi mua một hệ điều hành còn thô sơ của Tim Patterson, lập trình viên của công ty Seattle Computer Products, với giá 50.000 đô la. Tim Patterson đã viết ra hệ điều hành này và đặt tên nó là 86-DOS hoặc Q-DOS (viết tắt của Quick and Dirty Operating System). Gates đã sửa lại hệ điều hành này cho nó hoàn thiện hơn, đặt tên lại là MS-DOS (Microsoft Disk Operation System) rồi bán cho IBM. Vì lý do tốc độ, IBM quyết định xây dựng máy PC như một hệ nền mở, nghĩa là nó có thể được dễ dàng mô phỏng. Quả là may mắn. Chiếc máy mới này sẽ trở thành máy BM-PC nổi tiếng khắp thế giới Năm 1981, Microsoft chuyển giao hệ điều hành – và MS-DOS nhanh chóng hiện diện mọi nơi. Và rồi ít lâu sau hàng trăm công ty đã được cấp giấy phép sử dụng MS-DOS để họ có thể sản xuất ra những máy tính tương thích với máy của IBM. Qua một đêm, MS-DOS đã trở thành chuẩn công nghiệp.
Những công ty sản xuất máy tính PC lớn khác, gồm cả Sony, Matsushita và NEC cũng tìm đến Microsoft để có được hệ điều hành của họ, và doanh số bán hàng của Microsoft lập tức tăng ngất trời.
Vào năm 1980, Microsoft tạo bước chuyển mình từ một công ty mới khởi nghiệp thành một công ty có cung cách quản lý chuyên nghiệp khi Gates thuê Steve Ballmer, bạn học tại Harvard của Bill Gates, vào làm việc với vai trò trợ lý riêng cho chủ tịch công ty. Họ đã đàm phán về các điều kiện làm việc trong khi Gates đang ở trên một du thuyển có tên Doo-Wah, Doo-Wah trong chuyến đi nghỉ tại vịnh Caribê.
“…Tôi đang trong kỳ nghỉ nhưng tôi phải thương lượng với Steve về mức lương của anh ta. Và chúng tôi đã nói chuyện với nhau qua điện thoại vô tuyến nối liền từ biển vào bờ. Tôi nghĩ chúng tôi đã khởi đầu với mức lương 40.000 đô la. Mọi người đi cùng tôi trên chiếc du thuyền này lúc ấy đang uống rượu và họ luôn miệng nói với tôi “Hãy trả lương anh ta cho thật xứng đáng. Hãy kiếm ngay người nào đó để đỡ đần anh, chúng tôi thấy anh thực sự căng thẳng quá rồi!“. Vì vậy tôi đồng ý mức lương 50.000 đô la...”.
Ngoài tiền lương, Ballmer cũng được tặng cổ phiếu của công ty. Số cổ phiếu này đến năm 1997 giá trị của chúng đã lên đến gần 7 tỷ đô la.
Microsoft đã lớn mạnh cùng với ngành công nghiệp phần mềm. Tạp chí Business Software Alliance đã tổng kết rằng ngành công nghiệp phần mềm vào năm 1996 đã giúp cho nền kinh tế Mỹ tăng thêm 67 tỷ đô la chỉ đứng sau ngành công nghiệp ô tô (106 tỷ đô la) và điện tử (78 tỷ đô la).