HÃY Ở BÊN NHỮNG NGƯỜI GIÚP TA TỐT ĐẸP HƠN

Tôi đã từng nghe Ray Chambers, nhà tài chính, nhà từ thiện huyền thoại, phát biểu tại hội nghị Google Zeitgeist ở Arizona. Thành công mà ông đạt được với công ty cổ phần tư của mình và cách ông dùng đam mê và sức mạnh của bản thân để giải quyết một số vấn đề lớn nhất thế giới thông qua việc đồng sáng lập các tổ chức có ảnh hưởng lớn như America’s Promise, Points of Light và Malaria No More là nguồn động lực cho tôi. Ray là tấm gương tối thượng về hình mẫu mà tôi hy vọng một ngày nào đó mình sẽ đạt đến.

Trong khoảng thời gian này, chúng tôi đang tìm cách củng cố ban giám đốc của PoP bằng một cá nhân nổi tiếng, giúp công việc của chúng tôi được biết đến rộng rãi hơn và có uy tín lớn mạnh hơn. Ray Chambers là hiện thân của hình mẫu đó, nhưng để tiếp cận được ông là cả một chặng dài khó khăn. Tôi không nghĩ có lần nào mình gặp ông mà không có một bục diễn thuyết hoặc sân khấu ngăn cách chúng tôi. Nhưng có một điều đặc biệt xảy ra, chúng ta được giới thiệu qua email và đột nhiên có một cuộc gặp mặt trực tiếp kéo dài một giờ tại văn phòng của ông.

Ray từng được Tổng thư ký Liên Hợp Quốc chọn là đặc phái viên đầu tiên của Liên Hợp Quốc về Bệnh sốt rét, và dựa trên thành tích mà ông đạt được ở vị trí này, ông đã được thăng chức lên vị trí đặc phái viên phụ trách buộc các nhà lãnh đạo phải có trách nhiệm tới từng Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ liên quan đến sức khỏe. Sau khi đi ngang qua biểu trưng Liên Hợp Quốc treo trên cửa trước văn phòng của ông ở Manhattan, tôi được dẫn vào một phòng họp tuyệt đẹp nhìn ra Công viên Trung tâm.

Vài phút sau, Ray bước vào. Mái tóc muối tiêu ngắn của ông được chải gọn gàng, và bộ com-lê kẻ sọc có vẻ rất hợp với người quyền quý như vậy. Ông mời tôi ngồi xuống một chiếc ghế sofa da nâu sang trọng và mở lời bằng chất giọng nhẹ nhàng rất riêng của mình. “Adam này, có vẻ cậu đang làm được những điều tuyệt vời với POP,” ông mỉm cười nói.

Tôi biết Ray từng là chủ một công ty cổ phần tư nhân, và dù tôi định nói chi tiết về nền tảng tài chính của mình và hy vọng chúng tôi sẽ kết nối dựa trên những con đường chung kết hợp kinh doanh với hoạt động từ thiện, nhưng tôi đã không mở lời bằng chuyện đó. Ông đã sắp xếp cả một giờ để chúng tôi có thể trao đổi, vì vậy tôi bắt đầu với câu chuyện cá nhân của mình. Tôi kể cho ông nghe về con tàu và ngọn sóng lớn. Tôi cũng chia sẻ trải nghiệm của tôi với cái chết, và nó đã dẫn tôi đến cuộc tìm kiếm ý thức mục đích như thế nào.

Sau đó, tôi giới thiệu cách tiếp cận độc đáo của chúng tôi nhằm tăng cơ hội giáo dục ở các nước đang phát triển. Tôi sử dụng mọi thuật ngữ kinh doanh trong sách, nói về những hiệu quả mà chúng tôi đã cố gắng thúc đẩy và mô hình hoạt động mà chúng tôi đang nhắm đến để phát triển và nhân rộng. Tôi đoán câu chuyện mở đầu sẽ giúp ông hình dung ra vấn đề, nhưng cách tiếp cận giống kiểu kinh doanh sẽ là điều ông quan tâm nhất.

Cuối cùng khi tôi ngừng lời, Ray nhắm mắt lại và ngả đầu ra sau. Tôi chờ ông đưa ra một phê bình chi tiết về mô hình của chúng tôi. Thế nhưng thay vào đó, ông lại đáp: “Adam này, những gì cậu mô tả, những gì cậu đã trải qua, là điều mà các thánh nhân đã tìm kiếm suốt hàng ngàn năm qua. Đó là những gì mà Đức Đạt Lai Lạt Ma đã dạy. Những gì cậu đang mô tả là trạng thái hạnh phúc. Hạnh phúc ấy không đến từ vật chất hay tài sản mà ta sở hữu, nó xuất phát từ việc ta hoàn thành được mục đích của mình trong đời.”

10 phút sau đó, Ray chỉ nói về việc đạt được niềm hạnh phúc nhờ giúp đỡ những người khác. Tôi sửng sốt. Ông nói từng từ một cách rất đỗi chân thành. Tôi có thể nghe thấy lời khuyên đừng chỉ một chiều của Tehillah vang lên trong đầu và quyết định từ bỏ cuộc nói chuyện về lối tiếp cận mới vì mục đích của chúng tôi. Khi chúng tôi càng dấn sâu hơn vào khía cạnh tinh thần của hoạt động từ thiện, tôi có thể cảm thấy rằng chúng tôi không cần phải dựa vào các biệt ngữ kinh doanh để chứng tỏ rằng chúng tôi có cùng lối suy nghĩ.

Khi chúng tôi tiếp tục trao đổi các ý tưởng, Ray bắt đầu đưa ra những lời khuyên và giới thiệu những người ông quen biết. “Tôi nghĩ rằng người đồng nhiệm với tôi, đặc phái viên chịu trách nhiệm đảm bảo thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ về giáo dục, Nữ hoàng Sheikha Moza của Qatar, sẽ là người cực kỳ thích hợp để cậu có thể nói chuyện.” “Ngoài ra còn có một anh chàng mà cậu nên gặp, anh chàng này có tài năng khó tin về công nghệ. Tôi sẽ giới thiệu cậu với Jack Dorsey.” “Cậu biết Maria Eitel ở Quỹ Nike không?” “Thế còn Reid Hoffman của LinkedIn thì sao nhỉ?” Danh sách những người làm thay đổi thế giới cứ tiếp diễn cho đến khi một giờ trò chuyện kết thúc, tôi ra về trong cảm giác lâng lâng phấn chấn.

Nhưng đó mới chỉ là khởi đầu cho mối quan hệ của chúng tôi. Khoảng một tháng sau đó, Ray đồng ý tham gia ban giám đốc của chúng tôi. Với quyết định này, ông đã làm thay đổi vĩnh viễn quỹ đạo của PoP.

Giá trị lớn nhất của Ray không nằm ở chiếc ví của ông; đó là khả năng của ông trong việc tập hợp mọi người ngồi lại cùng nhau giải quyết các vấn đề chung. Khi quyết định tìm hiểu sâu hơn nữa những cách tiếp cận mới cho việc đào tạo giáo viên, xóa mù chữ và cung cấp học bổng cho học sinh, tôi bắt đầu bằng cách gửi email cho ban giám đốc: Tôi cần nói chuyện với các chuyên gia giáo dục hàng đầu. Xin vui lòng giới thiệu bất cứ ai mà các vị nghĩ rằng tôi nên gặp.

Hầu hết mọi người đều đáp lại bằng những lời giới thiệu kết nối với các chuyên gia tại các trường đại học, các ứng viên tiến sĩ và các nhà lãnh đạo vì mục đích khác. Ray viết lại như sau, Tôi thường nói chuyện với cựu Thủ tướng Anh, Gordon Brown, và vợ ông, Sarah, và tôi muốn giới thiệu cậu với họ. Sau hai giờ đầu tiên trò chuyện với bà Sarah, tôi biết mình đã tìm được một nhà lãnh đạo toàn cầu về giáo dục mà tôi thực sự tin cậy và ngưỡng mộ. (Sau đó, bà đã trở thành nhân vật được vinh danh tại gala tiếp theo của chúng tôi).

Ray cũng giới thiệu tôi với nhiều người khác, những người đã góp phần thay đổi quỹ đạo của PoP, và các cuộc trò chuyện trực tiếp giữa hai chúng tôi luôn đưa tới những cách tiếp cận mới cho các vấn đề về giáo dục toàn cầu. Ảnh hưởng của ông thật lớn. Ông từng khuyên tôi: “Hãy nghĩ xem mười năm tới thế giới sẽ thay đổi thế nào, và các cậu, các nguồn lực và mạng lưới của các cậu sẽ thay đổi ra sao trong thế giới đó. Hãy lấy đó làm la bàn để xác định xem làm thế nào để các cậu có thể gây ảnh hưởng đến càng nhiều người càng tốt.” Những lời này đã thực sự là kim chỉ nam cho tôi từ đó.

Bằng những cách khác nhau, cả Tehillah và Ray đều cho tôi những bài học về việc một cá nhân đơn lẻ có thể cải biến cuộc đời ta như thế nào. Có những người nhất định giúp ta nhìn thấy tương lai mà nếu không có ảnh hưởng của họ, có lẽ ta chẳng bao giờ có thể hình dung ra. Họ đã giúp ta trở thành một phiên bản “ta” tốt hơn. Như một ngạn ngữ cổ của người châu Phi đã nói, “Nếu muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Nếu muốn đi xa, hãy đi cùng nhau.” Sự hiện diện của những người khác ta, thông minh hơn ta, tốt bụng hơn ta, khôn ngoan hơn ta sẽ giúp ta tiến xa hơn. Đó là những người mà ta nên bao quanh mình mọi lúc mọi nơi.