Thuở xưa, sau khi thành đạo tại vương quốc La-duyệt-kỳ, trên bước đường hoằng hóa, đức Phật dần dần tiến về kinh thành Xá-vệ, nơi mà vua quan và thần dân vô cùng tôn kính Ngài.

Bấy giờ, đại thương gia Ba-lợi cùng năm trăm khách buôn ra biển tìm châu báu. Trên biển, họ gặp một vị thần đưa một vốc nước ngọt hỏi Ba-lợi:

– Ngươi nghĩ xem nước trong biển nhiều hay nước trong vốc tay ta nhiều hơn?

Đáp:

– Nước trong vốc tay của ngài nhiều hơn. Vì nước biển tuy nhiều, nhưng không ích lợi gì cho đời sống này, không thể cứu người thoát khỏi cơn khát. Vốc nước trong tay dù ít ỏi, nhưng có thể giúp người qua cơn khát. Nhờ đó sẽ hưởng vô số phước báo trong nhiều đời.

Nghe điều ấy, thần biển vui mừng khen ngợi, cởi xâu chuỗi bảy báu có tám mùi hương đang đeo trên người tặng cho Ba-lợi và hộ tống đoàn thuyền về đến bổn quốc bình an vô sự.

Về nước, Ba-lợi dâng chuỗi ngọc thơm lên vua Ba-tư-nặc, đồng thời kể cho vua nghe đầu câu chuyện gặp thần biển và thưa:

– Tâu đại vương, thần nghĩ xâu chuỗi ngọc thơm quý giá này xứng đáng được trang sức cho người cao quý nhất, nên thành kính dâng lên Ngài, xin đại vương hãy chiếu cố nhận cho.

Nhận được chuỗi ngọc, nhà vua cho là vật quý hiếm, liền gọi các phu nhân đến xếp hàng trước mặt, người nào đẹp nhất sẽ được tặng xâu chuỗi thơm này. Sáu vạn phu nhân đều trang điểm lộng lẫy bước ra, chỉ thiếu phu nhân Mạt-lợi.

Nhà vua hỏi:

– Phu nhân Mạt-lợi tại sao không đến?

Người hầu tâu:

– Hôm nay là ngày rằm, phu nhân thọ trì trai giới của Phật, mặc y phục thô xấu nên không dám đến dự.

Nhà vua nổi giận liền cho người đến bảo: “Vì trì trai giới mà dám trái lệnh của trẫm sao?”.

Nhà vua triệu ba lần như thế, phu nhân Mạt-lợi vẫn để nguyên y phục thô xấu đến tham dự. Dù vậy, nhưng nhan sắc của bà vô cùng lộng lẫy hơn cả ngày thường, rạng rỡ như mặt trời, mặt trăng.

Nhà vua vừa kinh ngạc vừa kính phục, hỏi:

– Nàng nhờ công đức gì mà thần sắc rực rỡ khác thường đến vậy?

Phu nhân tâu:

– Tâu bệ hạ, thiếp nghĩ rằng mình kém phước, nên phải chịu mang thân người nữ, những ý nghĩ xấu ngày đêm chất cao như núi, mạng người ngắn ngủi, e sợ phải đọa vào ba đường ác. Vì thế, mỗi tháng thiếp thọ trì trai giới của đức Phật dạy, một ngày tạm thời cắt đứt ân ái, tu tập theo đạo, mong đời đời được hưởng phước báo tối thắng.

Nghe vậy, nhà vua rất vui mừng liền ban cho phu nhân Mạt-lợi xâu chuỗi ngọc thơm này. Nhưng phu nhân thưa:

– Tâu bệ hạ, hôm nay thiếp trì trai, không thể đeo chuỗi ngọc được, xin bệ hạ hãy ban chuỗi ngọc quý này cho người khác.

Vua nói:

– Ta vốn có ý tặng vật báu này cho người nào đẹp nhất. Nay nàng là người đẹp nhất, lại biết tu tập theo Phật pháp, trì trai giới, tâm ý thật cao thượng. Vì thế ta ban tặng cho nàng. Nếu nàng không nhận, ta biết làm sao đây?

Phu nhân thưa:

– Xin bệ hạ chớ buồn, hãy nghe thiếp nói, chúng ta cùng nhau đến dâng chuỗi ngọc thơm này lên đức Phật, và xin được nghe lời giáo huấn của bậc thánh, nhờ đó sẽ được hưởng phước muôn đời.

Nhà vua đồng ý, bèn ra lệnh chuẩn bị xa giá đến tinh xá gặp đức Phật. Vừa đến, nhà vua đảnh lễ rồi đứng qua một bên thưa:

– Bạch đức Thế Tôn! Đây là xâu chuỗi ngọc thơm của thần biển tặng cho Ba-lợi. Ông ấy đem dâng cho con, sáu vạn phu nhân đều ao ước có được nó, còn phu nhân Mạt-lợi được con tặng thì lại không nhận, nhờ trì trai giới của Phật nên tâm không còn tham đắm. Nay chúng con thành kính dâng lên đức Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy rủ lòng nhận cho. Bạch Thế Tôn! Đệ tử Phật một lòng giữ gìn trai giới, lòng tin chân chính như thế thì sẽ có phước đức gì?

Khi ấy, đức Thế Tôn nhận chuỗi ngọc thơm và nói bài kệ:

Làm nhiều đóa hoa báu

Kết thành tràng đẹp xinh

Tích chứa hương giới đức

Sanh nơi nào cũng tốt.

Hoa thơm và cỏ lạ

Hương không bay ngược gió

Sống trong đạo nhiệm mầu

Hương đức tỏa muôn phương.

Hương chiên-đàn thơm ngát

Hoa sen cũng ngạt ngào

Tuy đó là hương thật

Nhưng không bằng giới hương.

Hương hoa thơm đến mấy

Chẳng phải hương chân thật

Hương của người trì giới

Vượt hơn cõi trời kia.

Giới đầy đủ trọn vẹn

Hành động không sai trái

Tâm định được giải thoát

Vĩnh viễn thoát cõi ma.

Nói kệ xong, đức Phật lại bảo nhà vua:

– Phước đức thọ trì trai giới sẽ được danh tiếng vang xa. Dù cho đem hết tất cả các loại châu báu khắp mười sáu nước trong thiên hạ bố thí, phước đức ấy không bằng phước đức phu nhân Mạt-lợi thọ trì trai giới Phật pháp một ngày một đêm, cũng như hạt đậu sánh với núi Tu-di mà thôi. Vì phước đức trì trai và tu học trí tuệ sẽ đạt đến quả vị Niết-bàn.

Nghe đức Phật dạy, vua cùng phu nhân và tất cả quần thần đều hoan hỷ vâng lời thọ trì.