SEAN COVEY
Trích: 7 thói quen của bạn trẻ thành đạt - The 7 habits of highly effective teens; Biên dịch: Vũ Thị Thu Nhi – Nguyễn Thành Nhân; NXB. Tổng Hợp Tp.Hồ Chí Minh, 2018
Mỗi ngày tôi và bạn có cả trăm cơ hội để chọn thái độ tích cực hay tiêu cực.
Có bao nhiêu lần bạn gặp một người băng qua đường trước xe bạn, làm bạn phải thắng thật gấp? Khi đó bạn làm gì? Hoảng hốt? Tức giận và dừng lại gây sự? Hay bạn cứ bình thản tiếp tục đi?
Sự lựa chọn là của bạn
Những người tiêu cực lựa chọn thái độ ứng xử dựa trên sự bốc đồng. Cũng như một chai soda, nếu cuộc sống lắc họ vài cái, áp lực tăng lên và nút chai văng ra.
Người tích cực chọn cách ứng xử dựa trên nhận thức, họ suy nghĩ trước khi hành động. Họ biết mình không thể điều khiển những gì xảy ra cho mình, nhưng họ có thể quyết định điều gì mình nên làm. Không như người tiêu cực đầy hơi ga, người tích cực giống như nước. Bạn cứ tha hồ lắc cũng chẳng có gì xảy ra: không xì bọt, không trào bong bóng, không áp lực. Người tích cực biết tự làm chủ bản thân mình.
Lắng nghe ngôn ngữ của mình
Bạn có thể nhận ra sự khác biệt giữa người năng động, tích cực và người thụ động, tiêu cực qua ngôn ngữ họ sử dụng. Ngôn ngữ tiêu cực là những cách nói như:
- “Tôi là vậy đó. Tôi quen vậy rồi.” Điều họ thật sự muốn nói là: Tôi không chịu trách nhiệm gì về cung cách hành động của tôi. Tôi không thể thay đổi. Tôi sinh ra đã là như vậy rồi.
- “Nếu ông chủ của tôi không phải là một gã như thế, mọi chuyện đã khác xa.” Điều họ thật sự muốn nói là: Ông chủ tôi là nguyên nhân của mọi vấn đề của tôi chứ không phải tôi.
- “Giá mà tôi vào học ở một trường khác, có những bạn tốt hơn, làm ra nhiều tiền hơn, sống trong một căn hộ khác, có một người yêu như ý… chắc tôi hạnh phúc lắm.” Điều họ thật sự muốn nói là: Tôi không thể kiểm soát được hạnh phúc của chính tôi, chính những thứ này thứ nọ làm được điều đó. Tôi phải có những thứ đó mới có hạnh phúc.
Bạn hãy để ý xem, như vậy là ngôn ngữ tiêu cực đã tước bỏ sức mạnh bản thân của chúng ta và trao nó cho ai khác hay điều gì khác. Khi bạn thụ động thì giống như bạn đã đưa bộ điều khiển từ xa của đời mình cho ai đó và bảo: “Này, hãy điều khiển tôi khi nào anh thích”. Ngôn ngữ tích cực, trái lại, đặt bộ điều khiển từ xa đó vào tay bạn và bạn được tự do chọn kênh mà mình muốn.
Ngôn ngữ tiêu cực |
Ngôn ngữ tích cực |
Tôi sẽ thử
Tôi quen vậy rồi Tôi chẳng làm được gì cả Tôi phải Tôi không thể Anh làm tôi xui xẻo cả ngày |
Tôi sẽ làm
Tôi còn có thể làm tốt hơn Hãy xem xét tất cả những khả năng Tôi chọn Có thể có cách nào đó Tôi sẽ không để anh làm tôi xui xẻo đâu |