DŨNG CẢM NHẬN LỖI

Chiều muộn, bố muốn sửa một bên chân ghế bị hỏng, nhưng tìm khắp hộp đựng dụng cụ mà không thấy chiếc cưa. Lúc này, bố mới nhớ ra tuần trước Carton đã dùng chiếc cưa, nên thử đi tìm dưới gốc cây mà Carton hay chơi. Quả nhiên, bố đã tìm thấy chiếc cưa trong bụi cỏ, tuy nhiên, chiếc cưa đã bị han gỉ.

Bố liền cầm chiếc cưa vào nhà, hỏi Carton đang ngồi xem phim: “Carton, con có biết bố vừa tìm thấy thứ gì trong vườn không?”

Carton tò mò hỏi: “Bố tìm thấy gì vậy ạ?”.

“Con nhìn xem, một chiếc cưa đã han gỉ. Bố giơ chiếc cưa lên và tiếp tục hỏi: “Con có biết ai đã bỏ chiếc cưa dưới gốc cây không?”.

Carton im lặng một lát rồi trả lời: “Con không biết bố ạ.”

“Thật à?”, bố nghĩ ngợi một lúc rồi tiếp tục hỏi: “Bố nhớ tuần trước hình như con có mượn bố cái hộp dụng cụ nói là muốn làm một chiếc ghế. Con còn nhớ không?”.

Carton cúi đầu ngẫm nghĩ giây lát liền nói: “Về sau con đã trả lại bố rồi mà.”

“Đúng thế, con đúng là đã trả lại cho bố rồi. Nhưng lúc đó trời đã quá tối nên bố không mở ra xem. Con có khẳng định là tất cả dụng cụ đều đã đầy đủ hết không ?” – Bố điềm tĩnh hỏi.

Lúc đó, mặt cậu bé bắt đầu đỏ lên vì xấu hổ, thút thít đáp: “Con rất xin lỗi bố, tuần trước con dùng nhưng quên không để vào, có lẽ, mấy hôm trước trời mưa nên nó mới bị gỉ.”

“Con yêu à! Con có thể kể với bố những chuyện vừa rồi, bố rất vui. Nhưng lần sau con không được để quên nó nữa đâu đấy, nếu không thì nó sẽ hỏng thật đấy”.

“Con nhớ rồi bố ạ!”, Carton gật gật đầu.

“Vậy bây giờ con có thể đánh sạch chiếc cưa han gỉ này bằng chiếc bàn chải thép kia không ?”.

Đương nhiên rồi ạ!”, Carton cầm lấy chiếc bàn chải mà bố đưa cho, bắt đầu cắm cúi ngồi đánh.

Câu chuyện như trên bạn có thể dễ dàng thấy trong cuộc sống hàng ngày. Khi con không cẩn thận mắc lỗi, bạn sẽ làm như thế nào? Không ít người sẽ nghĩ đến việc phê bình và bắt con rút ra bài học. Nếu là cha mẹ người Mỹ thì họ sẽ không làm như vậy. Giống như ông bố trong câu chuyện trên, khi thấy con đã biết nhận lỗi, ông sẽ không tỏ thái độ tức giận, trực tiếp chỉ ra lỗi lầm của con mà sẽ kiên nhẫn nhắc  nhở con, giúp con ý thức được sai phạm của bản thân, đồng thời chủ động nhận lỗi. Như thế, cha mẹ không những để con chủ động, dũng cảm nhận lỗi mà còn không làm tổn thương đến lòng tự trọng của bé.

Ngoài ra, có nhiều bậc phụ huynh tỏ ra vô cùng căng thẳng trước những lỗi lầm của con. Ví dụ như khi con làm vỡ một chiếc bát, cha mẹ cảm thấy rất lo lắng, sợ con bị thương nên đã tự mình thu dọn mảnh bát vỡ; lại có cha mẹ lớn tiếng mắng mỏ con, để con tự trách móc bản thân. Tuy nhiên, những phương thức giáo dục cực đoan này sẽ không giúp bé nhận ra lỗi lầm của mình mà ngược lại, còn mang đến những áp lực tâm lý không tốt, càng khiến bé lúng túng không biết phải xử lý thế nào. Trong gia đình Mỹ thường lưu truyền câu: “Nên hào phóng với những lời khen nhưng phải thận trọng với những lời phê bình”. Người Mỹ cho rằng con đã sai rồi, không nhất thiết phải trách phạt con, vì như thế chỉ tạo ra gánh nặng về mặt tâm lý cho con, cha mẹ hãy giúp con tìm ra phương pháp giải quyết vấn đề chứ không nên chỉ chú ý vào những lỗi làm mà con mắc phải. Chúng ta hãy cùng xem cha mẹ người Mỹ có những phương pháp dạy con như thế nào?

Để con dũng cảm thừa nhận lỗi lầm của bản thân

Phần lớn các bé đều nhận thức được lỗi lầm của mình, nhưng đôi khi, các bé không muốn thừa nhận vì sợ cha mẹ sẽ trách phạt. Nếu chúng ta khoan dung với sự thật mà con đang che giấu thì vô tình sẽ hình thành thói quen nói dối cho con. Khi con mắc sai lầm, người Mỹ thường để con nhận lỗi ngay trong lần sai phạm đầu tiên cho dù đó là lỗi lầm rất nhỏ, họ sẽ không để con “mập mờ” giấu chuyện. Cha mẹ sẽ trực tiếp nói: “Con làm đổ sữa rồi!” hoặc tỏ ra không hài lòng với con: “Con làm rách quyển sách mới của bố rồi, bố không vui đâu nhé!”. Khi con đã thực sự nhận ra lỗi lầm của mình thì sẽ chủ động nhận lỗi và rút kinh nghiệm, lần sau không dám tái phạm.

Cho con cơ hội giải thích, để tìm ra nguyên nhân

Cha mẹ người Mỹ thường kiềm chế được tình cảm của mình trước những lỗi lầm của con. Họ luôn chọn những lời lẽ nhẹ nhàng để giảm bớt sự lúng túng, khó xử cho con khi bé làm vỡ bình hoa. Trong trường hợp này, họ sẽ dùng giọng điệu hài hước: “Con yêu à! Con muốn lấy hoa trong bình ra à? Chúng ta có thể lấy hoa bằng cách khác mà!”. Lúc đó con sẽ bớt sợ hãi và nói với bố mẹ rằng vì sao mình đã đánh vỡ lọ hoa. Tiếp theo đó, cha mẹ sẽ dựa trên lời giải thích của con để chỉ cho con cách làm đúng đắn, giúp con lần sau không tái phạm nữa.

Để con chịu trách nhiệm với những hành vi của mình

Khi con mắc lỗi, người Mỹ thường không tra hỏi nguyên nhân mà sẽ để con nghĩ cách để giải quyết lỗi lầm. Ví dụ, khi con làm đổ mực lên bàn, bố sẽ để con lau sạch bàn, sau đó sẽ khen: “Con lau sạch lắm!”. Có thể nhiều người sẽ nghĩ: “Tại sao con mắc lỗi mà lại khen ngợi?”, người Mỹ cho rằng lời khen ngợi là chìa khóa vạn năng, nó giúp con tự tin, biết sửa chữa lỗi lầm và học cách làm việc có trách nhiệm hơn. Lúc này, đối tượng được khen ngợi không phải là người mắc lỗi nữa mà là người biết sửa sai. Bằng cách xử lý tình huống như vậy, con sẽ có trách nhiệm hơn với những hành động của mình và làm việc tốt hơn.

Áp dụng biện pháp nhất định

Có những bé luôn mắc các lỗi giống nhau, với những trường hợp như vậy, cha mẹ nên áp dụng một số biện pháp nhất định. Khi Carton nhiều lần bỏ quên chiếc cưa của bố ở ngoài sân, bố sẽ cho con một sự lựa chọn: “Dùng xong để vào chỗ cũ hoặc là không được dùng nữa, con tự quyết định”. Nếu con vẫn không nghe lời, tiếp tục mắc sai lầm, bố sẽ khóa hộp dụng cụ lại, đồng thời sẽ nói rõ nguyên nhân của việc làm này: “Bố muốn tất cả dụng cụ đều phải được để cùng với nhau”. Nếu con muốn dùng, bố sẽ để con tự rèn luyện thói quen dùng xong đồ để vào chỗ cũ, tuyệt đối không mềm lòng mà bỏ hình phạt đối với con.

Trong quá trình trưởng thành, mỗi người đều không thể tránh khỏi mắc sai lầm. Chúng ta nên bao dung, đồng cảm với con nhiều hơn, biến những lỗi lầm mà con mắc phải trở thành bài học để rút kinh nghiệm, giúp bé trưởng thành. Khi con đã nhận thức được lỗi lầm của mình và đã biết chủ động nhận lỗi thì cha mẹ không nên chỉ chú ý vào những lỗi đó mà hãy để con có cơ hội sửa chữa, thực hiện hành vi của mình tốt hơn.