ĐỪNG ĐỂ CẢM XÚC CHI PHỐI – NÃO BỘ CỦA BẠN TẠO RA CHÚNG

Ảnh: Youtbe TED

Phòng nghiên cứu của tôi cách nơi quả bom phát nổ một ngàn dặm ở trận Boston Marathon năm 2013. Kẻ đánh bom sống sót, Dzhokhar Tsarnaev từ Chechnya, đã nỗ lực, bị kết án và bị xử tử hình.

Bây giờ, khi một bồi thẩm đoàn đưa ra quyết định giữa cuộc sống trong tù và án tử hình, họ chủ yếu dựa vào quyết định của mình dù cho có bị cáo hay không cảm thấy hối hận về hành động của mình. Tsarnaev đã nói lời xin lỗi, nhưng khi thẩm phán nhìn thấy mặt anh ta, tất cả bọn họ đều thấy ánh nhìn chằm chằm. Bây giờ, Tsarnaev là tội phạm, không còn gì nghi ngờ nữa. Anh ta tàn sát người vô tội, và tôi không có ở cuộc tranh luận đó. Trái tim tôi tan vỡ với tất cả những người đã trải qua. Nhưng là một nhà khoa học, tôi phải nói với bạn thẩm phán đã không và không thể nhận ra sự hối hận hoặc bất cứ cảm xúc ở ai khác. Tôi không thể, và bạn cũng không thể, và đó là vì cảm xúc không phải là những gì chúng ta nghĩ. Chúng không thể bày tỏ khắp nơi và được chấp nhận. Chúng không phải là phản ứng bẩm sinh điều đó không thể kiểm soát Chúng ta đã hiểu lầm bản chất của cảm xúc trong thời gian rất dài và việc hiểu được cảm xúc thực sự là gì vô cùng quan trọng với tất cả chúng ta.

Ảnh: cắt ra từ video

Tôi đã nghiên cứu về cảm xúc một cách khoa học được 25 năm, và trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã khảo sát khuôn mặt với tín hiệu điện do các cơ mặt của bạn co lại làm cho khuôn mặt có những biểu hiện. Chúng tôi đã quan sát cảm xúc của cơ thể con người. Chúng tôi đã phân tích hàng trăm nghiên cứu giải phẫu với sự tham gia của hàng ngàn đối tượng. Chúng tôi đã scan hàng trăm bộ não, và kiểm tra tất cả các nghiên cứu hình ảnh não trên cảm xúc đã được công bố trong hơn 20 năm qua. Và kết quả của tất cả nghiên cứu này hầu hết đều phù hợp Có thể bạn sẽ thấy cảm xúc của bạn là một phần cố định và chúng chỉ kích hoạt và xảy ra với bạn nhưng không phải vậy. Bạn có lẽ sẽ tin rằng não của bạn được định sẵn mạch cảm xúc rằng bạn sinh ra với cảm xúc có sẵn, chứ bạn không làm nó Sự thật, thường chúng ta ở trong căn phòng có cảm xúc có sẵn của bộ não mình. Sự thật, không có bộ não nào trên hành tinh này có sẵn cảm xúc.

Vậy thật sự, cảm xúc là gì? Vâng, hãy thắt dây an toàn của bạn bởi vì… cảm xúc là dựđoán Chúng dự đoán cấu tạo não của bạn vào thời điểm này nơi hàng triệu tế bào não hoạt động cùng nhau, và bạn có thể điều khiển nhiều hơn qua việc đoán hơn là bạn sẽ tưởng tượng rằng bạn làm.

Bây giờ, nếu bạn nghe có vẻ vô lý, hoặc, bạn biết, nó thật điên rồ. Tôi đang ở đây với bạn, bởi vì thẳng thắn, nếu tôi không thấy các chứng cứ cho mình tôi đã tốn hàng thập kỷ cho bằng chứng ấy, Tôi khá chắc chắn rằng tôi không tin điều đó. Nhưng mấu chốt là cảm xúc không hình thành trong não của bạn vào lúc sinh ra. Chúng chỉ vừa hình thành.

Để thấy những gì tôi nói, hãy nhìn vào điều này. Ngay bây giờ, não của bạn đang làm việc như điên. Các nơ-ron của bạn đang cháy như điên cố để làm thay đổi ý nghĩa của điều này để bạn thấy cái gì đó khác những đốm màu đen và trắng. Bộ não của bạn đang xem xét kĩ càng những trải nghiệm từng lướt qua trong đời, đưa ra hàng ngàn dự đoán cùng một lúc, cân nhắc xác suất, cố gắng trả lời câu hỏi, “Thứ này giống cái gì nhất?” không phải “nó là gì?” nhưng “Thứ này giống cái gì nhất mà tôi đã trải qua trong quá khứ?” Và điều này đang xảy ra trong nháy mắt. Bây giờ nếu não bạn vẫn đang vật lộn tạo chắp nối phù hợp và bạn vẫn thấy những đốm đen và trắng, sau đó bạn đang ở trong trạng thái gọi là “chứng mù kinh nghiệm”, và tôi sẽ chữa mù cho bạn. Tôi thích phần này. Bạn sẵn sàng được chữa khỏi chưa?

Được rồi. Bắt đầu thôi.

Được rồi. Nên giờ nhiều bạn thấy một con rắn, và tại sao lại thế? Bởi vì như bộ não của bạn đang xem xét thông qua kinh nghiệm quá khứ của bạn, có kiến thức mới ở đó, kiến thức đã đến từ bức ảnh. Và điều thực sự tuyệt vời là kiến thức mà bạn có trước đây đang thay đổi cách bạn nhận thức về những vết đốm lúc này. Não của bạn đang xây dựng hình ảnh của một con rắn nơi không có rõ ràng là rắn, và loại ảo giác này là những gì các nhà thần kinh học như tôi gọi là “tiên đoán”. Tiên đoán là cách não hoạt động cơ bản. Là hoạt động thông thường của não. Tiên đoán là cơ sở của mỗi kinh nghiệm mà bạn có. Chúng là cơ sở của mỗi hành động mà bạn thực hiện. Thực tế, tiên đoán là những gì cho phép bạn hiểu những từ mà tôi đang nói khi chúng xuất phát từ tôi —

Khán giả: Miệng. Lisa Feldman Barrett:Miệng. Chính xác.

Tiên đoán là nguyên thủy. Chúng giúp chúng ta hiểu thế giới một cách nhanh chóng và hiệu quả. Vì vậy, não của bạn không phản ứng với thế giới. Sử dụng kinh nghiệm trong quá khứ, não của bạn tiên đoán và xây dựng kinh nghiệm về thế giới.

Cách mà chúng ta thấy cảm xúc ở người khác có nguồn gốc sâu sắc trong các tiên đoán. Vì vậy, đối với chúng ta, nó giống như chỉ nhìn vào mặt ai đó, và chúng tôi chỉ đọc cảm xúc có trong biểu cảm trên khuôn mặt của họ cách mà chúng ta sẽ đọc các từ trên một trang. Nhưng thực ra, dưới vỏ não, não của bạn đang tiên đoán. Nó sử dụng kinh nghiệm trong quá khứ dựa trên các tình huống tương tự cố gắng tạo ra ý nghĩa. Lần này, bạn không phải tạo ra ý nghĩa cho vết đốm, bạn đang tạo ý nghĩa của các cử động mặt như cong của môi hoặc nhướng lông mày. Và cái nhìn không cảm xúc đó? Đó có thể là một ai đó kẻ giết người vô ích, nhưng cái nhìn của vô hồn cũng có nghĩa rằng ai đó là chấp nhận thất bại mà không than phiền, đó là trên thực tế văn hóa Chechnya quy định cho ai đó trong tình huống của Dzhokhar Tsarnaev.

Vì vậy bài học ở đây là cảm xúc mà bạn có vẻ phát hiện ở người khác thực sự đến từ một phần những gì bên trong đầu bạn. Và điều này là đúng trong phòng xử án, nhưng nó cũng đúng trong lớp học, trong phòng ngủ, và trong phòng họp.

Và đây là mối quan tâm của tôi: công ty công nghệ cao sẽ vẫn là vô danh … à, có lẽ không. Bạn biết, Google, Facebook – đang chi hàng triệu đô la nghiên cứu xây dựng hệ thống phát hiện tình cảm, và về cơ bản là họ đặt câu hỏi sai, bởi vì họ đang cố gắng để phát hiện cảm xúc trên mặt và cơ thể, nhưng cảm xúc không nằm ở mặt và cơ thể của bạn. Vận động cơ thể không mang ý nghĩa của cảm xúc nội tại. Chúng ta phải làm cho chúng có ý nghĩa. Một con người hay cái gì khác phải kết nối chúng với ngữ cảnh, và điều đó làm cho chúng có ý nghĩa. Đó là cách chúng ta biết rằng một nụ cười có thể có là buồn và khóc có thể có nghĩa là hạnh phúc, và một khuôn mặt tĩnh, vẫn có thể có nghĩa là rằng bạn đang giận dữ, âm mưu cho thuê kẻ thù của bạn. Bây giờ, nếu tôi chưa đi ra ngoài trên một chi, tôi sẽ dần đẩy chi đó ra một chút nữa và nói với bạn rằng cách bạn trải nghiệm cảm xúc của riêng mình là cùng một quy trình một cách chính xác. Bộ não của bạn cơ bản làm cho những tiên đoán, dự đoán, nó đang xây dựng trong thời điểm này với hàng tỷ tế bào thần kinh đang hoạt động cùng nhau.

Giờ bộ não của bạn bao bọc để tạo nên những cảm xúc, cảm giác đơn giản đến từ đặc điểm sinh lý học của cơ thể bạn. Vì vậy, khi bạn được sinh ra, bạn có thể tạo cảm giác như bình tĩnh và kích động, phấn khích, thoải mái, khó chịu. Nhưng những cảm giác đơn giản này không phải là cảm xúc. Chúng ở bên bạn mỗi giây phút bạn thức trong cuộc đời. Chúng là tóm tắt đơn giản những gì đang xảy ra bên trong cơ thể bạn, giống như một áp kế. Nhưng chúng có rất ít chi tiết, và bạn cần có chi tiết để biết phải làm gì tiếp theo. Bạn nghĩ gì về những cảm xúc này? Và não của bạn cung cấp chi tiết thế nào? Vâng, đó là những gì dự đoán được. Liên kết dự đoán cảm giác trong cơ thể bạn cung cấp những cảm giác đơn giản cái đang xảy ra xung quanh bạn trên thế giới để bạn biết phải làm gì. Và đôi khi, những công trình đó là những cảm xúc.

Ví dụ, nếu bạn đi bộ vào một tiệm bánh, não của bạn có thể dự đoán rằng bạn sẽ gặp hương vị thơm ngon của bánh nướng tươi sô cô la chip. Tôi biết não của tôi sẽ dự đoán hương vị thơm ngon của bánh quy tươi nướng sô cô la. Và não của chúng ta có thể gây ra co bóp một chút trong dạ dày, để chuẩn bị cho việc ăn bánh quy. Và nếu chúng ta đúng, nếu trên thực tế một số bánh quy vừa ra khỏi lò, thì bộ não của chúng ta sẽ tạo cảm giác đói, chúng ta được chuẩn bị để ăn bánh quy và tiêu hóa chúng một cách hiệu quả, có nghĩa là chúng ta có thể ăn nhiều, đó sẽ là một điều thực sự tốt.

Các bạn chưa cười đủ đâu. Tôi hoàn toàn nghiêm túc.

Nhưng đây là thứ. Đó là co bóp của dạ dày, nếu nó xảy ra trong một tình huống khác, nó có thể có một ý nghĩa hoàn toàn khác. Vì vậy, nếu não của bạn đã dự đoán sự co bóp dạ dày trong một phòng bệnh trong khi bạn đang chờ kết quả kiểm tra, sau đó bộ não của bạn sẽ được làm nên cấu trúc sự sợ hãi hoặc lo lắng hoặc lo âu, và nó có thể gây ra cho bạn, có thể, vặn tay mình hoặc hít một hơi thật sâu hoặc thậm chí khóc. Đúng không? Cùng cảm giác vật lý, cùng sự co bóp dạ dày, trải nghiệm khác nhau.

Và bài học ở đây là những cảm xúc dường như xảy ra với bạn thực sự được tạo ra từ bạn. Bạn không chịu sự kiểm soát của các mạch cảm xúc được chôn sâu bên trong một phần từ xa xưa trong não. Bạn kiểm soát cảm xúc của bạn nhiều hơn bạn nghĩ. Tôi không có ý bạn chỉ cần ngón tay của bạn và thay đổi cách bạn cảm thấy theo cách bạn thay quần áo của bạn, nhưng não của bạn được bao bọc để nếu bạn thay đổi các thành phần não sử dụng để tạo cảm xúc, do đó bạn có thể biến đổi cuộc sống tình cảm của bạn. Vì vậy, nếu bạn thay đổi những thành phần này ngày hôm nay, bạn về dạy bộ não của mình cách cơ bản để dự đoán cái khác nhau vào ngày mai, và đây là những gì tôi gọi là kiến trúc sư kinh nghiệm.

Đây là một ví dụ. Tất cả chúng ta đã từng thấy lo lắng trước bài kiểm tra đúng chứ? Nhưng một số người đã trải nghiệm căng thẳng lo lắng trước một bài kiểm tra. Họ làm kiểm tra với âu lo. Dựa trên những kinh nghiệm trong quá khứ về kiểm tra, não dự đoán một nhịp tim đậpl liên hồi, vã mồ hôi tay, quá nhiều để họ không thể thực sự làm kiểm tra được. Họ không thể hiện tốt, và đôi khi không chỉ là các khóa học thất bại nhưng có thể thất bại ở đại học. Nhưng đây là điều rút ra: một nhịp tim đập không nhất thiết là sự lo lắng. Nó có thể là cơ thể của bạn đang chuẩn bị cho trận chiến và đánh bại bài kiểm tra… hoặc, bạn biết, nói chuyện ở phía trước của hàng trăm người trên sân khấu mà bạn đang được quay phim.

Tôi nghiêm túc mà.

Và nghiên cứu cho thấy rằng khi học sinh học để có một quyết tâm mạnh mẽ thay vì lo lắng, họ thực hiện bài kiểm tra tốt hơn. Và sự quyết tâm đó làm cho bộ não dự đoán một cách khác trong tương lai nên họ thấy bồn chồn. Và nếu họ làm điều đó đủ thường xuyên, họ không chỉ có thể vượt qua bài kiểm tra mà còn sẽ dễ dàng hơn để vượt qua các khóa học của họ, và họ thậm chí có thể hoàn thành đại học, thứ có một tác động rất lớn về thu nhập tiềm năng trong tương lai. Vì vậy, tôi gọi tình cảm này là thông minh trong hành động.

Bây giờ bạn có thể tự rèn luyện trí tuệ về tình cảm này và sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, chỉ cần, bạn biết, tưởng tượng lúc thức dậy lúc sáng. tôi chắc bạn có kinh nghiệm này. Tôi biết tôi có. Bạn thức dậy và khi bạn xuất hiện ý thức bạn cảm thấy sợ hãi khủng khiếp, bạn biết đấy, sự bất hạnh thực sự này, và ngay lập tức, tâm trí của bạn bắt đầu cuộc đua. Bạn bắt đầu nghĩ về các thứ vô nghĩa bạn phải làm trong công việc và bạn có đống email bạn sẽ không bao giờ tìm cách thoát ra được, các cuộc gọi bạn phải trả lời, và cuộc họp quan trọng trên thị trấn, và bạn sẽ phải vật lộn với giao thông, bạn sẽ đón con trễ, chó của bạn bị bệnh, và những gì bạn sẽ làm cho bữa ăn tối? Ôi chúa ơi. Cuộc sống của bạn có vấn đề gì? Cuộc sống của tôi có vấn đề gì?

Trí tuệ là sự tiên đoán. Bộ não của bạn đang tìm kiếm để tìm một lời giải thích cho những cảm giác trong cơ thể bạn mà bạn trải nghiệm như là không may, giống như bạn đã làm với hình ảnh vết đốm vùa nãy. Vì vậy, não của bạn đang cố gắng để giải thích thứ gây ra những cảm giác đó để bạn biết phải làm gì với chúng. Nhưng những cảm giác đó có thể không phải là dấu hiệu có gì sai với cuộc sống của bạn. Có thể một nguyên nhân hoàn toàn vật lý. Có lẽ bạn đang mệt mỏi. Có lẽ bạn đã không ngủ đủ. Có lẽ bạn đang đói. Có lẽ bạn bị mất nước. Lần sau bạn cảm thấy căng thẳng dữ dội, hãy tự hỏi bản thân: Điều này có thể có một nguyên nhân hoàn toàn vật lý chăng? Có thể bạn có thể biến đổi sự đau khổ về cảm xúc thành một sự khó chịu về thể chất không?

Bây giờ tôi không gợi ý với bạn rằng bạn chỉ cần thực hiện một vài thủ thuật của Jedi và tự nói với bản thân mình đang bị trầm cảm hoặc lo lắng hay bất kỳ tình trạng nghiêm trọng nào. Nhưng tôi đang nói với bạn bạn có kiểm soát cảm xúc nhiều hơn bạn tưởng tượng, và bạn có khả năng để giảm sự chịu đựng cảm xúc và hậu quả của nó đối với cuộc sống của bạn bằng cách học cách xây dựng kinh nghiệm khác nhau. Và tất cả có thể làm điều này và với một chút luyện tập, chúng ta có thể thực sự tốt ở đó, như lái xe. Lúc đầu, phải mất rất nhiều nỗ lực, nhưng cuối cùng nó sẽ trở thành tự động.

Giờ tôi không biết bạn, nhưng tôi thấy điều này là một thông điệp thực truyền năng lượng và cảm hứng, và thực tế là nó được sao lưu từ hàng thập kỷ nghiên cứu làm cho tôi cũng hạnh phúc khi là một nhà khoa học. Nhưng tôi cũng phải cảnh báo bạn nó đi kèm với một số dấu vết tốt, bởi vì kiểm soát nhiều hơn cũng có nghĩa là có nhiều trách nhiệm hơn. Nếu bạn không chịu sự kiểm soát của các mạch cảm xúc hoang đường được chôn sâu bên trong bộ não của bạn ở đâu đó và kích hoạt tự động, thì ai chịu trách nhiệm, ai chịu trách nhiệm khi bạn cư xử tồi tệ? Chính là bạn. Không phải vì bạn có lỗi với cảm xúc của mình, nhưng vì những hành động và những kinh nghiệm bạn thực hiện ngày hôm nay trở thành sự dự đoán cho bộ não của bạn vào ngày mai. Đôi khi chúng ta có trách nhiệm về một cái gì đó không phải vì chúng ta bị đổ lỗi nhưng vì chúng ta là những người duy nhất có thể thay đổi nó.

Bây giờ trách nhiệm là một từ lớn. Trên thực tế, nó thật lớn, đôi khi người ta cảm thấy cần chống lại các bằng chứng khoa học rằng cảm xúc được xây dựng và không phải có sẵn bên trong Ý tưởng chúng ta có trách nhiệm với những cảm xúc của mình dường như rất khó nuốt. Nhưng những gì tôi gợi ý cho bạn là bạn không phải mắc kẹt vào ý tưởng đó. Bạn chỉ hít một hơi thật sâu, có thể lấy cho mình một ly nước nếu bạn cần, và nắm lấy nó. Nắm lấy trách nhiệm đó, bởi vì nó là con đường để một cơ thể khỏe mạnh hơn, một hệ thống pháp luật thông minh hơn và công bằng hơn, và một cuộc sống linh hoạt hơn và tình cảm mạnh mẽ.

Nguồn bài viết: https://www.ted.com/talks/lisa_feldman_barrett_you_aren_t_at_the_mercy_of_your_emotions_your_brain_creates_them/transcript?language=vi&subtitle=en