Diên Tham
Trích: Diễn Trọn Vai Diễn Cuộc Đời-Tìm Lại Bản Thân Giữa Dòng Đời Tất Bật; Người dịch: Thành Khang – Thúy An; Nhà xuất bản Thanh Hóa
Trời cao, mây nhạt, núi xanh, nước trong xanh, chim hót líu lo, hoa thơm ngát,… là hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp của thiên nhiên. Phải đặt mình vào thiên nhiên trong lành, đầy ý thơ, ta mới có thể duy trì được sự nhạy cảm đối với cái đẹp trong cuộc sống, mới có thể có niềm tin vào tương lai. Trong khi đó, dục vọng của cá nhân lại không ngừng thôi thúc ta chiếm đoạt thiên nhiên.
Quả thật, bảo vệ môi trường đã trở thành đề tài đang được quan tâm trên thế giới hiện nay, là hành động quan trọng để xây dựng xã hội tốt đẹp, cũng là phong trào mà xã hội đang hướng đến. Trong thời đại mà những vật chất, văn minh phát triển đến mức chóng mặt này, trái đất đang bị phá hoại chưa từng có, môi trường sống của ta càng ngày càng bị ô nhiễm.
Những người sống ở thành thị sẽ càng cảm nhận rõ điều này. Không biết tự lúc nào, bầu trời trong xanh đã trở thành một quang cảnh hiếm hoi, bầu không khí trong lành đã trở thành thứ xa xỉ. Nước là cội nguồn của sự sống, nhưng ta chỉ có thể uống gì? Nguồn nước thanh khiết dường như chỉ có thể nhìn thấy trong quảng cáo trên truyền hình. Cuộc sống con người bị bao quanh bởi những bê tông, cốt thép, bởi những tiếng ồn ào, huyện náo, bởi lượng khí thải công nghiệp. Ô nhiễm đã và đang phá hủy môi trường sinh thái. Trước sự trừng phạt của thiên nhiên, nếu ta vẫn chưa hối cải, vẫn chưa xem lại hành vi của mình, thì cuối cùng, rồi cũng đến ngày trái đất này sẽ không còn che chở cho chúng ta sống yên ổn nữa. Tất cả những điều này lại gắn liền với sự phát triển của kinh tế.
Trong xã hội ngày nay, hai chữ “lợi nhuận” dường như đã chi phối quan niệm sống của mọi người. Nếu xét về tầng nghĩa sâu xa, hệ quả của việc này không chỉ dừng lại ở mức độ ô nhiễm hữu hình, nó không chỉ phá hoại môi trường sống của nhân loại, mà còn âm thầm từng bước gặm nhấm linh hồn ta.
Tận trong sâu thẳm linh hồn, phải chăng ta đã bị những thứ bên ngoài che lấp, đến nỗi không còn chút không gian nào? Có phải ta đã bị những ham muốn vô cùng vô tận che khuất tầm mắt? Phải chăng, dưới sự điều khiển của lợi danh, tửu sắc mà ta đã đánh mất tự do? Nếu có thể tiến hành kiểm điểm triệt để như thế thì có lẽ, ta sẽ phát hiện ra rằng, nội tâm mình cũng đang đối mặt với nguy cơ giống như môi trường sinh thái. Tuy là linh hồn của vạn vật, nhưng con người chúng ta cũng chính là nguyên nhân phá hủy cân bằng sinh thái và nguồn gốc của môi trường. Để thỏa mãn sở thích ăn uống, bao năm qua, con người đã giết hại vô số động vật, từ rừng cho đến biển, mà không hề ý thức được rằng, mình đang tàn phá thiên nhiên. Con người thường hay tham sống sợ chết, nhưng lại tàn nhẫn đến cùng cực với các loài sinh vật. Con người chỉ có một quả đất, Vậy nên, bảo vệ môi trường là lựa chọn duy nhất của chúng ta. Nếu không, những gì ta để lại cho con cháu đời sau chỉ là những thứ cằn cỗi, xấu xí.
Nếu nói bảo vệ môi trường là nhiệm vụ cấp bách hiện nay của toàn xã hội, thì việc bảo vệ môi trường cho tâm hồn cũng là một nhu cầu bức thiết khác. Bởi lẽ, nếu không chịu kiềm chế lòng tham, mặc sức khai thác tài nguyên mà không biết điểm dừng, con người sẽ không ngừng phá vỡ quy luật của môi trường sinh thái. Tuy không thể đoán được, nhưng tâm hồn lại ảnh hưởng đến thân thể và vạn vật trên thế gian. Vì nhân sinh quan và thế giới quan đúng đắn không những ảnh hưởng đến hạnh phúc của ta, mà còn trực tiếp hoặc gián tiếp tác động đến sự cân bằng của môi trường sống, ảnh hưởng đến sự phát triển của toàn xã hội.
Bảo vệ môi trường của tâm hồn không chỉ là nhu cầu của cá nhân, mà còn là nhu cầu của toàn xã hội. Một nhà xã hội học làm việc trong lĩnh vực bảo vệ môi trường từng chỉ ra: “Khi để mắt chú ý đến thế giới tiêu điều xác xơ, ta sẽ hiểu ra rằng, sự hủy hoại lớn nhất đối với thế giới không gì khác hơn chính là dục vọng đang thiêu đốt nội tâm con người. Nếu ta không biến tình yêu đối với vật chất thành tình yêu đối với thiên nhiên, nếu ta không biến khát vọng chiếm hữu thành sự am hiểu về cái đẹp của tồn tại, nếu ta không biến ham mê tiền bạc thành đam mê theo đuổi ý nghĩa cuộc đời, thì với thái độ bảo vệ môi trường một cách hời hợt, không triệt đế, thế giới của chúng ta sẽ không thể được cứu”.
Để bảo vệ tâm hồn, ta cần phải có những hiểu biết cơ bản về nội tâm mình, hiểu được những trạng thái tâm lý có thể nảy sinh. Như vậy, ta mới có thể bỏ ác, hướng thiện theo đúng trọng tâm. Ta phải nhận thức được đầy đủ nguồn năng lượng bên trong đang quấy nhiễu nội tâm mình, từ đó cảnh giác, đề phòng sự tấn công của nó, giống như đề phòng kẻ thù của ta. Đương nhiên, nếu chỉ đề phòng thì vẫn chưa đủ, ta còn cần phải tiến hành thêm một bước nữa, đó là loại bỏ nó, loại trừ căn nguyên của nó. Chỉ khi thực hiện được điều này, ta mới có thể giúp cho nội tâm mình thoát khỏi những ràng buộc của phiền muộn, duy trì trạng thái vui vẻ, thanh thản.
Đối với mỗi cuộc đời, mỗi cá nhân, để làm tốt công cuộc “bảo vệ môi trường tâm hồn”, ta cần phải xây dựng nhận thức về nhân sinh, về giá trị một cách chính xác. Cuối cùng là dùng những chuẩn mực của pháp luật và đạo đức để ràng buộc mình. Sau khi dọn dẹp “căn phòng tâm hồn”, hãy để cho ánh sáng Chân, Thiện, Mỹ đi vào phòng, xua tan bóng tối của Giả, Ác, Xấu. Với nhiều sự việc xảy ra trong cuộc sống, ta nên có cái nhìn khách quan, nghĩ thoáng hơn một chút, biết khiêm nhường và khoan dung, học cách buông bỏ và tận hưởng. Hãy để cho sự điềm tĩnh, phong phú và những thời khắc đẹp để. xúc động tràn đầy tâm hồn mình. Có như vậy, cuộc sống của ta mới luôn khỏe mạnh, tươi trẻ.
Nhìn ở tầng ý nghĩa này, bảo vệ môi trường tâm hồn cũng chính là một mắt xích trong công cuộc bảo vệ môi trường sinh thái. Trong bối cảnh toàn xã hội đang kêu gọi bảo vệ môi trường như ngày nay, hy vọng ngày càng có nhiều người gia nhập vào đội ngũ bảo vệ môi trường tâm hồn. Vì mỗi khu vực, mỗi quốc gia, thậm chí là niềm vui và khổ đau của toàn nhân loại, sự cai trị và an nguy của thế giới, đều được tạo ra từ sức mạnh của trái tim, đều xoay chuyển theo sức mạnh của trái tim. Giả sử, mọi người đều có trái tim hướng thiện và hướng về hòa bình, coi trọng đạo đức, tuân thủ pháp luật, thì hành vi của ta cũng sẽ đi theo hướng thiện, thế giới sẽ trở thành một nơi yên bình, vui tươi, trong lành.
Công cuộc bảo vệ môi trường phải bắt đầu từ mỗi cá nhân. Hãy để cho tâm hồn ta luôn tràn đầy ý tưởng xanh và trở thành vườn hoa rực rỡ sắc màu. Để cho nơi sâu thẳm trong tâm hồn ta trở về với thiên nhiên tươi sáng, mang lại cho tâm hồn một không gian không chút ô nhiễm. Để cho thế giới có được bầu trời trong xanh, đề lại cho con cháu một thiên đường đẹp đẽ.