LÝ QUẾ ĐÔNG
Trích: Cánh Cửa Trí Tuệ Của Người Do Thái; Người dịch: Trí Thức Việt; NXB. Thanh Hóa
Người Do Thái quan niệm rằng: người hiền lành luôn thu hút người khác. Người hung dữ sẽ bị mọi người xa lánh. Câu chuyện dưới đây có thể nói rõ quan niệm của người Do Thái về vấn đề thiện – ác.
Một người đàn ông sống cả đời ích kỷ được người nhà thúc ép ăn uống khi ông sắp chết, ông nói: “Ta chỉ muốn ăn một cái trứng gà nóng!”.
Nhưng khi người nhà mang trứng đến thì có một người nghèo xuất hiện trước bậc cửa cầu xin: “Xin ngài bố thí cho tôi một chút thức ăn!”.
Ông nói với người nhà lấy cái trứng của ông cho người ăn xin.
Con trai ông hỏi: “Cha, thế giới mà cha sắp tới sẽ như thế nào?”.
Ông trả lời: “Hãy làm việc thiện, như vậy con mới có thể có một chỗ ngồi trong thế giới mà con sắp đến. Cả đời ta chỉ làm được một việc thiện là cho người ăn xin một quả trứng mà thôi. Nhưng sau khi ta chết, quả trứng đó sẽ xóa bỏ đi những sai lầm mà ta đã làm”.
Câu chuyện này cho thấy, làm việc thiện có thể xóa bỏ tội ác của mình. Bản thân phải nhận rõ sự thiện ác. Bộ luật Do Thái nêu: con người nhận được hai sự giáo dục, một loại đến từ giáo viên và một loại là do bản thân. Muốn phân biệt đúng sai, ta không nên coi thiện ác là tuyệt đối, người tốt không hẳn là luôn luôn tốt, người xấu cũng không phải lúc nào cũng xấu.
Mỗi người đều có hai mặt sáng và tối, mỗi con người đều có thể dùng cái thiện để thay đổi chính mình, thay đổi thế giới. Cách ứng xử trong giao tiếp của con người không ngoại trừ hai mục đích: Một là vì cuộc sống cá nhân, hai là để tăng thêm vẻ đẹp của nhân cách. Chính vì điều đó, ta nhất định phải tăng cường giáo dục bản thân, nuôi dưỡng quan niệm thiện ác, từ đó ảnh hưởng đến mọi người và hoàn cảnh xung quanh. Ta không những phải làm việc thiện mà còn phải ngăn cản người khác gây tội ác. Trong thánh điển Talmud có nêu rõ mục đích xử lý sự việc của mỗi người: “Con người sống là để bảo vệ chính mình và giúp đỡ người khác”.
Muốn nhận rõ sự thiện – ác phải bắt đầu từ chính bản thân.