MAURO F. GUILLÉN
Trích: 2030 Những Xu Hướng Lớn Sẽ Định Hình Thế Giới Tương Lai; Võ Kiều Linh dịch; NXB. Thế Giới
—–???—–
Tác giả đạt giải Nobel người Mỹ William Faulkner đã từng viết: “Bạn không thể vươn tới những chân trời mới nếu không đủ can đảm ra khỏi vùng an toàn. Chúng ta thường sợ hãi về những điều chưa biết, do đó bỏ lỡ cơ hội nắm bắt những bước chuyển biến to lớn sắp diễn ra vào năm 2030 và xa hơn nữa. Có thể chứng minh điều này qua câu chuyện chinh phục vùng đất Mexico của người Tây Ban Nha, một trong những cuộc viễn chinh nguy hiểm và viển vòng nhất mọi thời đại. Năm 1519, sau khi nhà thám hiểm tàn bạo Hernán Cortés xuống tàu tại Veracruz và tiến về thủ đô Tenochtitlán của người Aztec, tức Thành phố Mexico ngày nay, ông đã hạ lệnh đánh đắm 11 con tàu để không ai trong số hơn 200 người của ông có thể quay về Cuba, theo lời kể của một người lính. Ông muốn họ phải “dựa vào thanh kiếm sắc bén và trái tim kiên cường của mình”.
Người lính, cũng là nhà viết sử, Bernal Díaz del Castillo, sinh ra ở gần quê hương tôi thuộc Tây Bắc Tây Ban Nha. Ông chuyển đến châu Mỹ năm 1514, khi mới 18 tuổi và viết về nhiều cuộc phiêu lưu trong đời mình. Lời kể của ông tiết lộ sự quyết tâm của Cortés khi chỉ với sự hiểu biết sơ sài về địa thế lẫn chính trị của đích đến, nhưng vẫn tập hợp quân đội xuất phát mặc cho bao khó khăn. Cortés không tuân lệnh yêu cầu quay trở về của thống đốc Cuba – Diego Velázquez de Cuéllar; và Velázquez đã “gửi hai cận thần gấp rút ra đi… cầm theo tờ lệnh tước bỏ chức vụ của Cortés, lấy lại hạm đội, bắt giữ Cortés và đưa ông ta đến nhà tù Santiago”, theo lời kể của Díaz del Castillo.
Nhưng Cortés không phải là kẻ ngốc liều lĩnh. Ông ta luôn có nhiều phương án hành động dự phòng nhằm che đậy cho mình trong trường hợp thất bại. Díaz del Castillo viết: “Việc đánh đắm các con tàu mà chúng tôi từng thảo luận với Cortés là do ông ta quyết định nhưng ông ta lại ám chỉ là ý kiến của chúng tôi, để nếu bị yêu cầu bồi thường các con tàu, ông ta sẽ nói rằng ông chỉ làm theo lời khuyên của chúng tôi, nên đi mà đòi tiền chúng tôi. Sự táo bạo của ông quả là được đền đáp. Ông tiến vào Tenochtitlán ngày 8 tháng 11 năm 1519, gần một năm sau khi xuất phát từ Cuba. Sau một loạt các cuộc giao tranh, lừa dối và âm mưu, cộng với sự xuất hiện nghiệt ngã của bệnh đậu mùa, Đế chế Aztec sụp đổ vào tháng 8 năm 1521.
Tất cả các yếu tố như gia tăng dân số ở châu Phi, vấn đề nhập cư, công nghệ tự động hóa và đồng tiền điện tử đều có tác động mạnh đến hầu hết người Mỹ vì đó là những chuyển biến khó lường, đầy rẫy những thách thức và đe dọa. Những vấn đề đáng quan ngại không phải là vô căn cứ, nhưng thay vì sợ hãi chúng ta nên cố gắng thích nghi với hoàn cảnh mới. Bài học của Cortés là vượt qua nỗi sợ hãi bằng cách hướng về phía trước, và bước ra khỏi vùng an toàn. Thay vì cho rằng người nhập cư đang cạnh tranh giành việc làm, thì một chút góc nhìn đa chiều sẽ giúp chúng ta nhìn thấy đóng góp của họ cho nền kinh tế; thay vì cảm thấy bị quan về tương lai của châu Phi, chúng ta có thể hợp tác với người châu Phi để giáo dục 450 triệu trẻ sơ sinh sắp được sinh ra ở đó trước khi thập niên này kết thúc. Tác động của công nghệ tự động hóa và tiền điện tử có thể quá áp đảo, nhưng có lẽ chúng ta cần chấp nhận thực tế công nghệ biến động không ngừng, để đón nhận sự đổi mới và cố gắng không bỏ rơi một ai ở phía sau.
—–???—–