TÌM KIẾM MỘT NƠI NƯƠNG TỰA BÊN TRONG
Trích: Phật Giáo Tây Tạng: Bài Giảng Của Các Bậc Thầy Vĩ Đại
Tác giả: H.H DALAI LAMA THỨ XIV
Thiện Tri Thức tổng hợp; năm 2021
Ảnh: nguồn internet
—–☀☀☀—–
📕MỤC ĐÍCH CỦA PHẬT GIÁO
Theo quan điểm của Phật giáo, tâm của những người bình thường yếu ớt và méo mó vì những ảo tưởng và kích động tinh thần mà họ mang trong mình. Kết quả là, họ không thể nhìn thấy mọi thứ như chúng thực sự hiện hữu; những gì họ thấy là một cái nhìn bị bẻ cong và xác lập bởi các định kiến và thần kinh cảm xúc của riêng họ.
Mục đích của Phật giáo là loại bỏ những biến dạng này khỏi tâm và do đó tạo điều kiện cho nhận thức đúng đắn. Chừng nào chúng ta chưa nhổ tận gốc những ảo tưởng, tri giác của chúng ta vẫn còn bị ô nhiễm; khi chúng ta diệt trừ chúng, chúng ta bước vào trạng thái luôn nhìn thấy thực tại như nó là. Sau đó, bởi vì tâm của chúng ta an trú trong trí huệ và giải thoát trọn vẹn, thân thể và lời nói của chúng ta tự động chuyển hóa theo những cách thiện lành, hữu ích. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho chúng ta mà còn cho những người khác, trong cả đời sống này và những đời sống tiếp theo. Vì vậy, Phật giáo được cho là một con đường không chỉ đơn giản là của đức tin mà còn của lý trí và tri thức.
📕CÁCH NGHIÊN CỨU PHẬT GIÁO
Người Tây Tạng may mắn được sinh ra trong một xã hội nơi kiến thức tâm linh luôn sẵn có và được đánh giá cao. Tuy nhiên, đã được sinh ra trong một môi trường như vậy, chúng ta đôi khi coi đó là điều hiển nhiên. Chính Đức Phật đã nói: “Hãy kiểm tra lời nói của ta cẩn thận như thợ kim hoàn kiểm tra vàng và chỉ bấy giờ mới chấp nhận chúng”. Đức Phật đã chỉ dạy nhiều người thuộc mọi hoàn cảnh và trình độ thông minh trong một thời gian dài. Do đó, mỗi lời dạy của Ngài phải được cân nhắc cẩn thận về ý nghĩa và được đánh giá để xác định xem nó đúng theo nghĩa đen hay theo nghĩa bóng. Nhiều lời dạy đặc biệt đã được đưa ra trong những hoàn cảnh cụ thể hoặc cho những chúng sinh có hiểu biết hạn chế. Chấp nhận bất kỳ học thuyết hoặc phương diện nào của một học thuyết mà không xem xét kỹ lưỡng nó, phân tích nó thì cũng giống như xây một lâu đài trên băng tuyết – thực hành của người đó sẽ không ổn định và thiếu sức mạnh và chiều sâu căn bản.
📕THỰC HÀNH PHÁP
“Thực hành Pháp” nghĩa là gì? Dịch theo nghĩa đen, Dharma (Pháp) có nghĩa là “cái nắm giữ”; đó là giáo lý tâm linh giữ gìn hoặc hướng dẫn chúng ta thoát khỏi lo buồn. Phật giáo khẳng định rằng mặc dù tại thời điểm này, tâm của chúng ta bị chế ngự bởi vọng tưởng và sự bóp méo, một cách rốt ráo, vẫn có một phương diện của tâm vốn trong sáng và không bị nhiễm ô tự nhiên, và bằng cách trau dồi sự thanh tịnh này và loại bỏ những che chướng trong tâm mà chúng ta bị “kim hãm” bởi những kinh nghiệm đau khổ và không thỏa mãn.
Đức Phật đã dạy sự thanh tịnh tiềm tàng của tâm như một nguyên lý cơ bản trong học thuyết của ngài, và Dharmakirti (Pháp Xứng), nhà lôgic học Ấn Độ xuất hiện một thiên niên kỷ sau đó, đã xác lập giá trị của nó một cách hợp lý. Khi hạt giống giác ngộ này đã được gieo trồng đầy đủ, chúng ta sẽ có được kinh nghiệm của Niết Bàn, tự do khỏi tất cả những thiếu sót của luân hồi. Cũng như khái niệm về hạt giống của giác ngộ, Dharmakirti xác thực một cách hợp lý toàn bộ các giáo lý Phật giáo, bao gồm luật Nhân Quả, khái niệm Tái sinh, khả năng giải thoát và toàn tri, và bản chất của Quy y Tam bảo: Phật, Pháp và Tăng.
Đối với phương thức thực hành thực tế, thật là sai lầm khi thực hành mà không có sự hiểu biết thích hợp về giáo lý. Chúng ta nên biết rõ chúng ta đang làm gì và tại sao, đặc biệt là các vị tăng ni, tu sĩ và đã cống hiến toàn bộ cuộc đời của mình cho việc thực hành Pháp; chúng ta nên đặc biệt cẩn thận để thực hành một cách không tỳ vết. Tăng đoàn rất quan trọng đối với sự ổn định của giáo lý; do đó, chúng ta nên cố gắng hết sức mình để noi gương Đức Phật. Những người xem xét việc xuất gia trước tiên nên suy nghĩ tốt; không cần phải trở thành một tu sĩ chỉ để trở thành một tu sĩ thấp kém. Tăng đoàn có trách nhiệm thể hiện giới luật. Nếu bạn muốn có một cuộc sống bình thường, hãy để lại chủ nghĩa xuất gia cho những người có khuynh hướng tâm linh lớn hơn và đơn giản là thực hành như một cư sĩ tốt nhất có thể.
Tất cả các tôn giáo trên thế giới đều giống nhau ở chỗ chúng cung cấp các phương pháp để trau dồi các phương diện lành mạnh của tâm và loại bỏ những điều bất thiện. Phật giáo là một tôn giáo đặc biệt phong phú bởi vì, đã được phát triển ở Ấn Độ khi quốc gia này đang ở một đỉnh cao về mặt tâm linh và triết học, nó thể hiện cả một loạt các ý tưởng tâm linh và một cách tiếp cận hợp lý đối với các phương pháp phát triển tâm linh. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời kỳ hiện đại này, khi lý trí được tin tưởng.
Vì phương diện lý luận này, Phật giáo nhận thấy rất ít sự khác biệt khi đối mặt với thế giới hiện đại. Thật vậy, nhiều phát hiện của khoa học hiện đại, chẳng hạn như của vật lý hạt nhân, được coi là khám phá mới, đã có từ lâu trong kinh điển Phật giáo cổ đại. Bởi vì lời khuyên cuối cùng của Đức Phật dành cho các đệ tử của mình là họ không bao giờ được chấp nhận bất cứ điều gì chỉ dựa vào đức tin mà phải thông qua khảo sát lý trí, môi trường Phật giáo đã luôn cố gắng giữ cho tinh thần tìm hiểu rất sống động trong những khuôn khổ của nó. Điều này không giống như nhiều tôn giáo khác, những tôn giáo đưa ra tuyên bố về sự thật và do đó không bao giờ cho phép bất kỳ loại khảo sát nào có vẻ như đe dọa đến những mô tả hạn chế của họ về thực tại.
📕TAM BẢO
Việc bạn có phải là Phật tử hay không được xác định bởi việc bạn đã quy y Tam Bảo hay chưa – Phật, Pháp và Tăng – thuần túy, từ sâu thẳm trái tim bạn. Chỉ đọc kinh niệm Phật, lần tràng hạt hay đi dạo quanh các ngôi chùa không khiến bạn trở thành một Phật tử. Ngay cả một con khỉ cũng có thể được dạy để làm những điều này. Pháp là một vấn đề của tâm và tinh thần, không phải là các hoạt động bên ngoài. Vì vậy, là một Phật tử, bạn phải hiểu chính xác “Quy y Tam bảo” là gì và chúng có liên quan như thế nào đến đời sống tâm linh của bạn.
Về việc quy y nương tựa Đức Phật, chúng ta nói về nơi nương tựa nhân Phật – tất cả các vị Phật trong quá khứ, hiện tại và tương lai, người phù hợp nhất với chúng ta là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni – và về nơi nương tựa quả Phật – nương tựa vào tiềm năng giác ngộ của chính chúng ta, vị Phật mà mỗi chúng ta sẽ trở thành. Đối với việc quy y Pháp, có Pháp đã được dạy trong kinh sách và đó là sự thực chứng tâm linh của những gì đã được dạy. Cuối cùng, chúng ta quy y nương tựa vào Tăng đoàn, ở cả các tăng ni bình thường, những người là biểu tượng của Tăng đoàn, và Tăng đoàn của các Đấng Chiến Thắng – những chúng sinh đã đạt được kinh nghiệm thiền định về trạng thái tối thượng của chân lý. Do đó, hãy nói rằng Phật là thầy, Pháp là con đường và Tăng đoàn là những người bạn đồng hành tinh thần hữu ích.
Trong ba đối tượng này, quan trọng nhất đối với chúng ta với tư cách cá nhân là Pháp, cuối cùng chỉ có chúng ta là trợ giúp cho chính chúng ta – không ai khác có thể thành tựu giác ngộ cho chúng ta hoặc ban giác ngộ cho chúng ta. Giác ngộ chỉ đến với người thực hành Pháp tốt, người tiếp nhận Pháp và áp dụng nó vào việc trưởng dưỡng của bản thân họ. Vì vậy, trong Tam bảo, Pháp là nơi nương tựa tối thượng. Bằng cách lắng nghe, chiêm nghiệm và thiền định về Pháp, đời sống của chúng ta có thể hòa làm một với nó và giác ngộ là một khả năng tức thời.
📕NGHIỆP
Tất cả các đạo sư Kadampa vĩ đại trong quá khứ đều nhấn mạnh rằng quy y phải được thực hành trong bối cảnh ý thức sâu sắc về luật Nhân quả; nó đòi hỏi sự tuân thủ của luật Nhân Quả như sự hỗ trợ của nó. Đức Phật nói: “Bạn là người bảo vệ chính bạn và kẻ thù của chính bạn”. Đức Phật không thể bảo vệ chúng ta; chỉ có sự tuân thủ theo luật nhân quả của chúng ta mới có thể giúp được chúng ta. Nếu chúng ta giữ gìn để đối tượng nương tựa của mình thanh tịnh và sống phù hợp với nghiệp, chúng ta trở thành người bảo vệ của chính mình; nếu chúng ta không, nếu chúng ta sống theo cách trái ngược với con đường tâm linh, chúng ta trở thành kẻ thù tồi tệ nhất của chính chúng ta, làm hại chính chúng ta trong kiếp này và những kiếp sau.
Tâm của một người bình thường là vô kỷ luật và không có kiểm soát. Để có thể dấn thân vào các thực hành Phật giáo cao hơn, chẳng hạn như phát triển định, tuệ về tính Không hoặc các phương pháp du già (yoga) của các hệ thống mật tông khác nhau, trước tiên chúng ta phải trau dồi một tâm thức có kỷ luật. Trên nền tảng của sự quy y và tự kỷ luật, chúng ta có thể dễ dàng phát triển kinh nghiệm ngày càng tăng trong các thực hành Pháp cao hơn nhưng nếu không có nền tảng của kỷ luật, các thực hành cao hơn của chúng ta sẽ không mang lại kết quả.
📕PHÁT TRIỂN SỰ THỰC HÀNH
Tất cả chúng ta đều muốn thực hành những kỹ thuật cao nhất nhưng trước tiên chúng ta phải tự hỏi bản thân xem chúng ta đã nắm vững những điều kiện tiên quyết thấp hơn, chẳng hạn như kỷ luật. Mục đích của quy y là biến một người bình thường thành một vị Phật; khi điều này được hoàn thành, mục đích của quy y đã được thực hiện. Khoảnh khắc tâm của chúng ta trở thành Phật, lời nói của chúng ta trở thành Pháp và thân thể của chúng ta, Tăng đoàn. Để việc thực hành cho người khác trong khi mong đợi những lợi ích tâm linh cho chính mình là một giấc mơ không thể.
Để tịnh hóa tâm của chúng ta khỏi những sai lầm liên quan đến nghiệp và nhận thức cũng như trau dồi những phẩm tính giác ngộ trong dòng tâm của chúng ta, bản thân chúng ta phải thực hiện các thực hành và trải nghiệm các trạng thái tâm linh. 108 quyển Lời Phật dạy đã được dịch sang tiếng Tạng có một chủ đề thiết yếu: tịnh hóa tâm và khởi phát những phẩm tính bên trong. Không có tài liệu nào nói rằng ai đó khác có thể làm điều này cho chúng ta. Do đó, theo một cách nào đó, các vị Phật cũng có phần hạn chế – các ngài có thể giải thoát chúng ta chỉ bằng cách truyền cảm hứng cho chúng ta thực hành lời dạy của các ngài. Nhiều vị Phật đã đến nhưng chúng ta vẫn còn ở đây. Sự tiến bộ của các cá nhân trên con đường tâm linh phụ thuộc vào nỗ lực của chính các cá nhân đó.
📕CÁC HÀNH ĐỘNG THIỆN LÀNH HỮU ÍCH
Quá trình trưởng dưỡng bản thân có nhiều cấp độ. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu, điều cần thiết đầu tiên là tránh mười hành động không có đức hạnh và quan sát những phương diện đối lập của chúng – mười hành động đức hạnh. Ba trong số mười hành động này liên quan tới thân thể: thay vì giết chóc, chúng ta nên quý trọng và nâng niu sự sống; thay vì ăn cắp, chúng ta nên thoải mái trao tặng những gì chúng ta có thể để giúp đỡ người khác; và thay vì chiếm đoạt người yêu của người khác, chúng ta nên tôn trọng cảm xúc của họ. Bốn hành động liên quan đến lời nói: thay vì nói dối, chúng ta nên nói sự thật; thay vì gây bất hòa bằng cách vu khống người khác, chúng ta nên khuyến khích sự thiện lành bằng cách nói về những đức tính tốt của họ; thay vì nói một cách gay gắt và sắc bén, lời nói của chúng ta nên mềm mỏng, nhẹ nhàng và yêu thương; và thay vì trò chuyện một cách vô nghĩa, chúng ta nên dấn thân vào những hoạt động có ý nghĩa. Cuối cùng, ba trong mười hành động liên quan đến tâm: chúng ta nên thay thế sự dính mắc bằng sự không dính mắc; ác ý đối với người khác với tình yêu thương và lòng trắc ẩn; và thay những tư tưởng lòng tin không chính xác (mê tín) với những thái độ thực tế.
Mỗi Phật tử nên tuân theo mười giới luật căn bản này. Không làm như vậy trong khi tham gia vào cái gọi là các phương pháp mật tông cao hơn chỉ đơn giản là tự đánh lừa bản thân. Mười phương pháp này là những thực hành đơn giản, những quan sát mà ai cũng có thể làm theo, nhưng chúng là bước đầu tiên cho bất kỳ ai muốn hướng tới các yoga quyền năng mang lại giác ngộ trong một đời.
Khi chúng ta quy y và trở thành một Phật tử, chúng ta phải tôn kính gia đình của các vị Phật. Dấn thân vào bất cứ điều gì trong mười điều bất thiện sau khi đã quy y là làm ô nhục Phật giáo. Không ai yêu cầu bạn là một Phật tử; bạn là một Phật tử bởi vì bạn đã chọn trở thành như vậy. Vì vậy, bạn nên tự làm cho mình có đầy đủ các phẩm tính cho phù hợp, và tiêu chuẩn tối thiểu là tránh mười điều bất thiện và trau dồi mười điều thiện lành. Đành rằng, không ai là hoàn hảo cả, nhưng nếu bạn muốn gọi mình là một Phật tử, bạn phải cố gắng một chút. Khi một điều gì đó gây ra cảm giác tham luyến hoặc giận dữ nảy sinh trong bạn, điều tối thiểu bạn nên làm là cố gắng không để bị khuất phục bởi tâm trạng thái méo mó đó và thay vào đó hãy có một thái độ tự do và yêu thương.
📕TRƯỞNG DƯỠNG TÂM
Bản chất của Phật Pháp là tu tâm bởi vì tất cả các nghiệp tích cực và tiêu cực của thân thể và lời nói đều bắt nguồn từ trong và được chỉ đạo bởi tâm. Nếu bạn không trau dồi một sự rõ biết về các tiến trình tâm của mình và khả năng cắt đứt các luồng suy nghĩ tiêu cực khi chúng xuất hiện, thì hai mươi năm thiền định trong một hang động hẻo lánh sẽ chẳng có giá trị gì. Trước khi tìm kiếm một hang động, bạn nên tìm kiếm những đức tính tốt trong tâm và phát triển khả năng sống phù hợp với Pháp. Chỉ như vậy thì việc ngồi trong hang mới tốt hơn việc ngủ đông của một con gấu. Nói về việc thực hiện nhập thất mật thừa trong khi mười nền tảng của giáo pháp vẫn còn ở bên ngoài bạn chỉ đơn giản là bạn đang tự chế nhạo mình.
📕LÀM CHO CUỘC SỐNG NÀY TRỞ NÊN HỮU ÍCH
Là con người, chúng ta có khả năng thành tựu giác ngộ chỉ trong một đời. Tuy nhiên, cuộc sống thật ngắn ngủi và một phần lớn của nó đã trôi qua. Chúng ta nên tự hỏi bản thân rằng chúng ta đã đạt được bao nhiêu tiến bộ về mặt tinh thần. Cái chết có thể đến vào bất cứ lúc nào. Và khi nó đến, chúng ta phải bỏ lại tất cả sau lưng, ngoại trừ những ấn tượng trong tâm được tạo ra từ những hành động mà chúng ta đã làm trong đời này. Nếu chúng ta đã thực hành và cố gắng sống phù hợp với Pháp trong suốt cuộc đời, hoặc thậm chí thành tựu những chứng ngộ, thì năng lượng đó sẽ ở đó, trong tâm của chúng ta. Mặt khác, nếu chúng ta đã trải qua cuộc đời của mình trong những điều bất thiện, những suy nghĩ tiêu cực và những ký ức về những con đường sinh tử luân hồi của chúng ta sẽ chiếm lấy thức của chúng ta khi nó chuyển sang kiếp sau.
Vì vậy, ngay bây giờ, khi chúng ta có khả năng, chúng ta nên thực hành Pháp một cách chuyên sâu và thanh tịnh. Thực hành Pháp sẽ mang lại bình an và hòa hợp cho cả chúng ta và những người xung quanh chúng ta, ngay cả trong cuộc sống này, và nếu chúng ta không thành tựu giác ngộ trong đời này, nó sẽ cho chúng ta một viên ngọc Như Ý mà chúng ta có thể mang theo trong cuộc sống tương lai để giúp đỡ chúng ta tiếp tục đi trên con đường tâm linh.
Cuối cùng, tương lai của chúng ta nằm trong tay của chính chúng ta. Hầu hết mọi người đều lên những kế hoạch tuyệt vời cho tuần tới, tháng sau và năm sau, nhưng điều quan trọng nhất là thực hành Pháp ngay bây giờ. Nếu chúng ta thực hành Pháp thì tất cả các mục tiêu sẽ được hoàn thành. Khi chúng ta trau dồi các hoạt động thiện lành trong hôm nay, các quy luật duyên sinh đảm bảo rằng một dòng thay đổi tích cực được thiết lập để vận hành. Đây là điều quý giá của việc sinh ra làm người: chúng ta có thể tác động một cách linh hoạt đến trạng thái tương lai của bản thân bằng cách áp dụng trí tuệ phân biệt đối với tất cả các hành động của thân thể, lời nói và tâm ý. Sử dụng và trau dồi trí tuệ phân biệt này là để chiết xuất tinh túy của đời sống con người.
—–☀☀☀—–
