TRĂNG SAO
Trích: Hư Hư Lục, Thiền Sư Tiếp Khách; NXB. Phương Đông, 2008

Trong những đêm trăng mờ, nhìn lên bầu trời, chúng ta thấy màn đêm chi chít những sao là sao! Rõ ràng nhất là sao hôm và sao mai… Đó là những vì sao nằm trong thái dương hệ với hành tinh của chúng ta.
Theo các nhà khoa học, mặt trăng và sao mai không tự phát ra ánh sáng nhưng nhờ ánh sáng mặt trời chiếu soi mà chúng trở thành sáng lấp la lấp lánh như thế.
Ánh sáng phát ra từ mặt trời, tung tóe khắp nơi, trở nên rực rỡ khi có vật cản và dường như khó nhận thấy khi không có vật phản chiếu. Chính vì vậy mà chúng ta thấy trăng sao lóng lánh và màn đêm đen thẫm.
Em thân mến!
Tôi tạm mượn bầu trời, trăng cùng sao để nói về tâm thức của chính mình.
Trong những lúc lòng ta vắng bặt mọi vấn đề: tham, sân, từ bi, hỷ xả, vui buồn ta thấy dường như mình biến đâu mất. Trạng thái này gọi là TỊCH (tịch tĩnh).
Ngược lại, trong các giờ tĩnh tọa, vấn đề ta đang cưu mang, bận tâm (như bỏ thẻ chứng minh nhân dân đâu mất tiêu) bỗng dưng sáng bừng lên, dù ta không cố gắng nhớ, nghĩ tới. Trạng thái này tạm thời gọi là CHIẾU (sáng soi, sáng tỏ).
Như ánh sáng mặt trời luôn luôn chiếu soi, bất kể đêm ngày trong ta không giây phút nào vắng bóng trí tuệ. Ánh sáng mặt trời chỉ được nhận thấy khi có vật cản (trăng sao)… thì trí tuệ chỉ biểu lộ rõ ràng khi vấn đề trong tâm thức đang cưu mang được tháo tung.. Và, ngay cả lúc lòng ta vô sự, trí tuệ vẫn không vắng bóng.
Trăng sao, ánh sáng, mặt trời hay nói đúng hơn là chúng CÓ mà dường như KHÔNG vào những ngày giông bão, mây mù giăng bủa khắp nơi.
Cũng vậy, khi tâm ta bị vây bủa bởi các triền cái: tham lam, giận tức, nghi ngờ, náo loạn, hôn trầm… thì trí tuệ, tịch, chiếu… đều biến mất, chỉ còn lại sự buồn phiền, mệt mỏi, chán ngán mà thôi.
Muốn phục hồi trở lại ánh sáng trí tuệ sẵn có, hành giả phải chọn một pháp môn thích hợp với căn cơ của mình như: tọa thiền, quán tưởng, niệm Phật, trì chú… pháp môn nào cũng được, miễn sao lúc hành trì nó giúp cho hành giả quét sạch tham, sân, si, nghi… chuyển các tâm rối loạn, đa sự thành nhất niệm, một tâm niệm chuyên nhất, từ nhất niệm tiến dần đến vô niệm, không còn tưởng niệm nào hết, thì khi ấy, như bầu trời trong đã hết mây mù, trăng sao, mặt trời đều hiện rõ, tha hồ mà chiếu hay tịch gì cũng được.