MARCI SHIMOFF - CAROL KLINE
Trích: Khi Mọi Điểm Tựa Đều Mất; Dịch: Kim Vân; NXB Tổng Hợp TP HCM
Hãy nói với tôi bạn ăn gì, tôi sẽ nói cho bạn biết bạn là người như thế nào.
Anthelme Brillat-Savarin
Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cảm xúc của con người. Nó ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cảm xúc của con người. Nó không những có thể làm giảm cả nhiệt huyết sống hàng ngày. Đó là trường hợp của bạn tôi, diễn viên Catherine Oxenberg, người mà chỉ qua cái nhìn đầu tiên chúng ta dễ dàng nhận ra cô có mọi thứ mà người khác mong muốn: sắc đẹp, tài trí, một người chồng tuyệt vời, những đứa con ngoan và một sự nghiệp vững vàng. Do vậy thật ngạc nhiên khi cô cho biết mình đã đấu tranh rất nhiều để vượt qua sự hành hạ của stress, mệt mỏi, bệnh tật và cảm giác mất cân bằng trong cuộc sống. Câu chuyện sau sẽ giúp chúng ta hiểu được nguyên nhân vì sao cô lại rơi vào tình trạng như thế.
Câu chuyện của Catherine
Giã từ mệt mỏi và bệnh tật
Những cô gái trẻ đều mơ ước được trở thành công chúa nhưng nói thật, từ những kinh nghiệm của bản thân, tôi muốn chia sẻ rằng điều đó không tuyệt vời như mọi người vẫn nghĩ. Tôi sinh ra đã là một công chúa, là hậu duệ của một gia đình quý tộc châu Âu nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy hạnh phúc vì điều này. Khi tôi lên sáu tuổi, mẹ tôi, công chúa Elizabeth của nước Nam Tư, chia tay cha tôi, một thương nhân người New York và đưa hai chị em tôi về sống cùng bà ở Luân Đôn. Trong ký ức tuổi thơ, tôi nhớ mẹ thường nói với tôi nhiều nhất là câu: “Catherine, con làm ơn đừng ngồi ủ rũ ở đó suốt ngày nữa!”.
Đến bây giờ, tôi tin chính cái sự “ủ rũ” khi xưa đã gây nên một hậu quả cho tôi là hàm lượng chất serotonin – một nội tiết tố ảnh hưởng đến xúc cảm hạnh phúc – trong tôi rất thấp. Lớn lên một chút, tôi biết điều chỉnh chế độ ăn uống để giúp mình cảm thấy khỏe hơn. Nếu nhìn từ bên ngoài, ai cũng cho tôi là một người may mắn: kết quả học tập của tôi rất tốt và tôi được nhận vào trường Harvard, sau đó trở thành một người mẫu nổi tiếng và tiếp theo là một diễn viên, tôi từng xuất hiện trên ti-vi trong loạt chương trình nổi đình nổi đám Dynasty. Trong nhiều năm, tôi lao vào những cuộc chè chén say sưa và rồi sau đó, nôn thốc nôn tháo ra tất cả. Chứng bệnh cuồng ăn kéo tới, nó hành hạ tôi đến nỗi cuối cùng, các bác sĩ quyết định cho tôi dùng thuốc chống suy nhược.
Tuy không phải là thứ tôi thật sự cần lúc này nhưng quả thật, nhờ thuốc mà tôi đã tĩnh tâm hơn một chút. Rồi tôi phát hiện mình mang thai, vậy là bác sĩ cho tôi ngưng dùng thuốc. Sau khi sinh con gái đầu lòng tôi không cần phụ thuộc vào những viên thuốc đó nữa. Và trong vài năm sau đó, tôi tiếp tục đấu tranh với chứng cuồng ăn. Công việc nhiều đã phần nào kéo tôi ra khỏi cảm giác thèm ăn, tuy vậy thỉnh thoảng tôi vẫn có xu hướng rơi vào tình trạng suy sụp tinh thần.
Không lâu sau, tôi gặp Casper Van Dien, chúng tôi yêu nhau và kết hôn. Nhưng chỉ trong một năm sau đó, cơ thể tôi liên tục bị đau nhức cứ như một triệu chứng kéo dài của căn bệnh cúm vậy. Và tôi được chẩn đoán mắc chứng đau nhức gân thịt (fibromyalgia) – tình trạng các cơ bắp, dây chằng và dây gân bị kéo căng tạo nên những cơn đau kéo dài. Tôi hiểu ra: nỗi đau tinh thần trong tôi đã chuyển thành những con hành hạ về thể chất. Tôi tin tình trạng hiện tại của mình là một thông điệp cho biết cơ thể tôi đang trải nghiệm sự căng thẳng và tuyệt vọng. Việc dùng thuốc nhanh chóng giúp tôi hồi phục sau những cơn đau quặn thắt.
Tôi và Casper đều đã có con riêng nhưng chúng tôi vẫn muốn cùng nhau xây dựng một gia đình thật sự. Khi quyết định có con, tôi ngừng thuốc. Một tháng sau, tôi có tin vui và chứng bệnh đau nhức cũng qua đi.
Vậy mà, khi hai đứa trẻ sau ra đời, bệnh tật một lần nữa lại giáng xuống tôi – một người mẹ vuông tròn có năm người con, hai trong số đó đều dưới ba tuổi. Tôi bắt đầu rơi vào những tháng ngày bệnh tật đau đớn. Tôi không thể nào tập trung. Và trí nhớ của tôi cũng có vấn đề, tôi tin chắc mình đang có những triệu chứng ban đầu của bệnh Alzheimer.
Mỗi buổi sáng đối với tôi là một cơn ác mộng. Ngay cả khi vừa trải qua một giấc ngủ dài, tôi vẫn luôn cảm thấy rất mệt mỏi; do vậy, Casper là người chăm lo cho các con ăn uống và đi học. Tôi còn nhớ một buổi sáng, India, con gái út của tôi, đã chạy đến giường gọi tôi dậy. Con bé muốn tôi xuống dùng bữa sáng với mọi người. Tôi nói: “Mẹ mệt lắm con à. Mẹ bệnh”. India nhìn tôi rồi nói: “Mẹ lúc nào cũng bệnh” và nó giận dỗi chạy thẳng ra khỏi phòng. Tôi tuyệt vọng rơi nước mắt. Con bé nói đúng.
Tôi biết chắc mình đang mắc một căn bệnh nào đó nhưng không vị bác sĩ nào tìm ra. Mọi xét nghiệm đều cho thấy tôi bình thường và ý kiến duy nhất các bác sĩ đề nghị với tôi là tôi nên dùng thuốc chống suy nhược. Tôi từ chối vì không muốn chịu đựng những tác dụng phụ của nó. Phải có một cách nào đó giúp tôi khỏe hơn nhưng trong lúc này tôi không biết đích xác đó là gì. Tôi thật sự quẫn trí – và đột nhiên, tôi tìm ra lối thoát cho mình một cách tình cờ.
Khi đó đã là ba giờ sáng, và tôi cùng các con đang bay đến Florida để thăm bố mẹ chồng vào dịp Giáng sinh. Hai đứa trẻ cứ quấy khóc và làm nũng nhưng cuối cùng mọi chuyện cũng ổn thỏa. Tôi hít thở sâu và nhắm mắt lại. Sự căng thẳng và suy sụp lại đè nặng lên tôi.
Không thể nào chợp mắt được, vậy là tôi với tay lấy tờ tạp chí và đọc. Tôi ấn tượng mạnh với một tiêu đề lớn ngay trang nhất: BẠN CÓ CHÁN NGẤY CẢNH PHẢI CHỊU ĐỰNG NHỮNG CƠN MỆT MỎI VÀ CHÁN CHƯỜNG KÉO DÀI? Tôi chợt giật mình và thấy lòng nôn nao. Tôi tiếp tục đưa mắt dọc theo bài viết: Bạn có chán cảnh các bác sĩ nói rằng tình trạng sức khỏe của bạn rất tốt, mọi việc đều hoàn hảo nhưng không ai giải thích được lý do vì sao bạn mệt mỏi, chán chường và suy sụp tinh thần? Bạn có mệt mỏi với chính cuộc sống của mình không?
Tôi cảm nhận nước mắt của mình chực trào ra. Tôi đã từng rất tủi hổ và bị thuyết phục rằng vấn đề của tôi chỉ là trường hợp cá biệt mà thôi. Một gánh nặng đã được trút bỏ khi tôi biết rằng mình không phải là người duy nhất lâm vào tình trạng này.
Bài báo đó là của một bệnh viện tư chuyên giúp khôi phục sức khỏe cho con người thông qua các chế độ dinh dưỡng hợp lý, tận dụng các dịch tiết có ích trong cơ thể để cân bằng lại trí óc và thể chất. Bài báo đề cập đến câu chuyện của một phụ nữ bốn mươi lăm tuổi cũng rơi vào tình trạng này và khi đọc đến đây, tôi cảm thấy rối bời. Người phụ nữ ấy và tôi không khác gì nhau. Tôi cũng có những triệu chứng mà bài báo đã liệt kê. Và điều tôi đặc biệt quan tâm là sau khi được các bác sĩ tham vấn và chữa trị, bà ấy đã hoàn toàn bình phục không còn chút cảm giác khó chịu nào như trước đây. Tôi lập tức lấy giấy bút ra ghi lại địa chỉ của bệnh viện ấy rồi ngả lưng vào ghế. Trước khi chìm vào giấc ngủ, tôi vẫn thầm cảm ơn bài báo như một phép màu kỳ diệu dành cho tôi.
Trở về nhà sau chuyến đi đến Florida, tôi đặt hẹn với vị bác sĩ được nêu tên trong bài báo. Tôi nhận ra không những chỉ có tôi mà phần lớn phụ nữ và cả đàn ông trong độ tuổi này đều trải qua những cảm giác như vậy. Điểm mấu chốt là tôi bị mất cân bằng về nội tiết tố – gây ra hiệu ứng dây chuyền lên tuyến giáp và tuyến thượng thận làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Tôi bắt đầu lưu tâm đến việc bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mình và tận dụng tối đa những dịch tiết có ích trong não.
Theo lời khuyên của bác sĩ Hotze, tôi cắt giảm hàm lượng các chất đường, sữa, rượu và tinh bột trong vòng một tháng. Tôi ăn một lượng vừa đủ chất béo dưới dạng dầu dừa, dầu olive, bơ, đồng thời bổ sung các loại rau, chất đạm như thịt, trứng sữa.
Ban đầu, tôi không nhận ra có sự thay đổi nào nhưng chỉ sau hai tuần, tôi đã không còn rơi vào những con mệt mỏi lúc ba giờ trưa. Sau một tháng tôi cảm nhận mình hồi phục rất nhanh. Thế là tôi hào hứng duy trì chế độ dinh dưỡng này. Lại một tháng trôi qua, và giờ đây tôi có thể nói kết quả thật kỳ diệu. Tôi hoàn toàn thay đổi được tình trạng về thể chất và tinh thần của mình.
Hiện tại, mặc dù vẫn giữ thói quen ăn uống như cũ nhưng tôi tiếp tục dùng một lượng đường và tinh bột khả thấp, và nó giúp tôi cảm thấy khỏe hơn. Tôi không còn căng thẳng, mệt mỏi nữa mà thay vào đó là cảm giác sáng khoái, tràn trề sinh lực. Sức khỏe của tôi đã hoàn toàn hồi phục, thậm chí tôi cũng không còn thừa cân. Điều ý nghĩa nhất là giờ đây, tôi là có thể trở về quây quần bên các con tôi. Tôi nhớ lần đầu tiên sau một tháng kể từ ngày tôi áp dụng chế độ dinh dưỡng mới, một buổi sáng nọ, con gái tôi chạy vào phòng và đánh thức tôi dậy để làm bữa sáng. Tôi vui vẻ bật dậy và theo con bé chạy xuống bếp. Tôi nhanh chóng pha một tách trà nóng cho mình và hào hứng chuẩn bị bữa sáng cho cả nhà. Thật vui khi biết rằng tôi đã hồi phục hoàn toàn và hơn thế, trong tôi tràn ngập niềm vui và năng lượng. Kể từ đó, sáng nào tôi cũng có mặt ở bữa điểm tâm của gia đình, và chính tôi cùng không nhận ra ai là người hạnh phúc hơn – tôi hay bọn trẻ.
Những cơn mệt mỏi, căng thẳng kéo dài đã qua và giờ đây, tôi đang bắt đầu chuỗi ngày hạnh phúc bên gia đình thân yêu của mình. Sự trung hòa các dịch tiết trong não đã giúp tôi hồi phục sức khỏe và tìm thấy niềm hạnh phúc rạng ngời trên khuôn mặt các con tôi. Thể chất khỏe mạnh, giàu sinh lực chính là chìa khóa cho niềm hạnh phúc trọn vẹn của tôi ngày hôm nay.
Tác dụng của chế độ dinh dưỡng hợp lý
Như Catherine đã chia sẻ, cách tốt nhất để tinh thần bạn phấn chấn hơn là thông qua việc dung nạp những chất dinh dưỡng tự nhiên vào cơ thể nhằm giúp cơ thể bạn được cân bằng. Chế độ ăn phù hợp về lâu dài sẽ tạo nên những tác động rất tốt cho sức khỏe và đó cũng chính là tiền để giúp bạn cảm nhận hạnh phúc trọn vẹn.
Sau đây là một vài lời khuyên của các chuyên gia dành cho sức khỏe của bạn:
- Áp dụng chế độ ăn uống với các loại thực phẩm tươi và giàu dinh dưỡng: Một chế độ ăn cân bằng đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp não có năng lượng để tiết ra những nội tiết tố hạnh phúc cả ngày. Ngược lại, không có những chất dinh dưỡng này, hệ hóa sinh trong cơ thể sẽ mất cân bằng và gây nên tình trạng hạ đường huyết, ảnh hưởng đến tuyến thượng thận và ngăn tiết ra những nội tiết tố có tác dụng làm giảm stress.
Cơ thể bạn cần hấp thụ các thực phẩm tươi và có nguồn gốc từ thiên nhiên. Bạn nên tránh dùng những thực phẩm khô được đóng gói vì chúng đã bị mất đi một phần những khoáng chất tự nhiên và chứa khá nhiều chất bảo quản, cũng như các loại tạp chất khác trong quá trình chế biến. Khi đi siêu thị, bạn nên chọn những mặt hàng tươi sống như trái cây, rau củ, thịt cá, các loại gia cầm hơn là những loại thực phẩm đóng hộp. Bạn nên mua nhiều thực phẩm hữu cơ, các loại thịt gia cầm, các sản phẩm từ bơ sữa.
- Giữ nước trong cơ thể: Tình trạng thiếu nước sẽ gây hại cho sức khỏe. Chúng ta cần nước vì thành phần cơ thể chúng ta phần lớn là nước. Các chất dinh dưỡng cần có nguyên tố hidro và oxy trong nước để chuyển hóa vào cơ thể.
- Loại bỏ những thực phẩm không tốt:
Đường: Trong chế độ ăn hàng ngày, đường chính là chất phá hỏng mọi xúc cảm hạnh phúc của con người. Nó có khả năng gây nghiện và làm ảnh hưởng đến não bộ, gây nên sự căng thẳng, lo lắng và uể oải, lừ đừ; nó giúp tăng năng lượng nhưng sau đó thì hạ rất nhanh, đó là lý do bạn thường cảm thấy mệt mỏi vào buổi trưa. Loại đường tổng hợp không tốt bằng đường tự nhiên. Với đường tự nhiên, cơ thể chúng ta thích ứng và hấp thụ tốt hơn, đặc biệt là chất đường có trong các loại trái cây.
Hạn chế tinh bột: Các loại thực phẩm giàu bột đường đã qua chế biến như bánh mì trắng nướng, mì sợi, thường làm tăng lượng đường huyết trong máu. Bữa ăn nên chú trọng vào các dạng tinh bột thuần như gạo lức, lúa mạch hay hạt kê, tuy đơn giản nhưng mang lại cảm giác nhẹ nhàng và khỏe khoắn hơn cho cơ thể.
Chất caffeine: Khi muốn thư giãn, con người thường tìm đến cà phê hay các loại thức uống giải khát Caffeine có trong những loại thức uống này sẽ kích thích cơ thể tiết ra nhiều adrenalin nên sau khi uống một tách cà phê hay soda, bạn lập tức cảm thấy tỉnh táo như được kích thích; nhưng cảm giác đó chỉ kéo dài trong khoảng 30-60 phút và sau đó, ban trở lại trạng thái mệt mỏi. Do vậy, bạn được khuyên hãy dùng các loại trà đã được tinh lọc caffeine (vì trà xanh thông thường luôn có chứa chất này).
Chế độ dinh dưỡng dành cho cơ thể và não bộ
Để có một cơ thể khỏe mạnh, bạn cần bồi bổ chính mình thông qua những phương thức nhất định. Chuyên gia tâm lý dinh dưỡng Julia Ross, tác giả quyển The Mood Cure, tin rằng trạng thái không hạnh phúc của con người bắt nguồn từ những nhu cầu dinh dưỡng không được đáp ứng kịp thời và hợp lý. Bà đã phát triển một chương trình dựa trên việc nghiên cứu mối tương quan giữa hành vi con người và sự cân bằng bốn dịch tiết thần kinh có tác dụng tạo nên cảm giác hạnh phúc. Các dịch tiết này được sản sinh từ các amino axit, và nếu hàm lượng bốn dịch tiết này cao, bạn sẽ có cảm giác thoải mái và yêu đời; ngược lại, thiếu hụt dịch tiết nào trong số đó, cơ thể bạn lập tức phản ứng thông qua một số triệu chứng nhất định.