Khiêm tốn Trí tuệ vs Ngạo mạn Trí tuệ

Khiêm tốn trí tuệ là việc có ý thức về những ranh giới trong nhận thức của mình, gồm cả việc có sự nhạy cảm trước những tình huống trong đó bản tính tự nhiên lấy cái Tôi làm trung tâm của ta có vẻ đang phỉnh phờ ta; nhạy cảm trước sự thiên lệch, định kiến và những giới hạn trong góc nhìn của mình. Khiêm tốn trí tuệ phụ thuộc vào việc nhận ra rằng ta không nên phát biểu nhiều hơn những gì ta thực sự biết. Khiêm tốn trí tuệ không phải là nhu nhược hay phục tùng. Khiêm tốn trí tuệ là việc không có sự tự phụ, khoác lác hay ngạo mạn về mặt trí tuệ, cùng với việc có một nhận thức về những nền tảng logic, hay về việc thiếu những nền tảng ấy, trong những niềm tin của ta.

Cam đảm Trí tuệ vs Hèn nhát Trí tuệ

Can đảm trí tuệ là việc có ý thức về sự cần thiết phải đối mặt và trình bày một cách công bằng những ý niệm/ ý tưởng, niềm tin hay những quan điểm khiến ta có những cảm xúc rất tiêu cực và ta chưa thực sự lắng nghe một cách nghiêm chỉnh. Lòng can đảm này được nối kết với việc nhận ra rằng những ý niệm/ ý tưởng được xem là nguy hiểm hay phi lý có đôi khi lại được biện minh (toàn bộ hay một phần) một cách hợp lý, và những kết luận và niềm tin được khắc sâu trong chúng ta có đôi khi lại là sai lầm và khiến ta lầm lạc. Để tự quyết định cho mình điều gì là đúng, ta không được “chấp nhận” một cách thụ động và thiếu phê phán những gì ta đã được “học”. Bởi lẽ, ta không tránh khỏi được việc sẽ nhìn thấy sự thật nào đó trong một số ý niệm/ ý tưởng được xem là nguy hiểm và phi lý, và thấy sự xuyên tạc hay sai lầm trong một số ý niệm/ ý tưởng mà ta luôn tin tưởng mạnh mẽ trong nhóm xã hội của mình, nên chính ở đây cần có lòng can đảm trí tuệ. Ta cần lòng can đảm để chân thật với tư duy của mình trong những hoàn cảnh ấy. Những hình phạt cho sự không xu thời có thể nặng nề!.

Cảm thông Trí tuệ vs Hẹp hòi Trí tuệ

Cảm thông trí tuệ là việc có ý thức về sự cần thiết phải thử đặt mình vào vị trí của người khác để thật sự hiểu họ, điều này đòi hỏi ta phải có ý thức về khuynh hướng lấy cái Tôi làm trung tâm của ta khi nhìn nhận sự thật bằng những nhận thức trực tiếp về tư tưởng hay niềm tin lâu đời của mình. Đặc trưng này có liên quan đến năng lực tái tạo một cách chính xác những điểm nhìn và lập luận của người khác và lập luận từ những tiền đề, giả định và ý niệm của người khác hơn là của chính mình. Đặc trưng này cũng liên quan đến việc sẵn sàng nhớ lại những lần ta đã sai trong quá khứ, cho dù ta luôn có xác tín rất mạnh rằng ta đúng, và có liên quan đến năng lực hình dung mình có thể bị lừa giống như lúc trước ngay trong trường hợp hiện nay.

Tự trị Trí tuệ vs Tuân phục Trí tuệ

Tự trị trí tuệ là việc có sự kiểm soát thuần lý (có lý trí) những niềm tin, giá trị và suy luận của mình. Lý tưởng của tư duy phản biện là học cách tự mình suy tư, giành được quyền kiểm soát tiến trình tư tưởng của mình. Điều này dẫn đến một cam kết là sẽ phân tích và đánh giá những niềm tin dựa trên cơ sở của lý trí và bằng chứng, cam kết tra vấn khi thấy hợp lý phải đặt ra câu hỏi, cam kết tin tưởng khi thấy hợp lý để tin, và cam kết tuân theo khi thấy hợp lý phải tuân theo.

Chính trực Trí tuệ vs Đạo đức giả Trí tuệ

Chính trực trí tuệ là việc nhận ra sự cần thiết phải chân thật với chính tư duy của mình; phải nhất quán với những chuẩn trí tuệ mà ta đang áp dụng; phải giữ cho mình những chuẩn mực nghiêm ngặt như nhau về bằng chứng và chứng minh mà ta đưa ra cho những người phản đối mình; phải thực hiện những gì ta tán thành cho những người khác; và phải thực lòng thừa nhận những sự không thống nhất và những sự thiếu nhất quán trong tư tưởng và hành động của mình.

Bền bỉ Trí tuệ vs Lười nhác Trí tuệ

Bền bỉ trí tuệ là việc có ý thức về sự cần thiết phải sử dụng những nhận thức trí tuệ và sự thật, bất chấp những khó khăn, trở ngại và thất vọng; bám chắc vào những nguyên tắc thuần lý bất chấp sự đối lập phi lý của người khác; có ý thức về sự cần thiết phải tranh đấu với sự lẫn lộn và những câu hỏi không vững chắc trong một thời gian dài để đạt được hiểu biết hay nhận thức sâu hơn.

Tin vào Lý tính/Lý trí vs Mất niềm tin vào Lý tính/Lý trí và Bằng chứng

Tin tưởng rằng, về lâu về dài, những lợi ích cao hơn của riêng ta và những lợi ích cao hơn của cả nhân loại sẽ có được một cách tốt nhất bằng cách trao cho lý tính quyền tự do cao nhất, bằng cách khuyến khích người ta tự mình đưa ra những kết luận của riêng mình qua việc phát triển những quan năng thuần lý của chính mình. Tin tưởng rằng, với sự khuyến khích và vun bồi đúng mức, người ta có thể học được cách tự mình tư duy, tự hình thành những điểm nhìn thuần lý, rút ra những kết luận hợp lý, tư duy một cách nhất quán và lô gic, thuyết phục người khác bằng lý tính và trở thành những người có lý trí, bất chấp những trở ngại thâm căn cố đế trong tính chất bẩm sinh của tinh thần con người và trong xã hội như ta đã biết.

Công bằng vs Không-Công bằng Trí tuệ

Công bằng là việc có ý thức về sự cần thiết phải đối xử bình đẳng như nhau đối với mọi góc nhìn, mà không viện đến những tình cảm hay lợi ích cá nhân của mình, hay của bạn bè, cộng đồng hay quốc gia mình. Công bằng hàm ý việc tuân theo những chuẩn trí tuệ mà không viện đến lợi thế riêng của mình hay nhóm của mình.