CÂU CHUYỆN CỦA DAVID

Trích: Trí Thông Minh Tích Cực; Việt dịch: Hà Minh; NXB Công thương; Công ty CP sách Alpha, 2024

08/05/2025
40 lượt xem

David là một trong số rất ít những doanh nhân khởi nghiệp và dẫn dắt công ty một cách xuất sắc sau khi công ty đạt mốc 1 tỷ đô-la. Tuy nhiên, ngay sau khi công ty phát hành cổ phiếu, David nhận thấy mình phải đối mặt với những căng thẳng chưa từng có. Sau nhiều năm liền phát triển vượt bậc và sinh lợi một cách đều đặn, công ty có vẻ đang trên đà bước vào năm thua lỗ đầu tiên. Kết quả này có thể sẽ ảnh hướng xấu tới cổ phiếu mới lên sàn của công ty. David cần xoay chuyển tình thế này càng nhanh càng tốt. Anh đã đề nghị tôi làm việc với nhóm của anh. 

Sau khi thực hiện bài đánh giá nhanh PQ, tôi nói với David rằng cách nhanh nhất và hiệu quả nhất để cải thiện hiệu suất hiện tại là cải thiện chỉ số PQ của chính David và của cả nhóm. Kết quả chỉ số PQ của David là 48 và của nhóm là 52. Điều này có nghĩa họ đã lãng phí quá nhiều năng lượng trí tuệ và cảm xúc của bản thân. Họ đã có thể tăng hiệu suất bằng cách điều chỉnh đúng chiến lược và chiến thuật, đồng thời nâng cấp các kỹ năng của mình. Mặc dù vậy, nếu loại bỏ những nhân tố phá hoại và sử dụng sức mạnh của Trí tuệ, họ sẽ đạt được những hiệu quả sâu sắc và lâu dài hơn. 

Ban đầu, David tỏ ra bối rối trước những đề nghị của tôi. Trước đó, David và nhóm của anh rất tự hào về quyết định sử dụng kỹ thuật tư duy tích cực và nghĩ rằng như vậy họ đã có chỉ số PQ cao. Xét cho cùng, kết quả hoạt động của công ty trước khi phát hành cổ phiếu ra công chúng cũng rất tốt. Câu hỏi được đặt ra là: Tại sao họ lại đột nhiên trở nên lúng túng như vậy? Tôi đã gợi ý rằng những kỹ thuật tư duy tích cực không triệt tiêu được sức mạnh của những kẻ Phá hoại. Dường như những kẻ Phá hoại đã được nạp năng lượng bởi sự căng thẳng của mọi người khi công ty phát hành cổ phiếu. Ngoài ra, việc quản lý một công ty đại chúng khác xa so với công ty tư nhân. Kẻ Phá hoại khiến mọi việc trở nên khó khăn hơn khi David và các cộng sự của anh phải thay đổi cách quản lý công ty vốn quen thuộc lúc này đã lỗi thời. 

Công việc đầu tiên của chúng tôi là tập trung vào David, vì chỉ số PQ của người lãnh đạo sẽ có ảnh hưởng đến chỉ số PQ của nhóm. Tôi gợi ý chúng tôi nên bắt đầu tăng chỉ số PQ của David bằng cách làm suy yếu kẻ Phá hoại cầm đầu — kẻ Phán xét. 

Phản ứng đầu tiên của David là cho rằng anh không phải kẻ Phán xét vì anh không hay phán xét người khác. Tôi đã giải thích với David kẻ Phán xét thường ngụy trang rất kỹ và chúng ta thường không nhận ra mình đang phán xét. Hầu hết các cảm xúc như căng thẳng, lo lắng, thất vọng, hối tiếc và tội lỗi là những kết quả trực tiếp của việc tự phán xét bản thân và người khác, tình huống hay kết quả. Sự căng thẳng tột độ và lo lắng mà David đang trải qua cho thấy kẻ Phán xét đang vờ làm bạn với anh. 

Để David thấy được sức mạnh của kẻ Phán xét chúng tôi kiểm tra những suy nghĩ đã khiến anh trằn trọc và mất ngủ vào 3 giờ sáng hôm trước. Anh ấy đã viết ra 20 suy nghĩ. Tôi yêu cầu anh phân loại những suy nghĩ đó vào một trong ba loại sau: trung bình, có ích, có hại. David quyết định rằng ba suy nghĩ sau có ích: nhớ lên kế hoạch họp với nhà cung cấp, nói chuyện với bộ phận nhân sự về vấn đề lương thưởng cho nhân viên, yêu cầu trợ lý đặt chỗ cho chuyến đi dự hội nghị. Tôi cũng đồng ý với anh. Rồi tôi hỏi David rằng điều gì sẽ xảy ra nếu những lời nhắc nhở đó không xuất hiện vào lúc 3 giờ sáng và làm gián đoạn giấc ngủ của anh. David nói có lẽ chúng sẽ xảy ra vào lúc khác và không có việc gì bị quên cả. 

David xếp ba suy nghĩ sau ở mức trung bình: nhớ ngày tốt nghiệp trung học, chuyến đi đầu tiên đến châu Phi và mùa đông đầu tiên ở New York. Chúng tôi đồng ý phân loại chúng ở mức trung bình và ngẫu nhiên, mặc dù một nhà phân tâm học có thể sẽ mất một ngày để nghiên cứu về chúng. 

Sau đó, chúng tôi kiểm tra xem những suy nghĩ David đã phân loại chính xác nhưng vẫn còn lưỡng lự khi đưa chúng vào nhóm gây hại, như khả năng hội đồng quản trị sẽ đuổi việc David nếu hoạt động của công ty không được cải thiện. Điều này kéo theo hàng loạt suy nghĩ về những gì sẽ xảy ra với danh tiếng của David, liệu anh có giữ được ngôi nhà khang trang và những chiếc xe đắt tiền không, v.v… Một suy nghĩ gây lo lắng khác liên quan đến nguy cơ mất khách hàng lớn đang có vẻ phật lòng, hay lo lắng buổi thuyết trình sắp tới với nhà đầu tư sẽ không diễn ra suôn sẻ. Một vài suy nghĩ nuối tiếc. Tại sao anh ta không phản ứng nhanh hơn trước sự thay đổi thị trường? Tại sao lại tuyển dụng nhầm một kẻ phát triển kinh doanh kém cỏi và lãng phí tới chín tháng sau đó mới đuổi việc hắn ta? 

David nói rằng lý do anh lưỡng lự khi phân loại những ý nghĩ này vào nhóm gây hại vì chính chúng đã khiến anh phải cảnh giác, thúc đẩy anh làm việc chăm chỉ để lật ngược tình thế. Anh cũng thừa nhận gần đây, những suy nghĩ này thường xuyên xuất hiện. 

Tôi nói với David rằng việc não bộ nhắc nhở anh tầm quan trọng của buổi họp tiếp theo cũng là một điều tốt. Tuy vậy, việc đó không thực sự có giá trị giúp đỡ khi kẻ Phán xét liên tục làm David lo lắng vào lúc 3 giờ sáng, khi anh chẳng thể làm gì khác ngoài việc trằn trọc. Tôi giải thích rằng việc suy ngẫm về những lỗi lầm đã qua không hề sai. Một cách vượt qua lỗi lầm là cố gắng học hỏi và tránh lặp lại lỗi lầm đó. Song, điều này diễn ra quá nhiều lần cũng sẽ không tốt. Nó sẽ dẫn đến thiếu hụt năng lượng và thời gian nghỉ ngơi, David sẽ luôn trong tình trạng lo lắng, căng thẳng, thất vọng, tội lỗi và nuối tiếc. Nó chỉ đơn giản là sự phá hoại thuần túy.

David dần nhận ra rằng kẻ Phán xét không phải là bạn như anh vẫn tưởng. Với vai trò là kẻ Phá hoại bậc thầy, chúng tôi đã đồng ý tập trung vào kẻ Phán xét của David và sẽ không phân tâm tới bất kỳ kẻ Phá hoại nào khác. 

Thông thường, chiến lược tập trung làm suy yếu kẻ Phán xét này là đủ công việc cho tuần sắp tới. Nhưng bởi David muốn đẩy tiến độ lên mức nhanh nhất có thể, chúng tôi đã thảo luận về việc bổ sung thêm chiến lược thứ hai — tăng cường sức mạnh cho vùng Tư duy PQ. Chúng tôi tạo ra một kế hoạch đơn giản để kết nối hai chiến lược này và biến kẻ Phán xét thành người huấn luyện cho vùng Tư duy PQ. Mỗi khi kẻ Phán xét xuất hiện, David sẽ xem chúng như lời nhắc nhở để kích hoạt vùng Tư duy PQ và củng cố sức mạnh cho nó. 

Điều này chỉ tốn chừng 10 giây và có thể thực hiện khi đang họp, khi lái xe hay tập thể dục. Ví dụ, nếu David có suy nghĩ: “Chuyện gì xảy ra với mình vậy David? Tại sao mình lại làm hỏng việc như thế”, khi đó anh nên nói với chính mình: “Ôi, lại là kẻ Phán xét.” và kích hoạt ngay vùng Tư duy PQ trong vòng 10 giây. Chúng tôi cũng thảo luận nhiều cách khác nhau để kích hoạt vùng Tư duy PQ của anh. Phương pháp yêu thích nhất của David là hít thở sâu ba hơi liên tiếp, ngọ nguậy ngón chân và chăm chú nhìn chúng cũng như cảm nhận các đầu ngón tay đang cọ xát vào nhau. 

David có vẻ nghi ngờ về những bài tập đơn giản nhưng hữu dụng này. Tôi đã phải giải thích với anh rằng “có công mài sắt, có ngày nên kim” là một trong những lời nói dối hoàn hảo nhất của kẻ Phán xét, rằng không phải mọi việc đều cần khổ luyện mới có tác dụng. Ngoài những tác động tích cực đáng kể, các bài tập này cũng giúp David thư giãn và tràn đầy năng lượng. 

Một tuần kể từ sau cuộc trò chuyện, David rất ngạc nhiên khi những lời thì thầm của kẻ Phán xét xuất hiện ở khắp nơi. 

David nói anh vừa được khích lệ nhưng cũng bị thoái chí bởi công việc. Anh nản lòng vì kẻ thù nội tại quá mạnh, quá đông và quá dai dẳng. Nhưng khi David coi kẻ Phán xét là kẻ hủy hoại những suy nghĩ, nó đã mất đi sự tin cậy và sức mạnh tác động lên anh. 

Sau vài tuần tập trung vào kẻ Phán xét và củng cố sức mạnh cho vùng Tư duy PQ, chúng tôi chuyển hướng sang một kẻ Phá hoại khác — kẻ Kiểm soát. 

Những kẻ Phá hoại trở nên mạnh mẽ và hoạt động tích cực hơn khi căng thẳng tăng lên. Sự căng thẳng ngày càng gia tăng của David trong những tháng gần đây phần lớn được thúc đẩy bởi kẻ Phán xét, nó cung cấp năng lượng cho kẻ Kiểm soát. Mọi chuyện càng không diễn ra theo ý muốn, tên Kiểm soát trong David càng trở nên độc đoán. Trong ngắn hạn, kẻ Kiểm soát có thể tạm thời giúp anh giảm bớt sự lo lắng nhưng lại ngăn David và nhóm của anh nhìn ra và nắm bắt những cơ hội đem đến sự thay đổi bền vững trong tương lai. Để đối phó với kẻ Kiểm soát, nhóm của anh đã làm theo những gì anh mong muốn nhưng họ không còn hăng hái trong công việc vì không còn được phát huy khả năng của bản thân. 

Khi nói về điều này, David thừa nhận có lẽ kẻ Kiểm soát đã ngăn cản nhóm của anh phát huy sức mạnh và sự sáng tạo của họ. Đây là một trong những lý do anh cảm thấy trách nhiệm gánh vác công ty đặt nặng trên vai mình. Nhưng David sợ phải loại bỏ kẻ Kiểm soát này, vì nó luôn nói: “Tôi là người đã tạo ra các kết quả tốt cho cậu. Nếu không tỏ ra mạnh mẽ, cậu sẽ không thể hoàn thành được bất cứ việc gì. Mọi người cần tôi nói cho họ biết họ cần phải làm gì. Họ sẽ bị lạc lối nếu không có tôi. Mọi người có thể không thích tôi, nhưng họ biết tôi đã tạo ra kết quả.” 

Kẻ Phán xét và kẻ Kiểm soát thực sự đã giúp David hoàn thành công việc và mang lại những thành công trong ngắn hạn, nên khó có thể rời bỏ những kẻ Phá hoại này và thay thế chúng bằng Trí tuệ. Tuy nhiên, tin tốt là khi kích hoạt vùng Tư duy PQ, David đã tự động tăng sức mạnh cho tiếng nói của Trí tuệ và tiếp cận sức mạnh to lớn của nó. David không còn cần đến sự giúp đỡ của kẻ Phán xét và kẻ Kiểm soát để tập trung, quyết đoán và làm việc hiệu quả. 

Sau khi chuyển sự chú ý sang kích hoạt vùng Tư duy PQ trong 10 giây, David liên tục khám phá ra nhiều cách tốt hơn, dễ hơn, sáng tạo hơn và vui hơn để đối mặt với thử thách. Anh học được cách thư giãn hơn, tin tưởng vào bản thân và nhóm của mình nhiều hơn, nới lỏng việc kiểm soát để nhóm của anh phát huy được trí tuệ và sức mạnh tập thể. Từ đó, những giải pháp khôn ngoan và sáng tạo được đưa ra từ Trí tuệ đã phát huy hiệu quả cao hơn rất nhiều so với những gì họ đã nghĩ trước đó. 

Khi David nói anh mong chờ đến những buổi họp hằng tuần và cảm thấy tràn đầy năng lượng vì điều đó, tôi biết rằng chỉ số PQ của nhóm đã cải thiện đáng kể. Một đánh giá cho thấy chỉ số PQ đã tăng từ 52 lên 78. Trong đó, chỉ số PQ của David tăng từ 48 lên 75. David và nhóm của anh mất vài quý để chặn đứng sự tụt dốc. Cổ phiếu công ty dần tăng điểm.