DÙNG MỌI GIÁC QUAN ĐỂ PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ

Trích: Thư Giãn & Nhận Biết – Pháp thiền chánh niệm cho tâm sáng tỏa, tự tin và trí huệ; Mưa dịch, Nắng Mai hiệu đính; NXB Dân Trí, Sách Thiện Tri Thức.

22/05/2025
35 lượt xem

Một thiền giả dùng tất cả các trải nghiệm đến từ sáu giác quan để phát triển sự nhận biết, định tâm và trí tuệ. Người không hành thiền cũng có sáu giác quan nhưng có xu hướng phát triển tham muốn, ghét bỏ, và thờ ơ đối với chúng. Vậy hãy dùng mỗi khoảnh khắc mà bạn có với sáu giác quan để phát triển sự tỉnh giác, định tâm, và trí tuệ, đó là bạn đang thiền.

Ta nên thực hành như thế nào với ba gốc bất thiện của tâm – tham, sân, và si? Ta hành thiền để quan sát một cách rõ ràng và khách quan nhằm học hỏi về bản chất của chúng. Theo cách này, quán tính của trí tuệ sẽ bắt kịp và nhổ bật các gốc bất thiện một cách tự nhiên.

Là thiền giả, các trải nghiệm trong đời sống không nhất thiết phải làm xáo trộn chúng ta. Vì mỗi trải nghiệm – dù dễ chịu hay khó chịu – đều là đối tượng để có thể liên tục nhận biết, nên chúng ta luôn có thể dùng những trải nghiệm ấy để phát triển lòng tự tin, sự tinh tấn, chánh niệm, định tâm và trí tuệ.

Công việc của một thiền giả vì thế chỉ có ba điều: trước tiên, có góc nhìn đúng, thứ hai, nhận biết với góc nhìn đúng; và thứ ba, duy trì nhận biết với góc nhìn đúng.

Bất cứ điều gì mà bạn hay biết từ những trải nghiệm tại thời điểm này, hãy ghi nhận nó như nó đang là. Hãy duy trì việc nhận biết đó, và rồi tiếp tục nhận biết bất kỳ điều gì khác mà bạn có thể. Bạn không cần cố gắng thay đổi những trải nghiệm của mình.

Vậy ta thực hành như thế nào trong các sinh hoạt trong ngày – ngồi, đứng, đi lại, hay bất kỳ hoạt động nào khác? Ta cố gắng nhận biết. Ta nhận biết bất kỳ điều gì đang xảy ra trong thân và tâm.

Nếu tại một thời điểm mà bạn nhận thấy rằng mình đang hay biết ba hoặc bốn đối tượng cùng một lúc, đừng bối rối. Việc này có thể xảy ra, và đó là một điều tốt. Đừng nghĩ rằng bạn đang bị phân tâm. Đừng đánh giá nó. Đó là một dấu hiệu tốt.

Khi sự nhận biết mở rộng, tâm bắt đầu hay biết nhiều thứ rõ ràng, và mọi việc diễn ra rất nhanh. Tiến trình của tâm và vật chất xảy ra vô cùng, vô cùng nhanh. Ta thường không nhìn được những gì diễn ra ở tốc độ này, nhưng khi sự nhận biết trở nên sắc bén hơn, nó có thể thấy rõ nhiều thứ đang diễn ra dù ở tốc độ rất nhanh.