“Không có gì vĩ đại được thực hiện nếu không có những con người vĩ đại; và con người vĩ đại nếu họ quyết tâm trở nên vĩ đại”.

-CHARLES DE GAULE

Không thấy dấu vết gì trên thân thể anh ta. Người Nhật đã giam giữ anh ta trong một căn phòng chật hẹp suốt 24 giờ, nhưng họ không hề đánh đập hay tra tấn anh. Thậm chí họ còn cho anh một, hai điếu thuốc…và sau một cuộc đối thoại lịch sự, anh lính Mỹ này đã tự tay viết 1 bản tự thú về vô số những sự bất công và tính phá hoại của đời sống theo kiểu Mỹ và ca ngợi tính ưu việt và nhân đạo của chế độ phát xít Nhật. Sau bản tự thú này, anh còn cung cấp cho quân đội Nhật những thông tin quân sự, tố giác các bạn tù của mình và hăng hái tố cáo chính tổ quốc của mình.

Điều gì đã làm cho con người này hoàn toàn đảo ngược thế giới của mình và từ bỏ tất cả những niềm tin mà anh đã được hun đúc từ bé đến giờ? Điều gì đã khiến anh phủ nhận những giá trị cơ bản mà anh đã ôm ấp bấy lâu và bây giờ chạy sang cộng tác với quân địch? Một sự thay đổi duy nhất nào đã tạo nên một chuyển biến toàn diện trong tư tưởng, cảm xúc và hành động của con người này?

Câu trả lời là ở chỗ hiểu được con đường đã đưa anh tới chỗ thay đổi cá tính của mình. Giờ đây anh chỉ đơn giản hành động hợp với cái nhìn mới của anh về bản thân mình.

Trong suốt cuốn sách này, bạn đã cùng tôi khai thác tầm ảnh hưởng của những niềm tin, một trong những yếu tố của Hệ thống chủ đạo hướng dẫn mọi phán đoán của chúng ta. Các niềm tin hướng dẫn ta tới các kết luận và vì thế chúng dạy ta cách cảm nhận và hành động. Tuy nhiên, có nhiều mức độ niềm tin khác nhau với những tầm mức ảnh hưởng khác nhau đối với chất lượng đời sống chúng ta. Ví dụ, những niềm tin của bạn về một người bạn thân nào của bạn sẽ ấn định cách bạn suy nghĩ và cảm nhận về thái độ của người bạn ấy và về ý nghĩa mà bạn gán cho các hành động của anh ta. Nếu bạn “biết” anh ta là người dễ mến, thì dù anh ta có vẻ tức giận một lúc nào đó, bạn vẫn không hề thắc mắc về thiện ý của anh ta. Niềm tin này sẽ hướng dẫn mọi hành vi giao tiếp của bạn với con người này. Nhưng nó sẽ không nhất thiết ảnh hưởng tới cách đối xử của bạn với một người xa lạ. Những niềm tin này chỉ ảnh hưởng đến bạn trong một lãnh vực đặc biệt của đời bạn: các giao tiếp ứng xử với người bạn này.

Tuy nhiên, một số niềm tin có tầm ảnh hưởng rộng lớn đến cuộc đời bạn, đó là những niềm tin tổng quát. Những niềm tin này có những hậu quả sâu rộng và xa hơn. Ví dụ những niềm tin của bạn về loài người nói chung sẽ không chỉ ảnh hưởng đến cách bạn đối xử với người bạn của bạn, mà với bất kỳ ai bạn gặp. Những niềm tin này sẽ tác động mạnh trên nghề nghiệp của bạn, mức độ tin cậy của bạn, đời sống gia đình của bạn,.v.v…

Ví dụ, những niềm tin tổng quát của bạn về sự thiếu thốn và sự dư thừa sẽ ấn định mức độ lo lắng của bạn và sự độ lượng của bạn về phương diện thời giờ, tiền bạc, sức lực và tinh thần. Nếu bạn tin rằng chúng ta đang sống trong một thế giới nghèo về nguồn lực – trong thế giới này chỉ có tiền bạc, thời giờ, tình yêu là dư dật – bạn sẽ luôn luôn sống trong sự sợ hãi là mình không bao giờ có đủ. Sự lo lắng này sẽ ảnh hưởng cách bạn suy nghĩ về những người chung quanh, các đồng nghiệp, khả năng kinh tế của bạn và các cơ hội nói chung.

Thế nhưng, mạnh hơn tất cả những niềm tin nói trên, có một niềm tin cơ bản soi sáng và gạn lọc mọi nhận thức của chúng ta. Niềm tin cơ bản này điều khiển trực tiếp sự nhất quán của chúng ta trong các quyết định của đời sống mình. Đó là những niềm tin về cá tính của bạn.

Vậy cá tính là gì? Đơn giản đó là những niềm tin chúng ta dùng để xác định tính cách riêng của mình, cái làm chúng ta trở thành duy nhất – tốt, xấu, hay trung lập – khác hẳn mọi cá nhân khác. Và cảm giác chắc chắn của chúng ta về bản thân mình tạo thành những ranh giới cho cuộc sống chúng ta.

“Chúng ta cảm nhận được ảnh hưởng cao quí nhất của những con người xuất sắc sau khi chúng ta đã mất đi sự hiện diện của họ”.

– RALPH WALDO EMERSON

Tất cả chúng ta đều hành động nhất quán với cái nhìn của chúng ta về con người thực sự của mình, cho dù cái nhìn đó có chính xác hay không. Lý do là vì trong chúng ta có một sức mạnh vô song, đó là nhu cầu nhất quán. Trong suốt cuộc đời, chúng ta đã quen liên kết sự đau khổ với tính bất nhất và sự thỏa mãn với tính nhất quán. Bạn hãy nghĩ về điều đó. Chúng ta sẽ đánh giá một người thế nào khi người ấy nói một đàng làm một nẻo, muốn coi mình là thế này nhưng lại xử sự thế khác. Chúng ta gọi họ là hạng đạo đức giả, tiểu nhân, bất nhất, hay thay đổi, không thể tin cậy. Tất nhiên bạn không muốn mình thuộc hạng người ấy.

Ngược lại, khi chúng ta xử sự nhất quán theo cá tính của mình, chúng ta cảm nhận được những niềm sung sướng to tát. Với những người xử sự nhất quán với cá tính của họ, chúng ta gọi họ là những người trung thực, tin cậy được,thông minh, ổn định, hợp lý, kiên định. Tất nhiên bạn muốn mình thuộc loại người này.

Cá tính chúng ta hình thành như thế nào?

Trong chiến tranh Triều Tiên, rất nhiều tù binh Mỹ đã tố giác các bạn tù của mình. Lý do chủ yếu là vì người cộng sản trung Quốc hiểu rất rõ sức mạnh của cá tính trong việc thay đổi tức thời không chỉ các niềm tin và giá trị ôm ấp đã lâu, mà cả các hành động của một người. Họ không cần hành hạ hay tra tấn thể xác, mà họ khôn khéo áp dụng hình thức chiến tranh tâm lý riêng của họ, không chỉ đơn thuần nhắm thu thập thông tin hay bắt phục tùng, mà là cải hóa những chiến binh Mỹ đi theo triết lý chính trị của họ. Họ biết rằng nếu họ có thể đưa người chiến binh này vào hệ thống những niềm tin và giá trị mới, anh ta sẽ tự nhìn thấy vai trò của đất nước anh ta trong chiến tranh là vô ích và phá hoại và vì thế anh ta sẽ sẵn sàng hỗ trợ họ trong bất kỳ điều gì họ yêu cầu. Và họ đã thành công. Hiểu được những gì họ đã làm có thể giúp bạn hiểu được bạn đã đạt đến cá tính đang có của bạn như thế nào và bạn có thể phát triển nó cách nào. Và phát triển được cá tính, bạn có thể phát triển cả đời sống của mình chỉ trong một thời gian ngắn.

Bạn hãy tự hỏi mình, bạn đã chọn cá tính cho mình một cách ý thức, hay cá tính của bạn là do người khác xếp đặt cho bạn, do những biến cố quan trọng trong đời bạn tạo ra và do những yếu tố khác đã xảy ra mà bạn không ý thức hay không chấp nhận? Bạn đã chọn những cung cách ứng xử nhất quán nào để giờ đây chúng giúp hình thành nền tảng cho cá tính của bạn?

Liệu bạn có sẳn sàng chịu đau đớn cùng cực để cứu giúp một người lạ không? Đa số đều có câu trả lời đầu tiên là, “Dứt khoát không”. Thế nhưng trong một cuộc nghiên cứu vào năm 1970, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng nếu một người đạt tới chỗ tin tưởng rằng sự nhất quán của cá tính họ dựa trên điều đó, thì họ chắc chắn sẽ có một hành vi xả thân như thế.

Cuộc nghiên cứu đã chứng minh rằng nếu người ta được yêu cầu có những quyết định nho nhỏ lúc đầu, rồi thực hiện tiếp theo hai hành động cho thấy nếu không tự nguyện xả thân sẽ là con người “vô cá tính”, thì nhiều người sẽ bắt đầu phát triển một cá tính mới. Họ sẽ nhận ra mình là những người “hiến thân”, những người tự nguyện một cách vô vị lợi bằng sự hi sinh của mình để cứu giúp những người cần đến họ. Lúc đó họ sẽ cảm thấy bị thúc bách bởi sức mạnh của cá tính mới của họ để họ hành động mà không cần đắn đo về thời giờ, tiền bạc hay những hi sinh họ phải chịu. Cái nhìn của họ về bản thân mình như những con người “hiến thân” trở thành tấm gương phản chiếu chính bản thân họ. Không có lực bẩy nào mạnh hơn là cá tính trong việc hình thành thái độ con người.

Phát triển cá tính

Nếu bạn thấy rằng cá tính của bạn không được như bạn mong muốn, bạn hãy thực hiện 4 bước sau đây để phát triển cá tính của mình:

1. Bạn hãy viết ngay ra danh sách tất cả các yếu tố bạn muốn có trong cá tính của mình. trong khi viết, bạn hãy tin tưởng rằng chỉ cần bạn quyết tâm là bạn có thể thay đổi. Ai có những đức tính mà bạn muốn có? Họ có thể làm mẫu mực cho bạn không? Bạn hãy tưởng tượng bạn sẽ hít thở thế nào? Đi đứng thế nào? Suy nghĩ thế nào? Cảm nhận thế nào?
2. Nếu bạn thực sự muốn phát triển cá tính và đời sống của mình, thì ngay lúc này, bạn hãy có ý thức quyết định mình sẽ là con người như thế nào. Hãy hồ hởi như một đứa bé và mô tả con người mà bạn muốn trở thành hôm nay. Hãy viết ra danh sách phát triển của bạn.
3. Bây giờ bạn hãy khai triển một chương trình hành động mà bạn có thể thực hiện để thúc đẩy bạn ý thức rằng bạn đang sống trung thực và nhất quán với cá tính mới của mình. Trong khi khai triển chương trình này, bạn hãy để ý tới những bạn bè mà bạn thích giao tiếp. Họ có giúp tăng cường hay phá hoại cá tính mà bạn đang xây dựng?
4. Bước cuối cùng là gắn bó với cá tính mới này của bạn bằng cách làm lan tỏa nó ra chung quanh bạn. Tuy nhiên cách lan tỏa quan trọng nhất lại là công bố cho chính bản thân bạn. Hãy dùng nhãn hiệu mới của mình để mô tả bản thân mình mỗi ngày, rồi nó sẽ trở thành tập quán của bạn.

“Nếu tất cả chúng ta đều làm những gì mình có khả năng làm, chúng ta sẽ khiến chính mình phải thực sự kinh ngạc”.

-THOMAS EDISON

Tương lai cá tính của bạn

Chúng ta sống trong một thế giới phát triển không ngừng, và vì thế cá tính của chúng ta cũng phải liên tục triển nở để cảm thụ được tất cả chất lượng cao đẹp nhất của cuộc sống. Bạn cần ý thức về những điều có thể ảnh hưởng đến cá tính của bạn, nhận ra những tác động tích cực và tiêu cực và kiểm soát toàn diện tiến trình này. Bằng không, bạn sẽ trở thành tù nhân của quá khứ mình. Bạn hãy tự hỏi mình, “Tôi lúc này có phải vẫn là cùng một người như lúc tôi bắt đầu cầm đọc cuốn sách này không?”.

Bản thân tôi luôn luôn tự trau giồi mình để phát triển và người ta thường ngạc nhiên khi thấy tôi có một mức tự tin thật cao khi lao mình vào những cuộc phiêu lưu mới. Người ta thường hỏi tôi, “Làm sao anh làm được quá nhiều chuyện trên đời?” Tôi nghĩ phần lớn là do tôi có cái nhìn khác với phần lớn người ta: trong khi đa số cần phải có thực lực thì mới dám tự tin, thì ngược lại, tôi quyết định phải cảm thấy tự tin trước, nhờ đó tôi có niềm tin chắc để kiên trì cho tới lúc tôi có được thực lực. Chính vì thế mà cá tính của tôi không bị giới hạn bởi những kinh nghiệm của quá khứ.

Bạn và tôi cần phát triển cái nhìn về bản thân mình: chúng ta là ai? Chúng tacần chắc chắn rằng những cái nhãn chúng ta tự dán cho mình không được giới hạn mình, nhưng phải kích thích mình tiến tới, để chúng ta luôn luôn làm cho những gì đã tốt nơi ta được mãi mãi trở nên tốt hơn. Đây là sức mạnh của niềm tin.

Bạn hãy phấn khởi, hãy thoải mái. Hãy vui đùa như trẻ thơ. Hãy khám phá những cuộc phiêu lưu đến với bạn từng ngày từng giờ và phát triển ý thức chắc chắn rằng mỗi ngày bạn qua đi bạn đều trở thành tốt hơn, mạnh hơn và thỏa mãn hơn.

Bây giờ chúng ta giải trí một chút với 7 ngày thử thách. Mỗi ngày tôi sẽ cung cấp cho bạn một bài luyện tập ngắn để bạn áp dụng những gì bạn đã học và cống hiến bạn cơ hội để bắt đầu gặt hái những hoa quả của một số chiến lược và phương pháp bạn đã được trình bày. Nào chúng ta bắt đầu Bảy ngày hình thành định mệnh của bạn.

Tags: đời sống xã hội