CÁC PHẨM CHẤT THIỆN LÀNH CỦA TÂM

Thiền là đi đường dài, một phương pháp ta thực hành cả đời, không dừng lại cho đến khi đạt tới tự do cuối cùng.

Ta cần học cách làm sao trở nên điêu luyện trong cuộc chạy marathon này và nuôi dưỡng mọi phẩm chất thiện lành của tâm.

Khi ta thiền tại nhà và trong đời sống hàng ngày, thử thách và lợi ích của việc thực hành trở nên thực hơn rất nhiều so với khi ta tham dự một khóa thiền ngắn ngày. Cần phải thực hành thực để đối diện với các tình huống thực và các phản ứng bất thiện thực.

Giống như tập boxing. Khi bạn tập trong phòng gym, cũng như khi bạn tham gia khóa thiền ngắn, chẳng ai đấm bạn một cú thật mạnh cả. Trên sàn đấu hay trong đời sống hàng ngày, những cú đấm là thật, và bạn nhanh chóng học cách làm sao để trở nên nhanh nhẹn và mạnh mẽ và làm sao để tung những cú đấm khi cần thiết. Bạn cần phải lên sàn đấu để học những ngón nghề thực sự.

Lúc ban đầu bạn sẽ thường chỉ ôm đầu tự vệ. Những cú đánh sẽ giáng xuống tới tấp. Đừng quan tâm – hãy tiếp tục tự vệ và đánh trả! Giữ tâm nhận biết. Theo cách này bạn sẽ trở nên thiện xảo và học cách chiến thắng trong đời sống.

Nếu bạn tiếp tục thực hành hàng ngày, suốt cả ngày dài, luôn với cam kết đưa nhận biết vào mọi mặt đời sống của bạn, lúc nào cũng học hỏi, sẽ đến lúc điều đó xảy ra. Bạn có thể trở nên giác ngộ trong đời sống hàng ngày.

Pháp là luật tự nhiên, vì thế nó công bằng. Nếu ta chăm sóc Pháp, Pháp sẽ chăm lo cho ta. Nếu ta không quan tâm tới Pháp, Pháp không thể chăm lo cho ta được.

Ta có thể yên tâm rằng với tất cả nỗ lực mà ta bỏ ra, đến một thời điểm mọi sự sẽ trở nên dễ dàng hơn. Pháp sẽ tới, cầm tay bạn, và chỉ đường cho bạn.

Lúc ban đầu bạn cần phải nỗ lực lớn trong một khoảng thời gian. Trong bao lâu? Các trạng thái bất thiện của tâm rất điêu luyện trong việc kiểm soát tâm trí. Nó giống như trò giành ghế theo nhạc tham, sân và si rất thành thạo trong việc ngồi vào ghế trước.

Ta cần bồi đắp năng lực nhận biết để các phẩm chất tích cực của tâm giành được ghế trước. Khi điều đó xảy ra thường xuyên, bạn sẽ thấy mình vượt lên trước trong trò chơi.

Tất cả những gì ta cần là một tâm sẵn sàng và quyết chí. Ta không thể thành thạo mọi thứ một cách tự nhiên được. Sẽ có những thứ ta vụng về. Ta phạm sai lầm, nhưng đó đều là một phần của thực hành. Ta cứ tiếp tục làm việc với chúng. Ta mang chánh niệm tới với mỗi sai lầm và học nữa học mãi.

Nhiều điều trong đời ta cần được chú ý tới, nhưng Pháp cũng quan trọng tương đương.

Bạn nghĩ điều gì đáng giá hơn – trạng thái tâm bạn hay là việc hoàn thành những điều ta phải làm? Người khác là quan trọng, nhưng bạn cũng vậy. Ai quan trọng hơn? Bạn nghĩ sao?

Lúc đầu có thể khá chậm, nhưng dần dần, nếu bạn kiên trì thực tập, Pháp sẽ giúp bạn làm mọi việc mà bạn cần làm, một cách thiện xảo và dễ dàng.

Đôi khi vài việc nhỏ xảy ra. Chúng không quan trọng, nhưng ta lại dành một lượng quá lớn thời gian và năng lượng cho chúng. Ta có thể rất bực mình vì năm đô-la, nhưng sự bình tâm của ta đáng giá hơn thế rất nhiều.

Ba gốc bất thiện không quan tâm – chúng chỉ làm điều chúng muốn làm. Chúng rất nhẫn tâm, không chút thương xót.

Vậy ta cũng phải nhẫn tâm. “Ta” chỉ là một cách nói. “Ta” đại diện cho các phẩm chất thiện lành của tâm như tín, tấn, niệm, định và tuệ. Hãy tin vào sự thiện lành. Hãy vun bồi các phẩm chất này.

Bạn cần tự khám phá ra những điều này. Giữ hứng thú, tiếp tục nhận biết.

Khi bạn nhận ra rằng tâm nhận biết với trí tuệ mang tới các phẩm chất tích cực của tâm, hãy chắc rằng bạn nhận ra điều đó và biết ơn nó. Bất cứ lúc nào bạn nhận ra tâm nhận biết – chỉ đơn giản bằng cách nhận ra rằng bạn đang nhận biết – hãy nhớ biết ơn. Điều này sẽ mang tới nhiều phẩm chất tích cực hơn cho tâm.

Theo cách này, bạn sẽ liên tục trau dồi niềm tin vào phương pháp thực hành, và bạn sẽ ngày càng nhiều hiểu biết hơn. Đây là cách trí tuệ tăng trưởng trong tâm.

Bất kể ta giàu kinh nghiệm đến mức nào, bất kể ta nhiều kiến thức ra sao, ta không bao giờ nên thỏa mãn với trí tuệ hay độ sâu của tri kiến mà ta đã đạt được. Hãy luôn mở rộng cửa cho các hiểu biết mới và sâu hơn.

Một kinh nghiệm trực tiếp về thực tại sẽ tác động sâu sắc tới sự thực hành của bạn. Nó sẽ thay đổi cách bạn nhận thức thế giới và cách bạn sống đời mình. Nhưng hãy cẩn trọng! Một tri kiến chỉ hiển bày trong một khoảnh khắc. Nó không phải là vĩnh cửu. Bạn không thể chụp bắt lấy nó hay giữ nó lại. Điều làm cho tri kiến lâu dài, giữ cho nó “sống”, chính là phẩm chất của nó, tiềm năng của nó. Trừ phi ta tiếp tục nuôi dưỡng các phẩm chất này, tri kiến sẽ tan đi. Chỉ thực hành miên mật mới có thể giữ cho nó sống, mới có thể đảm bảo rằng trí tuệ mà bạn đã đạt tới tiếp tục vận hành và rằng bạn tiếp tục trưởng thành trong trí tuệ.

Khi đó một điều tuyệt diệu sẽ xảy ra: Bạn thôi không còn sợ phạm lỗi nữa và bắt đầu thử nghiệm các cách đối diện với khó khăn mới. Bạn bắt đầu thấy rõ hơn lợi ích của thực hành và hiểu rằng bạn đã học ở các cấp độ sâu sắc hơn. Việc thấu hiểu điều đang xảy ra mang đến sự bình an cho tâm.

Hạnh phúc khiến niềm tin vào Pháp tăng trưởng mạnh mẽ, làm mạnh thêm sự quyết tâm của bạn vào thực hành chuyên chú. Nhận biết cùng trí tuệ sẽ trở thành thường trực trong đời sống của bạn, và thế giới của bạn sẽ không bao giờ còn như cũ nữa.