ORISON SWETT MARDEN
Chân thành với người khác là một đức tính đáng ngưỡng mộ, và chân thành với bản thân cũng đáng ngưỡng mộ như vậy. Thật vậy, sẽ là một tội lớn khi không thật lòng với bản thân cũng như với người khác. Việc giữ cho bản thân mình ở trạng thái tốt nhất, cả về thể chất và tinh thần là nghĩa vụ thiêng liêng của mọi người, vì nếu không như vậy, bạn sẽ không thể truyền tải thông điệp thiêng liêng tới thế giới một cách trọn vẹn. Giữ cho chính mình luôn trong tư thế sẵn sàng thực hiện điều lớn lao nhất có thể là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người. Chắc chắn sẽ là tội lỗi nếu để cho bản thân rơi vào trạng thái kiệt sức, xuống dốc, suy yếu, đến nỗi ta không thể đáp lại tiếng gọi của cuộc đời, hay đối phó với bất cứ tình huống khẩn cấp nào có thể xảy ra với ta. Rất nhiều người đối xử tử tế với mọi người, trừ bản thân họ. Họ không chăm lo cho sức khỏe của mình, không giữ gìn năng lượng và tiết kiệm nguồn lực của bản thân. Họ là nô lệ của mọi người, nhưng lại là bạo chúa của chính mình.
Có những người sở hữu tố chất tuyệt vời cùng hiểu biết thông tuệ lại đang làm những công việc không tương xứng chỉ vì sức khỏe kém. Không phải một trí óc giỏi hơn, mà là một bộ não được nuôi dưỡng tốt hơn, mới có thể đạt được nhiều thành công nhất.
Ở đâu chúng ta cũng bắt gặp những bạn trẻ thất bại trong sự nghiệp, lê bước chậm chạp trong sự tầm thường. Họ có khả năng làm những điều vĩ đại nhưng lại đang làm những việc hèn mọn, vì họ không đủ sức sống để theo đuổi con đường mà họ đang đi và không vượt qua được những chướng ngại vật trên bước đường ấy. Họ không đối xử tốt với cơ thể; họ đã không hỗ trợ cho trí não.
Cần một người khổng lồ để làm những việc khổng lồ. Bất kể trí não bạn có khả năng đến đâu chăng nữa, nếu không thể biến dạ dày, hai lá phổi, và những phần cơ thể khác của bạn trở thành đồng minh, nếu không hỗ trợ trí não bằng mọi cách, thì bạn sẽ không đạt được điều mình khao khát.
Có khả năng cũng chẳng để làm gì nếu bạn không thể dùng đến nó, trí tuệ tuyệt vời cũng chẳng để làm gì nếu thể chất yếu ớt, nếu sức sống suy giảm do cách sống bệ rạc hay thiếu chăm sóc bản thân, đến mức ngay cả cố gắng nhỏ nhất của cơ thể cũng vắt kiệt năng lượng của bạn. Sinh khí hết sức cần thiết, nó rất có ý nghĩa đối với thành công của một người, đến mức mọi người nên nghĩ về nó như một kho báu quý giá, để đừng lãng phí hay hủy hoại nó.
Hầu hết chúng ta luôn ở trong trận chiến với chính mình, và chính chúng ta là kẻ thù tệ nhất của bản thân. Chúng ta mong đợi quá nhiều ở bản thân, thế nhưng lại không chuẩn bị cho mình trạng thái cần thiết để đạt được những điều tốt đẹp đó.
Nhiều người ôm hoài bão lớn nhưng lại không đủ sức mạnh thể chất để đạt được nó; và vẫn còn những người khác lại đang phí phạm và hủy hoại sức lực quý giá của họ, và việc đó chẳng thể nào đem lại kết quả đáng hài lòng cho họ. Chỉ một số ít người nhận ra được sức mạnh thể chất có giá trị đến nhường nào khi giúp họ chinh phục thế giới này. “Tinh thần, năng lực đều được nâng lên một cách phi thường, và năng suất của bạn sẽ được nhân lên nhờ vào thể lực sung mãn.”
Điều gì làm thể chất suy yếu thì sớm muộn cũng sẽ làm yếu đi trí não và khiến chúng không còn hoạt động hiệu quả. Rất nhiều điều tệ hại ở thế giới này xảy ra là do mọi người không giữ cho bản thân ở trạng thái khỏe mạnh để làm việc thật tốt. Chẳng ai có thể làm hết sức mình nếu không khỏe, và cách sống của ta có sức ảnh hưởng khủng khiếp lên sức khỏe và công việc của bản thân.
Trong quá trình học cấp tốc để đạt thứ hạng cao hơn, các sinh viên thường vắt kiệt cơ thể họ để tập trung cho bộ não! Dù hầu hết sinh viên là những bạn trẻ khỏe mạnh, nhưng khi phải nỗ lực hết sức, họ đã bỏ bê các môn thể thao ở trường để dành nhiều thời gian hơn cho việc học.
Họ không hoàn thành nổi nửa bài tập thể dục; họ có rất ít hoạt động hoặc các trò vui trong quãng đời sinh viên, và thậm chí còn tệ hơn nữa, họ không ăn uống đầy đủ, và những gì họ ăn lại không phải là loại thức ăn nhiều dinh dưỡng. Kết quả là họ thường xuyên bị suy nhược cơ thể.
Bộ não luôn hoạt động không ngừng trong lúc ta làm việc và học tập, với rất ít hoặc không có thay đổi nào diễn ra, do đó nó không có khả năng phản ứng nhanh và mạnh như một bộ não thường xuyên được thay đổi và tái tạo. Người nào có rất ít hoạt động hoặc niềm vui trong cuộc sống thì thường sớm bị tụt hậu trong nghề nghiệp, và sẽ trở nên khô khan vì thiếu sự đa dạng trong thực đơn các món ăn tinh thần và yếu tố kích thích. Không gì có ích về mặt thể chất hay tinh thần cho một người lao động hơn là sự thay đổi thường xuyên.
Hầu hết chúng ta đấu tranh với chính mình, và chính chúng ta là kẻ thù lớn nhất của bản thân. Chúng ta mong đợi quá nhiều ở bản thân nhưng lại không đặt mình vào trạng thái cần thiết để đạt được những điều tốt đẹp đó. Chúng ta hoặc quá nuông chiều bản thân, hoặc ít bao dung với nó, và thật khó để nói được cách đối xử nào tạo ra kết quả tồi tệ hơn.
Một vài người đối xử với cơ thể họ bằng kiểu quan tâm và chăm chút như cách mà họ dành cho một chi tiết quan trọng trong máy móc hay mọi loại tài sản mà họ mong đợi mang lại lợi ích cao cho họ. Quá ít người chịu củng cố trí não bằng một cơ thể khỏe mạnh. Quá nhiều người ăn uống không điều độ, và lại ăn quá nhiều hoặc quá ít! Họ dành quá ít thời gian để ngủ và gần như không dành thời gian để tập thể dục hay thư giãn; họ coi chuyện vui chơi, những trò giải trí trong nhà hay các môn thể thao ngoài trời như những thứ lãng phí thời gian, để rồi lại tự hỏi sao họ không khỏe mạnh, và sao họ không thể bắt kịp mọi thứ nhanh hơn.
Điều kiện tiên quyết để thành công và hạnh phúc là có một sức khỏe thật tốt. Não bộ của chúng ta hưởng lợi rất nhiều nếu các cơ và dạ dày khỏe mạnh. Sức khỏe thúc đẩy chúng ta nỗ lực vượt lên sự tầm thường. Thể chất yếu đuối luôn làm ta thoái chí, khiến suy nghĩ của ta trở nên hạn hẹp; không sức mạnh ý chí hay sự bền bỉ nào có thể bù đắp lại những tác hại của chúng.
Sức khỏe dồi dào sẽ nhân lên năng lượng của mọi bộ phận và chức năng sống. Nó quét đi tấm mạng nhện và lớp bụi bao phủ trí não, cải thiện khả năng phán đoán, tăng cường năng lượng, làm mới các tế bào trong mọi mô trên cơ thể. Khát vọng cũng góp phần tạo nên sức mạnh của các cơ quan thần kinh; và nếu bộ não được nuôi dưỡng bằng nguồn máu xấu do không khí ô nhiễm, ăn uống không điều độ, phung phí sức lực hoặc thiếu các hoạt động thể thao ngoài trời thì chúng ta sẽ không bao giờ làm được điều gì lớn lao. Chỉ có nguồn máu thanh sạch mới giúp chúng ta có những suy nghĩ sáng suốt và sống lành mạnh, và nguồn máu thanh sạch đó chỉ có thể có được bằng nhịp sinh hoạt điều độ, các hoạt động thể thao ngoài trời, nguồn thức ăn tinh thần đa dạng và những giấc ngủ ngon lành.
Một trong những cảnh tượng thảm hại nhất trên thế giới này là cảnh con người phải vật lộn để theo đuổi khát vọng, hoài bão của mình nhưng lại làm bản thân suy yếu do không biết những nguyên tắc thể chất căn bản. Chúng ta đã biết hình ảnh thảm hại của Carlyle[2] – một gã khổng lồ đau ốm – người sở hữu một bộ não vĩ đại nhưng lại bị một cái dạ dày mắc chứng khó tiêu kiểm soát phần lớn! Ông nóng nảy và luôn càu nhàu, và đã làm đúng những gì ông không muốn làm, những gì mà ông biết là tốt hơn không nên làm; ông chính là nạn nhân của các tế bào não, các dây thần kinh suy nhược.
Phần lớn thất bại trong đời những người này là do những tổn hại thể chất từ trước đó. Họ không có đủ sức khỏe để hỗ trợ bộ não, để cung cấp cho bộ não năng lượng dự trữ cho những tình huống khẩn cấp, cho những khủng hoảng lớn trong cuộc đời. Duy trì sức khỏe cũng quan trọng như mua bảo hiểm nhân thọ vậy.
Khi mọi mục đích sống phụ thuộc quá nhiều vào sức khỏe thì sao ta lại không duy trì, nâng cao có bằng mọi cách?
Tinh thần lạc quan và tự tin hết sức cần thiết đối với thành công, và cũng chính là một nửa sức khỏe. Thái độ bi quan, tự ti và sự thất bại luôn đồng hành. Khi thể chất ở trạng thái bình thường, chúng ta sẽ lạc quan một cách tự nhiên: khi ở trong trạng thái kiệt sức, chúng ta trở nên bi quan. Câu nói “Tôi có thể” cũng đồng nghĩa với thể chất khỏe mạnh; trong khi “Tôi không thể” đồng nghĩa với cơ thể suy nhược.
Chẳng có cách nào để hỗ trợ trí não hay nhân khả năng của một người lên lại hiệu quả bằng phân nửa so với cách cải thiện sức khỏe. Đây là cách chắc chắn nhất để tăng nhanh hiệu quả làm việc của bạn! Khỏe mạnh cũng mang đến dũng khí, hy vọng, niềm tin vào bản thân và vào những người xung quanh. Nếu một người luôn tự tin và có một thể lực ổn định thì anh ta sẽ làm chủ được mọi tình huống, kể cả tình huống khẩn cấp nhất, thì anh ta sẽ được giải phóng khỏi những lo lắng, băn khoăn, do dự và nghi ngờ – những yếu tố sẽ phá hỏng những nỗ lực ở người có sức khỏe kém.
Thật vậy, có sức khỏe cũng đồng nghĩa với có khả năng làm chủ tình huống, có nhiều cơ hội hơn, có tinh thần dũng cảm và chủ động nắm lấy những cơ hội. Nó mang đến hạnh phúc và thành công. Nhà thơ Emerson từng nói: “Hãy cho tôi sức khỏe, và một ngày thôi, tôi sẽ khiến vẻ phô trương của các hoàng đế trở nên nực cười.” Chẳng ai có thể mạnh mẽ khi không có sức khỏe. Sức khỏe về thể chất cũng chính là sức mạnh của ý chí, của khả năng ứng phó tình huống, của sự sáng tạo.
Rất nhiều người đã làm tổn hao sức khỏe trầm trọng vì cố gắng dành dụm tiền bạc. Nếu khao khát hoàn thành tốt công việc thì bạn cần cẩn trọng với những khoản tiết kiệm không thông minh. Một người nghĩ rằng anh ta đang tiết kiệm vì chỉ tiêu 15 hay 20 xu cho bữa trưa rất có khả năng sẽ mất nhiều tiền hơn do thực phẩm không an toàn hoặc ít dinh dưỡng.
Hãy tiêu hao ít năng lượng nhất có thể khỏi cơ thể bạn trong suốt quá trình lao động hoặc vui chơi. Điều này không có nghĩa là bạn không nên tham gia hết mình, không lăn xả vào những điều thú vị tuyệt vời trong công việc và vui chơi mà là bạn không nên lãng phí sinh lực một cách không cần thiết. Khi tham gia một chuyến đi xa, nếu có khả năng, bạn hãy chọn lấy một chiếc ghế tựa trên xe ô tô, một chiếc ghế nằm, và hãy dùng bữa thường xuyên, điều đó sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian lẫn năng lượng, và bảo toàn sức khỏe cho bạn.
Năng suất là điều tuyệt vời trong cuộc sống. Nếu đem so sánh với bất cứ thứ gì trên thế giới thì thời gian và năng lượng của bạn hết sức quý giá. Chúng là nguồn vốn thành công mà bạn không thể quẳng đi hay coi nhẹ. Tôi biết vài người từng trì hoãn những ca tiểu phẫu hay buổi điều trị nha khoa thông thường trong nhiều tháng hay thậm chí nhiều năm, đơn giản chỉ vì họ sợ phải chi tiêu, vì thế họ không những phải chịu đựng cơn đau dai dẳng không đáng có mà còn không đủ khả năng cống hiến hết sức mình cho công việc.
Hãy chi tiêu hào phóng cho bất cứ thứ gì có thể làm tăng khả năng thành công của bạn, thứ sẽ khiến bạn trở nên khỏe mạnh hơn, thông thái hơn và có năng lực hơn. Sức khỏe dồi dào đáng giá hơn bất cứ thứ gì khác.