Con người thích đếm những rắc rối song lại quên đo hạnh phúc của mình.
FYODOR DOSTOYEVSKY, Những lá thư từ trong lòng đất

Khi trưởng dưỡng niềm tri ân mỗi ngày, chúng ta dần buông bỏ lối tư duy cầu toàn – lối suy nghĩ “giá như: món quà sinh nhật chồng tặng mình thật đẹp, nhưng giá như anh ấy nghĩ đến việc đưa mình đi ăn tối; công việc này thật hấp dẫn và nhiều thử thách – nhưng giá như ông sếp của mình tính khí đừng thất thường thì sẽ tốt biết bao…

Tôi nghĩ đôi khi chúng ta thường phức tạp hóa cuộc sống của mình. Chúng ta cứ loanh quanh tìm hạnh phúc và niềm cảm hứng trong khi chúng vẫn luôn hiện hữu trong tầm tay với. Tôi có thể thấy lý do tại sao xã hội hiện đại lại khiến mọi thứ trở nên như thế. Chỉ cần bật bản tin thời sự, ngay lập tức ta sẽ cho rằng trên đời này chẳng còn tồn tại điều gì tốt đẹp – tất cả những gì bạn nhìn hay nghe thấy đều xoay quanh các bi kịch, bất hạnh hoặc bạo lực. Rồi bạn bắt đầu tin rằng cách duy nhất để dành được sự chú ý là phải tự mình bi kịch hóa mọi thứ. Bạn sẽ thấy mình bắt đầu than thở: “cậu đừng tưởng chỉ mình cậu mới có một ngày tồi tệ, hãy nghe tớ kể đây!”. Bạn có biết mình sẽ hạnh phúc hơn nhiều nếu bớt đi những lời than vãn và nhìn đời tích cực hơn không?

Trên hành trình du hóa, tôi đã gặp nhiều người mang lại cho tôi bài học quý giá về sự tri ân mỗi ngày. Nhiều người thoạt đầu suy sụp khi biết tin mình mắc bệnh hiểm nghèo, nhưng rồi họ gạt đi mọi thói quen than vãn để nhìn nhận chân xác hơn những quà tặng ý nghĩa của cuộc sống. Nói thì sợ bất tường, nhưng chỉ khi sẵn sàng chấp nhận cái chết, chúng ta mới có thể tận hưởng cuộc sống thực thụ. Chính vì vậy mà giáo lý Đức Phật luôn động viên chúng ta suy ngẫm về cái chết thay vì để những ý nghĩ này lần khuất ở một góc kín trong tâm. Nếu không chịu chấp nhận cái chết có thể xảy đến bất cứ lúc nào thì làm sao chúng ta có thể sống thật với chính mình? Khi đó, thay vì sợ hãi cái chết, chúng ta có thể coi đó là điều tất yếu trong cuộc sống, để chính điều này tạo cảm hứng giúp ta tháo gỡ mọi ràng buộc điều kiện để được hạnh phúc. Đừng trì hoãn, bạn nên để trái tim và tâm hồn được ăn hưởng hạnh phúc ngay hôm nay.

Dưới đây là một trích đoạn từ nhật ký tôi viết trong chuyến Eco Pad Yatra ở Sri Lanka, một đất nước qua thời gian dài bị chiến tranh tàn phá, song cũng chính ở nơi đây chúng tôi đã tìm thấy niềm hỷ lạc và tri ân trên từng bước đi. Eco Pad Yatra là những chuyến “bộ hành triều bái thánh địa” mà chúng tôi tổ chức hàng năm cùng với hàng trăm vị Tăng ni, phật tử, tình nguyện viên, để ghé thăm những làng quê xa xôi hẻo lánh trên khắp dãy Himalaya đồng thời thu nhặt rác thải nhựa dọc đường đi.

Bên cạnh sự đón tiếp nồng hậu dành cho chúng tôi trong suốt một tháng trời đi bộ dọc từ Nam ra Bắc trên đất Sri Lanka, chúng tôi rất xúc động khi chứng kiến sự hòa hợp về tôn giáo và chủng tộc ở khắp mọi miền. Mỗi khi đi qua những vùng có nhiều người dân theo đạo Hồi và đạo Hindu, chúng tôi đều được cúng dường chỗ nghỉ chân, thức ăn, nước uống và những lời nguyện cầu chúc phúc chẳng ai khó chịu khi thấy đoàn bộ hành hàng trăm người đi ngang qua thị trấn, làng mạc hay thánh địa của họ. Cho dù đất nước đã trải qua ba thập kỷ đẫm máu vì nội chiến, nhưng khó có thể tin rằng người dân nơi đây vẫn tiếp tục cuộc sống với nụ cười lạc quan và đầy lòng vị tha. Hành trình từ Nam ra Bắc đủ dài đến nỗi thật khó có thể che giấu động thái tiêu cực, nếu có, của chính phủ hay người dân Sri Lanka đối với đoàn. Chúng tôi được tự do giao tiếp và đón nhận sự thân thiện của tất cả mọi người. Tôi hỏi nhiều người bằng cách nào họ có thể vượt qua những nỗi đau cuộc sống. Phần lớn họ đều nói năng lực này đến từ sự thấm nhuần giáo lý về quy luật nghiệp, về lòng tri ân, đức nhẫn nhục, vị tha. Tôi biết nhiều người bạn và học trò của tôi vẫn còn hoài nghi giáo pháp, chưa thật tin vào nghiệp, nhưng chúng ta có thể thấy đối với một đất nước như Si Lanka, Phật pháp quan trọng như thế nào khi đã nâng đỡ vô số người vượt qua được ba mươi năm chiến tranh. Đã có thời, mỗi khi bước chân ra khỏi nhà, cho mẹ phải nói với con cái rằng chưa chắc họ quay về được – rất có thể họ sẽ bị khủng bố sát hại. Họ dặn con cái phải chuyên cần thực hành Phật pháp và tiếp tục sống trong yêu thương, nhẫn nhịn và cảm thông, bởi sẽ có ngày những cộng nghiệp xấu được tiêu trừ, hòa bình sẽ quay trở lại trên đất nước tươi đẹp này. Đây chính là kết quả thiết thực của sự thực hành Phật pháp.

Thiền quán về lòng tri ân

Ở Mỹ, ngày lễ Tạ ơn cũng quan trọng như Giáng sinh thậm chí còn ý nghĩa hơn và là ngày lễ được nhiều cộng đồng tín ngưỡng khác nhau cùng kỷ niệm nhằm thực hành lòng Tri ân. Thực hành tri ân là phương pháp tốt nhất giúp chúng ta nhận ra hạnh phúc trong tâm. Vì vậy, bạn đừng nên chờ đến một dịp đặc biệt trong năm để bày tỏ lòng trí ân – hay dành vài phút mỗi ngày để tự nhắc mình về những điều cần cảm niệm tri ân cuộc sống.

Mỗi buổi sáng thức giấc, hãy dành vài phút nghĩ về tất cả những gì khiến bạn hài lòng.
– Hãy nghĩ về những người gần gũi, thân thương nhất
– Hãy nghĩ về thân thể của mình và thấy trận trọng, tri ân vì bạn có sức khỏe và đầy đủ các giác quan.
– Hãy nghĩ về may mắn của bạn khi không phải gánh chịu những bất hạnh như bệnh tật, hắt hủi, vô gia cư
– Hãy nghĩ tới điều gần đây nhất đã mang tới cho bạn niềm cảm hứng.
– Hãy nghĩ về những thuận lợi trong công việc bạn đang làm.

Bài thực hành này giúp bạn quán chiếu cả nội tâm bên trong cũng như thế giới quan bên ngoài. Đây là cách đơn giản nhưng hữu hiệu nhắc nhở bạn về những điều tốt đẹp đang tồn tại trong cuộc sống. Bạn sẽ biết trân trọng sức khỏe, tri ân từ mái nhà che mưa nắng đến quãng thời gian vui vẻ thú vị của ngày hôm nay. Khi xúc động nhủ thầm trong tâm lời cảm ơn những người thân yêu, bạn nghĩ nhiều hơn về mặt tích cực và sẽ cố gắng mang lại niềm vui hạnh phúc cho họ bằng sự khích lệ, quan tâm, chăm sóc,… như cách thiết thực để tri ân sự hiện diện ý nghĩa của họ trong cuộc đời mình.

Chúng ta dễ bị sa đà vào thói quen phân tích thái quá những gì cần chỉnh sửa và thay đổi trong cuộc sống. Những câu hỏi ấy cứ quẩn quanh trong tâm trí khiến chúng ta lo lắng quá nhiều về điều tồi tệ có thể xảy ra mà quên đi việc nuôi dưỡng, tận hưởng những gì tốt đẹp sẵn có. Thực hành nói lời tri ân mỗi ngày khi cảm thấy mọi việc nhìn chung đều ổn thỏa sẽ giúp chúng ta vững vàng hơn khi phải đối mặt với khó khăn. Thói quen sống hạnh phúc sẽ tôi luyện sự dẻo dai và sức mạnh nội tâm nơi bạn.

Khi thực hành bài thiền quán ngắn này mỗi ngày, bạn sẽ bắt đầu nhìn cuộc đời với một thái độ nhẹ nhàng an lạc hơn. Đó là cách tuyệt vời để bắt đầu một ngày mới với tinh thần tích cực sảng khoái.

Hãy hài lòng với điều mình có và hoan hỷ với mọi việc. Khi nhận ra rằng mình chẳng thiếu thứ gì, cả thế giới sẽ thuộc về bạn.
Lão Tử

THÁCH THỨC LÀ QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG

Trong cuộc sống chúng ta cần biết trân trọng những chướng ngại khó khăn bởi nếu đường đời cử bằng phẳng chúng ta sẽ chẳng học hỏi được gì. Khi thấy mọi người đối xử không tốt hoặc đánh giá không đúng về mình, thay vì sân giận hay chối bỏ, chúng ta nên coi đó là cơ hội để nhìn nhận sai sót của bản thân và tự hoàn thiện mình. Thông thường, chính những người gây chướng ngại lại giúp chúng ta trưởng thành và khiến hành trình cuộc sống trở nên thú vị hơn. Việc không rơi vào cạm bẫy của xúc tình phiền não sẽ giúp chúng ta có cơ hội quán chiếu lại chính mình. Hơn thế, bạn hãy thật lòng thực hành tri ân và chúc nguyện người gây hiềm khích chướng ngại cho mình thật nhiều hạnh phúc.

Chúng ta thường bị cuốn theo những cuộc đàm tiếu, phàn nàn về người nào đó. Đó là lúc bản ngã lên ngôi và cảm xúc nắm toàn quyền. Khi đó, chúng ta cần biết tự rút lui tránh xa những vòng xoáy nguy hiểm của thị phi. Nếu gặp phải tình huống tương tự, cách tốt nhất là bạn cần giữ thái độ trung hòa coi những việc như vậy không liên quan tới mình và lánh đi để tránh “phan duyên”. Càng thực hành thiền quán, bạn sẽ càng dễ dàng rời xa những chuyện thị phi, biết lùi lại để trân trọng không chỉ những thuận lợi mà cả mọi khó khăn trong cuộc sống. Đây là phương pháp tốt nhất để chăm sóc tâm và tìm lại hạnh phúc cho mình.