NỀN VĂN MINH VỊ THA SẼ NỞ HOA KHI LOÀI NGƯỜI TỈNH NGỘ

INAMORI KAZUO

Trích: Cách Sống Từ Bình Thường Trở Nên Phi Thường; Việt dịch: Phạm Hữu Lợi; Nhà Xuất Bản Lao Động.

Để không bị chết chìm cùng con thuyền sinh thái thì không có cách nào khác là chúng ta phải lấy lại sự điều độ: Không đòi hỏi hơn những gì cần thiết. Chúng ta phải làm sao để trí lực và lý tính mà tạo hóa đã ban cho con người trở thành sự hiểu biết đúng đắn, sáng suốt. Chúng ta phải học cách làm chủ dục vọng của chính chúng ta. Nói cách khác, chúng ta cần phải sống với quan điểm “tri túc” – biết đủ.

Nếu không có quan điểm “tri túc” – biết đủ với những gì đã có – thì chúng ta cũng chẳng thể cảm thấy thoả mãn ngay cả khi đã có trong tay những thứ mà chúng ta muốn có thêm nữa. Chúng ta phải từ bỏ việc điên cuồng theo đuổi sự giàu có kinh tế không có điểm dừng. Cái mà chúng ta cần tìm phải là làm sao để tất cả nhân loại có được cuộc sống sung túc về mặt tinh thần chứ không phải sự giàu có về vật chất.

Cái mà chúng ta cần là cách sống “tri túc” như lời dạy của Lão Tử: “Kẻ biết đủ là kẻ hạnh phúc”. Cũng có câu cách ngôn nói rằng: Con người khi chưa có được cái gì thì thèm muốn có được cái đó. Nhưng chúng ta cần phải suy nghĩ, phải sống theo phương châm: Cuộc sống con người ổn định và hạnh phúc chính là nhờ biết đủ và biết dừng lại đúng lúc.

Nói cụ thể hơn tức là, ta phải sống với tấm lòng sao cho ham muốn thỏa mãn chỉ ở mức độ vừa phải, dẫu có hơi thiếu một chút cũng hài lòng. Những hoa trái phúc lạc của tự nhiên chúng ta nên sẻ chia, chung hưởng với mọi người và với muôn loài. Cho dù có ý kiến phản bác rằng “ Sự việc không dễ như thế đâu”, hoặc “Cuộc sống thực không đẹp đẽ như tranh vẽ” thì tôi vẫn tin chắc rằng: Cách nghĩ, cách sống minh triết như vậy chắc chắn sẽ cứu được Nhật Bản và rộng ra nữa, chắc chắn sẽ cứu được thế giới.

Nhưng tôi muốn lưu ý rằng cách sống “tri túc” không phải là cách sống an phận hay tự mãn, tự hài lòng với hiện tại, không muốn hay không dám chấp nhận những điều mới mẻ. Nó cũng không phải là cách sống trì trệ, thụ động, không có năng lực sáng tạo.

Để các bạn dễ hình dung, tôi lấy ví dụ từ kinh tế: Tổng sản phẩm quốc nội GDP có thể không thay đổi, nhưng nội dung các hoạt động kinh tế tạo ra nó liên tục thay đổi. Những lĩnh vực sản xuất và dịch vụ không phù hợp sẽ mất dần, thay vào đó là sự ra đời của các lĩnh vực mới, các ngành nghề mới trong quá trình phát triển.

Đối với con người, đó cũng là cách sống tràn đầy sinh lực và sáng tạo, luôn đào thải cái cũ, tiếp nhận cái mới một cách lành mạnh, và những ý tưởng mới luôn nảy sinh trong quá trình sống. Nếu thực hiện được điều đó thì chúng ta có thể bước trên con đường hòa hợp, thực hiện được khẩu hiệu tưởng chừng như chỉ là ảo vọng: Chuyển từ giai đoạn trưởng thành sang giai đoạn chín muồi. Chuyển từ cạnh tranh sang cùng nhau chung sống, cùng nhau tồn tại.

Không biết chừng, khi đó sẽ xuất hiện một nền văn minh mới dựa trên nền tảng của ĐỨC, của lòng vị tha. Nếu như nền văn minh hiện tại được xây dựng trên cơ sở dục vọng của con người muốn chinh phục tự nhiên, muốn thỏa mãn cá nhân thì có lẽ nền văn minh dựa trên lòng vị tha, lòng nhân ái – muốn cống hiến cho cộng đồng, muốn đem lại hạnh phúc cho người khác – sẽ khai hoa kết quả trong thời đại mới.

Nền văn minh đó có hình thái ra sao, có nội dung thế nào, bản thân tôi cũng chưa thật sự hiểu rõ. Biết đâu nó cũng chỉ là giấc mơ không tưởng, giống như một bức tranh đẹp được vẽ trong tâm trí mà thôi?
Nhưng tôi muốn nói đi nói lại điều này:  Nỗ lực để đạt được còn quan trọng hơn việc đạt được.
Nhân cách và tâm hồn chúng ta sẽ được mài giũa trong những nỗ lực ấy. Nhân cách và tâm hồn chúng ta càng cao thượng và đẹp đẽ bao nhiêu thì chắc chắn con đường đi tới xã hội “vị tha”, xã hội “tri túc”, sẽ càng gần lại bấy nhiêu.

Bình luận


Bài viết liên quan

  1. THIỂU DỤC TRI TÚC: MỘT CÁCH SỐNG HẠNH PHÚC
  2. TRI TÚC LÀ ĐIỂM KHỞI ĐẦU CỦA HẠNH PHÚC – HT. THÍCH THÁNH NGHIÊM

Bài viết khác của tác giả

  1. MƯỜI HAI QUAN NIỆM KINH DOANH TUỔI 20 NÊN BIẾT
  2. CHÍNH VÌ SỐNG MỘT CÁCH ĐÚNG ĐẮN, CON NGƯỜI MỚI GẶP PHẢI GIAN NAN
  3. GẶP GỠ “NGƯỜI THẦY CỦA VẬN MỆNH”

Bài viết mới

  1. GIẢM THIỂU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA BẢN NGÃ VÀ NHỮNG TỔN THƯƠNG
  2. LỢI ÍCH CỦA THIỀN ĐỊNH CHỮA LÀNH – PHẦN 1
  3. LỢI ÍCH CỦA THIỀN ĐỊNH CHỮA LÀNH – P2: NHỮNG LỢI ÍCH THỂ CHẤT