NGÀY 21 – KHÁI NIỆM SO VỚI THỰC TẠI

🍂💦🌼🍂💦
Khi ta trải nghiệm đời sống thông qua các tiến trình tâm lý như tham, sân, và si, ta tưởng nhầm các khái niệm khởi lên trong tâm mình là thực tại.

Thực tại luôn đi kèm những khái niệm mà chúng ta phủ lên nó.

Khi ta bắt đầu thực hành, ta không nhận ra sự khác nhau giữa khái niệm và thực tại. Nhưng khi tiếp tục thực hành, ta sẽ thấy cả khái niệm lẫn thực tại, và ta sẽ hiểu thực tại là gì. Mặc dù ta biết khái niệm, ta vẫn chọn thực tại và nhận biết nó. Không phải để loại bỏ khái niệm mà giờ đây thấy chúng trong phẩm chất bao hàm của nhận biết.

Một trải nghiệm chỉ là một trải nghiệm. Trải nghiệm giản đơn này không có tính ý niệm; nó chỉ là cái nó là, như sự nhìn, sự nghe, sự nếm, sự ngửi, hay sự chạm.

Các khái niệm cơ bản là nơi chốn, thời gian, không gian, hướng, tên gọi, hình dáng, kích cỡ, màu sắc, con số. Thực tại chỉ biết cái đang được biết. Đó là thực tại.

Thực tại không bao giờ đứng yên; nó không bao giờ dừng lại. Thực tại luôn luôn mới. Không có bất kỳ điều gì bạn đang trải nghiệm ngay khoảnh khắc này mà bạn đã từng trải nghiệm trước đó. Nó luôn luôn là một điều mới vừa sinh khởi.

Các ý nghĩ của ta phủ một lớp khái niệm lên trên trải nghiệm này. Các khái niệm chính là những gì tham, sân, si nhìn thấy.

Nói một cách khác thì khi tham, sân, si hiện diện trong tâm, tâm coi các khái niệm là đối tượng của nó. Nhưng khi tâm có trí tuệ, thì thực tại chính là đối tượng. Nó nhìn thấy cả khái niệm lẫn thực tại nằm bên dưới, và nó không bị lừa bịp bởi cách mà các khái niệm cố gắng giả làm thực tại.

Có thể thấy rằng trừ phi ta đưa trí tuệ vào, ta sẽ liên hệ với mọi trải nghiệm của mình thông qua tham, sân, si thay vì trí tuệ.

Trong thiền, ta vun bồi nhận biết liên tục để tâm đủ định và sáng rõ, đủ để thấy chính xác cách mà các tiến trình tham, sân, si vận hành tạo ra đau khổ.

Nếu ta nghĩ về một điều gì đã xảy ra trước khi nó đang xảy ra bây giờ, ta đang nghĩ về khái niệm của điều đang xảy ra. Ta đang không nhận ra thực tại của điều đang thực sự diễn ra, vốn là suy nghĩ, cảm giác, và sự nhận biết các cảm thọ vật lý trong khoảnh khắc này. Những điều ấy có thể đã bị điều kiện hoá bởi các trải nghiệm tương tự trong quá khứ vốn đã không được nhận biết bằng chánh niệm tỉnh giác ở thời điểm mà chúng xảy ra.

Trong thực hành, đừng chỉ tin vào suy nghĩ của bạn. Hãy kiểm tra để nhìn rõ động cơ đằng sau mỗi ý nghĩ. Nó có thể là thiện lành và trí tuệ. Nhưng nếu bạn đang đau khổ, thì quán tính đang nằm ở phía tâm bất thiện, và các ý nghĩ tham, sân, si đang điều khiển toàn bộ màn diễn này.

🍂💦🌼🍂💦