J.KRISHNAMURTI – NÓI VỀ TÌNH YÊU
—???—

? Không trung tâm

Thế nên tôi không chấp nhận điều gì người ta nói về tính thiêng liêng. Truyền thống! Là một người Bà la môn, người ta được nuôi dưỡng trong một truyền thống hơn hẳn truyền thống của bất kỳ ai, tôi bảo đảm với ông như thế!

Điều tôi muốn nói là: tôi muốn tìm ra cái gì là linh thánh, không phải một sự linh thánh do con người làm ra. Tôi chỉ có thể tìm ra khi tâm thức có không gian mênh mông. Và không thể có không gian mênh mông nếu có một trung tâm. Khi trung tâm không hiện hữu, bấy giờ có không gian mênh mông. Trong không gian đó, nó là phần của thiền định, có cái gì thật sự thiêng liêng, không do cái trung tâm nhỏ bé ngu đần của tôi sáng chế ra. Có cái gì thiêng liêng vô lượng, mà bạn không thể tìm ra nếu có một trung tâm. Và tưởng tượng ra cái trung tâm ấy là ngu ngốc – bạn có thể theo kịp điều tôi muốn nói không?

Tâm thức có thể thoát khỏi cái trung tâm này – với không gian eo hẹp khủng khiếp – nó có thể đo lường được và trải ra hoặc co lại và vân vân… hay không? Có thể chăng? Con người đã nói có thể và bởi thế Thượng Đế đã trở thành một trung tâm khác. Thế nên sự quan tâm đích thật của tôi là thế này: cái trung tâm có thể nào hoàn toàn trống không? Trung tâm ấy là ý thức. Trung tâm ấy là nội dung của ý thức, nội dung là ý thức: không có ý thức nếu không có nội dung. Bạn phải khám phá ra điều này…

? Cái Đang Là thì thiêng liêng

Sự chú tâm chính là một đức hạnh. Bạn không cần tiêu chuẩn đạo đức nào khác (ngoại trừ đạo đức mà cái xã hội bạn đã xây dựng nói cho bạn ở một mặt, và mặt kia là điều bạn muốn làm, và cả hai đều không liên quan gì với đức hạnh). Đức hạnh là cái đẹp và cái đẹp là thương yêu, và không có thương yêu bạn không có đức hạnh và do đó không có trật tự.

Cũng lại như vậy, nếu bạn làm nó bây giờ, như người đang nói với bạn về nó, nhìn bầu trời này với toàn thể hiện sinh của bạn, chính hành vi nhìn này có kỷ luật riêng của nó và do đó có đức hạnh riêng, trật tự riêng của nó. Bấy giờ tâm thức đạt đến điểm cao nhất của trật tự tuyệt đối và bởi thế nó là trật tự một cách tuyệt đối, tự thân nó trở thành cái thiêng liêng. Tôi không biết bạn có hiểu điều này chăng. Bạn biết đấy, khi bạn thương yêu cái cây, con chim, ánh sáng trên nước, khi bạn thương yêu người hàng xóm, vợ bạn, chồng bạn, không ghen ghét, thì niềm thương yêu ấy không bao giờ bị hận thù, phiền não chạm đến. Khi có sự thương yêu ấy, bản thân sự thương yêu ấy là thiêng liêng, bạn không thể có điều gì khác hơn như vậy.

Thế nên có sự thiêng liêng này, không phải trong những sự vật mà con người đã lắp ghép, tạo dựng, mà nó hiện diện khi con người tự cắt lìa khỏi quá khứ, nó là trí nhớ. Điều này không có nghĩa là con người trở nên không có trí óc, chúng ta phải có trí nhớ trong một chiều kích nào đó, nhưng trí nhớ ấy sẽ là một phần của trạng thái toàn thể này, trong đó nó không có liên quan ràng buộc với quá khứ. Và sự dừng lại này của quá khứ chỉ có thể có khi bạn thấy mọi thứ như chúng là và tiếp xúc trực tiếp với chúng – như với mặt trời lặn kỳ diệu này. Bấy giờ, từ trật tự, kỷ luật, đức hạnh này, có thương yêu hiện diện.

Thương yêu là đam mê cực kỳ và bởi thế, nó hành động tức thời. Không có khoảng thời gian giữa cái thấy và cái làm. Và khi có tình yêu, bạn có thể vứt bỏ mọi cuốn sách thiêng, mọi thần linh của bạn. Và bạn phải vứt bỏ những cuốn sách thiêng, những thần linh, những tham vọng hằng ngày của bạn, để gặp gỡ thương yêu này. Đó là cái thiêng liêng duy nhất. Và để gặp gỡ nó, cái tốt, lòng tốt phải nở hoa. Cái tốt – các bạn hiểu chứ? – cái tốt chỉ có thể nở | hoa trong tự do, không trong truyền thống.

Thế giới cần thay đổi, các bạn cần cuộc cách mạng kinh khủng này trong bản thân các bạn. Chúng ta cần cuộc cách mạng nền tảng, trong tâm và cuộc cách mạng này là trật tự. Và trật tự là hòa bình; và trật tự này, với đức hạnh và hòa bình của nó, chỉ có thể xảy ra khi bạn tiếp xúc trực tiếp với vô trật tự trong đời sống hằng ngày của các bạn. Bấy giờ từ đó cái tốt nở hoa và bấy giờ sẽ không có tìm kiếm nào nữa. Vì Cái Đang Là, đang hiện hữu, là thiêng liêng.

? Không có ý nghĩ (vô niệm)

Thật khó tin vào mắt mình trước quang cảnh ấy, vẻ uy nghi thật mạnh mẽ của những tảng đá góc cạnh, quả núi trọc phủ đầy tuyết, hết dốc đứng này đến dốc đứng khác và ngay phía dưới chân các con dốc là những cánh đồng xanh rì, tất cả đều nằm trọn vẹn trong vòng ôm bao la của trái núi. Quả là kinh ngạc; có cái đẹp, tình yêu, sự hủy diệt, sự bao la của sáng tạo, không phải những tảng đá ấy, không phải những cánh đồng ấy, không phải những túp lều bé nhỏ ấy; nó không ở trong những cái đó hoặc là một phần của những cái đó. Nó còn vượt lên trên nữa, trên mọi thứ đó. Nó hiện diện ở đó, thật oai nghiêm, trong một tiếng rống mà mắt không thể thấy, tai không thể nghe, nó ở đó, trọn vẹn và tĩnh lặng đến nỗi trí óc cùng với các tư tưởng của nó trở nên vô nghĩa như những chiếc lá chết nằm trên nền rừng. Nó ở đó, dồi dào, mạnh mẽ đến nỗi thế giới này, cỏ cây này, mặt đất này ngừng hiện hữu. Nó là tình yêu, sáng tạo, và hủy diệt. Và không có một cái gì khác.

Có tinh tuý của chiều sâu. Tinh tuý của tư tưởng chính là trạng thái không có tư tưởng. Dù tư tưởng có được theo đuổi một cách sâu rộng thì vẫn luôn luôn cạn cợt và bề ngoài. Sự chấm dứt của tư tưởng chính là sự bắt đầu của cái tinh tuý ấy. Sự chấm dứt của tư tưởng là sự phủ định và cái phủ định thì không có đường lối xác định nào; không có phương pháp, hệ thống nào để chấm dứt tư tưởng. Phương pháp, hệ thống là một cách tiếp cận có tính xác định, được áp dụng cho cái vốn là phủ định, và như thế tư tưởng sẽ không bao giờ có thể tìm thấy tinh tuý của chính nó. Tư tưởng phải chấm dứt để cho tinh túy hiện hữu.

Tinh tuý của Cái Đang Là (being) là Cái Không Là (non – being), và để “thấy” chiều sâu của Cái Không Là, chúng ta phải tự do khỏi Cái Trở Thành. Không thể nào tự do trong sự tương tục, và mọi thứ bao hàm sự tương tục đều nằm trong cái bẫy của thời gian. Mọi kinh nghiệm đều nối kết tư tưởng với thời gian, và một tâm trong trạng thái không-kinh-nghiệm sẽ rõ biết tất cả tinh tuý. Trạng thái mà mọi kinh nghiệm đều chấm dứt không làm tê liệt tâm, ngược lại tâm thức nếu cứ thu nhặt và tích tập sẽ suy thoái. Bởi vì sự tích tập thì máy móc, có tính lặp đi lặp lại; cả hai việc chối bỏ không thu gom cũng giống như chấp nhận thu gom đều có tính bắt chước, đều có tính máy móc. Tâm thức hủy diệt toàn bộ cơ chế tích tập và tự vệ đó chính là tự do. Với một tâm thức như thế thì kinh nghiệm sẽ mất hết ý nghĩa.

Bấy giờ, chỉ còn sự kiện, không có kinh nghiệm về sự kiện; ý kiến về sự kiện, đánh giá sự kiện, cái đẹp hoặc cái xấu đều là kinh nghiệm của sự kiện. Kinh nghiệm một sự kiện chính là chối bỏ nó, trốn tránh nó. Kinh nghiệm một sự kiện mà không có tư tưởng hay cảm xúc là một sự kiện vô cùng sâu sắc.

Sáng nay thức dậy, có một sự bất động lạ lùng của toàn thân và trí não; với một chuyển động thâm nhập vào tận những tầng lớp sâu thẳm khôn cùng của năng lượng và của phúc lạc vĩ đại, và Cái Ấy hiện diện.

? Cái Không là năng lượng vô tận, là vĩnh cửu

Hiện giờ, trí não đầy tràn thông tin, ồn ào huyên náo, không có không gian trong não, và ta phải có không gian. Không gian đồng nghĩa với năng lượng khi không có không gian, năng lượng của bạn rất bị giới hạn. Não lúc này chất chứa nặng nề các kiến thức, các lý thuyết, quyền lực, địa vị, và vì thế trí não ở vào trạng thái xung đột và lao xao bất tận, khiến não không có không gian. Và giải thoát, tự do trọn vẹn nghĩa là có cái không gian vô tận đó. Não có năng lực phi thường, có khả năng vô hạn, nhưng chúng ta làm cho não hoá ra nhỏ hẹp và tầm thường.

Nên khi có không gian và cái không đó nghĩa là có năng lượng vô tận, năng lượng là đam mê, tình yêu thương, lòng bi mẫn và trí thông minh. Có sự thật ở đó, cái thiêng liêng nhất, cái linh thiêng nhất, cái chúng ta tìm kiếm từ ngàn xưa. Sự thật đó không nằm trong bất cứ đền chùa, trong bất cứ thánh đường Hồi giáo, trong bất cứ nhà thờ nào. Và không có lối đi tới sự thật đó ngoại trừ qua sự thấu hiểu bản thân, tra vấn, nghiên cứu, học hỏi. Bấy giờ có cái vĩnh cửu.

—???—