DAKPO TASHI NAMGYAL
Trích: Đại Ấn Soi Rõ Trạng Thái Tự Nhiên; Ban dịch thuật Thiện Tri Thức; NXB. Thiện Tri Thức
Sử dụng những tư tưởng
Khi bạn bắt đầu bận rộn về những tư tưởng tốt xấu khác nhau sanh khởi, hãy nhận biết tư tưởng và duy trì tính tự nhiên không tạo dựng trong bất cứ cái gì sanh khởi. Điều này không có nghĩa bạn cần tập trung trong một cố gắng không nghĩ trong khi dùng sự tỉnh thức vốn có như phương thuốc đối trị. Cũng không có nghĩa bạn cần cố gắng phân tích bản sắc tư tưởng để xác minh sự không có thật tánh của nó. Cũng không có nghĩa bạn cần cố gắng theo đuổi tư tưởng khi duy trì chánh niệm.
Có nghĩa như thế này: hãy nhận biết bản tánh của tư tưởng và đơn giản lấy nó làm tinh túy của tu tập thiền định của bạn. Bất kể nó thế nào, chớ nhìn tư tưởng như một lỗi lầm. Chớ cố gắng đè nén nó. Chớ tham dự vào nó. Đúng hơn, không cố gắng thay đổi nó, chỉ để nó lơ lửng, trong một cách trần trụi và trong sáng, thư giãn, trống không và tự do.
Trong cách này, sự sanh khởi của bất kỳ tư tưởng nào không cần phải xác định hay bác bỏ, chấp nhận hay từ chối, chỉnh đốn hay sửa chữa, mà trở thành chính sự tu tập thiền định. Điều này được gọi là sử dụng những tư tưởng.
Bởi vì không làm chủ được nguyên lý này, những chuyển động ồn ào của tư tưởng ban đầu có vẻ là vấn đề đáng sợ. Bây giờ, hãy lao thẳng vào sử dụng chúng. Dần dần, bạn sẽ làm chủ chúng, để rồi cuối cùng chúng trở nên được sử dụng ngay khoảnh khắc bạn nhận biết chúng.
Sử dụng những xúc cảm
Khi bạn cảm thấy một xúc cảm như năm loại – tham, sân, nặng đục (si), kiêu căng và ghen tỵ – chỉ hãy nhận biết nó. Chớ tìm cách đè nén nó. Chớ buông thả theo nó. Chớ cố gắng biến đổi nó. Thay vì thế, hãy treo lơ lửng cảm xúc, trong một cách hiện diện sáng tỏ và với một sự mở rộng trống không.
Thỉnh thoảng hãy cố gắng tạo một cảm xúc mãnh liệt hơn bằng cách đưa đến tâm cái thậm chí còn khiêu khích hơn những đối tượng trước kia, như những đối tượng của bám luyến hay giận dữ – những sự vật bên ngoài hay những chúng sanh. Một khi cảm xúc được tạo ra, hãy tiếp tục thực hành như trước.
Về nặng đục, hãy nhận biết trạng thái chợp mắt vào giấc ngủ. Khi sắp thiu thiu ngủ, chớ cố gắng biến đổi nó, hãy duy trì trạng thái chỉ hiện hữu trong đó. Điều này sẽ trở nên một cách để cho giấc ngủ hiện lên như quang minh. Hãy tiếp tục như trên cho đến khi thông thạo điều này.