• Tôi nhận thấy rằng mình được quan tâm.
• Tôi nhận thấy rằng cuộc sống của tôi có mục đích, rằng tôi quan trọng.
• Tôi có cảm giác rằng những sự kiện ngẫu nhiên diễn ra không hề ngẫu nhiên mà là theo những khuôn mẫu vô cùng tinh tế.
• Tôi nhận thấy mình độc đáo.
• Tôi nhận thấy cuộc sống có khả năng tự vận hành.
• Tôi có cảm giác bị lôi kéo đến với trọng tâm của mọi việc.
• Tôi ngạc nhiên nhận ra rằng cuộc sống vô cùng đáng sống.

Đây có vẻ là một danh sách mơ hồ, bởi lẽ mọi thứ liệt kê trong đó đều liên quan đến ý thức. Tôi không ghi chép lại hàng ngàn những suy nghĩ, cảm xúc và hành động khác vốn chỉ tập trung vào những yếu tố bên ngoài. Tất nhiên, cũng giống như bao người khác, tôi sẽ nghĩ đến cuộc hẹn tiếp theo của mình, hình ảnh tôi vội vàng chạy đến nơi hẹn và cảm thấy căng thẳng trong luồng giao thông hỗn độn. Tôi sẽ cảm thấy hạnh phúc hoặc chán nản, lẫn lộn hoặc chắc chắn, tập trung hoặc xao nhãng. Tất cả những việc này cũng giống như các món đồ bên trong một chiếc vali tinh thần. Con người nhét đầy vali của họ với hàng ngàn thứ. Tuy nhiên, ý thức không phải là chiếc vali, cũng không phải là thứ mà bạn có thể nhét vào vali.

Ý thức chỉ đơn giản là ý thức – thuần khiết, sống động, tỉnh táo, thầm lặng và tràn đầy tiềm năng. Đôi khi bạn sẽ trải nghiệm được trạng thái thuần khiết ấy. Trong những thời khắc như vậy thì một trong những gợi ý mà tôi đã liệt kê ra, hoặc những hiện tượng tương tự như thế, sẽ xuất hiện rõ ràng thay vì tiếp tục giấu mình. Một số gợi ý xuất hiện vô cùng mãnh liệt, chúng biểu hiện như những cảm xúc không thể phủ nhận của cơ thể. Số khác lại xuất hiện một cách tinh tế và rất khó để mô tả thành lời: cảm giác rùng mình hoặc điều gì đó bất ngờ khiến bạn chú ý. Nếu để ý dù chỉ một trong số những gợi ý đó thì bạn đâu có trong tay manh mối để dẫn đến thế giới nằm ngoài cả suy nghĩ, cảm xúc hay hành động. Nếu chỉ có một thực tại duy nhất thì mọi manh mối rốt cuộc sẽ dẫn đến cùng một đích đến, nơi mà các quy luật tự nhiên thoải mái thể hiện, tức là ý thức.

Sau khi bắt đầu với một gợi ý đầy hứa hẹn, bạn làm sao để thoát khỏi sự kìm kẹp của cái tôi? Cái tôi sẽ bảo vệ đến cùng quan điểm về thế giới của nó và tất cả chúng ta đều cảm nhận được sự mong manh hay tạm thời của mọi trải nghiệm khi chúng không phù hợp với niềm tin đã ăn sâu trong chúng ta. Kenneth Clark, sử gia nghệ thuật nổi tiếng người Anh, thuật lại một buổi lễ hiển linh trong nhà thờ khi ông tình cờ nhận ra rằng một sức mạnh bao trùm đang hoàn toàn chiếm lĩnh lấy ông. Ông cảm nhận được một thực tại siêu việt, tràn đầy ánh sáng, tình yêu và sự thiêng liêng.

Ở khoảnh khắc đó, ông có một lựa chọn: Theo đuổi thực tại siêu việt này hoặc quay trở lại với nghệ thuật. Ông đã chọn nghệ thuật mà không hề hối tiếc. Nghệ thuật, dù kém xa thực tại cao vời, là tình yêu thế tục của Clark. Ông đã chọn một sự bất tận này thay cho một sự bất tận khác – đó là sự bất tận của những vật thể tuyệt đẹp thay cho sự bất tận của tâm thức vô hình.

Rất nhiều người khác đã đưa ra những lựa chọn tương tự. Để thay cho thế giới vật lý mà bạn đã biết thì gợi ý cần phải mở rộng hơn. Các manh mối dẫn đến trải nghiệm cần phải thuận theo khuôn mẫu mới, bởi lẽ với vai trò như những đặc điểm tách biệt, chúng quá yếu ớt để có thể cạnh tranh với những niềm vui hay nỗi buồn quen thuộc vốn đang kiểm soát chúng ta.

Hãy xem lại danh sách một lần nữa. Giới hạn giữa các hạng mục là rất mong manh. Chỉ tồn tại sự khác biệt rất nhỏ giữa cảm xúc, chẳng hạn như tôi an toàn, và biết rằng tôi an toàn. Từ đó, tôi có thể hành động như thể tôi an toàn cho đến khi nhận ra tất cả sự tồn tại của tôi vốn dĩ đã từ lúc tôi mới sinh ra: Tôi luôn an toàn. Nói một cách thực tế thì đây chính là ý nghĩa của việc thuận theo một cách khuôn mẫu mới. Nếu chọn bất kỳ hạng mục nào khác trong danh sách thì tôi vẫn có thể tạo ra những mối quan hệ chồng chéo tương tự. Khi kết hợp suy nghĩ, cảm xúc, hành động và sự tồn tại cùng nhau thì người từng trải sẽ trở nên thực tế hơn; tôi sẽ học được cách để đặt bản thân vào vị trí của người ấy. Sau đó, tôi có thể kiểm chứng thực tế mới mẻ này để xem liệu nó có đủ sức mạnh để thay thế cho hình ảnh về bản thể xưa cũ, héo úa của tôi hay không.

Bạn nên ngừng lại trong giây lát và làm điều đó: Lựa chọn bất kỳ hạng mục nào có ấn tượng đối với bạn – một cảm xúc hay suy nghĩ mà bạn nhớ đến – sau đó kết nối nó với ba hạng mục còn lại. Giả sử bạn chọn “Tôi nhận thấy mình độc đáo.” Sự độc đáo có nghĩa là không một khác có thể giống hệt bạn. Cảm xúc nào sẽ xuất hiện kèm với nhận thức đó? Có lẽ là cảm xúc về sức mạnh và lòng tự trọng, hoặc cảm xúc về sự tồn tại như một đóa hoa với hương thơm, hình dáng và màu sắc độc đáo. Cũng có thể là cảm giác nổi bật giữa đám đông và tự hào với những gì mà bạn đang làm. Suy nghĩ sau đó có thể sẽ là: “Tôi không cần phải bắt chước ai cả.” Với suy nghĩ này, bạn bắt đầu cảm thấy thoải mái trước quan điểm của mọi người dành cho mình. Từ đó, bạn sẽ có mong muốn được sống một cách trung thực, chứng tỏ cho cả thế giới thấy rằng bạn thực sự là ai. Chính vì vậy, từ một cảm xúc nhỏ bé trước sự xuất hiện của khuôn mẫu mới; bạn đã tìm thấy con đường dẫn đến ý thức rộng mở. Nếu bạn theo đuổi một thoáng ý thức thì bạn sẽ nhìn thấy sự mở rộng nhanh chóng của nó; một đường chỉ nhỏ dẫn đến một tấm thảm thêu phức tạp. Tuy nhiên, phép ẩn dụ này không thể giải thích cách thực tại tự thay đổi chính nó. Để làm chủ ý thức thuần khiết, bạn cần phải học cách sống với ý thức ấy.

Khi một trải nghiệm trở nên quá mãnh liệt đến mức khuyến khích con người quyết tâm thay đổi khuôn mẫu của cuộc sống thì chúng ta gọi đó là một bước đột phá, hay sự hiển linh. Giá trị của sự hiển linh không nằm ở kiến thức mới hay lôi cuốn. Bạn có thể đi dạo và tình cờ băng qua ai đó. Hai bên chạm ánh mắt vào nhau và một mối liên hệ đã hình thành. Chẳng có gì lãng mạn, quyến rũ hay đáng nghi ngờ với khả năng người này có ý nghĩa với cuộc sống của bạn. Thay vào đó, sự hiển linh chính là việc bạn là người lạ này – con người từng trải của bạn hòa nhập với anh ta. Việc gọi đây là suy nghĩ hay cảm xúc không còn quan trọng nữa – sự mở rộng bất ngờ của nó mới là điều đáng nói. Bạn đã thoát khỏi những giới hạn nhỏ bé của mình, dù chỉ trong khoảnh khắc, và điều đó đã tạo nên tất cả sự khác biệt. Bạn đã chạm đến một khía cạnh bị che giấu. Nếu so sánh với thói quen luôn giấu mình đằng sau những bức tường của cái tôi thì khía cạnh mới này mang lại cảm giác nhẹ nhàng hơn và tự do hơn. Bạn có cảm giác rằng cơ thể của bạn không còn chứa chính bạn nữa.

Tags: Tình yêu thương