Nếu tất cả các pháp đều vô thường, bất toại nguyện, và vô ngã, thì con người sống để làm gì? Một người ngắm một dòng sông chảy qua. Nếu anh ta không muốn nó chảy, không muốn nó cứ mãi biến đổi không ngừng như bản chất tự nhiên của nó, anh ta sẽ rất đau khổ. Một người khác hiểu rằng bản chất của dòng sông là mãi thay đổi, dù anh thích hay không thích, và vì thế anh ta không đau khổ. Biết rằng sự sống, cũng như dòng nước này, không có niềm vui vững bền và vô ngã, tức là tìm thấy được cái vững bền và không có đau khổ, tìm ra được sự bình an thật trên thế gian.

Có người lại hỏi, “Vậy thì ý nghĩa của cuộc sống là gì? Tại sao chúng ta sinh ra?” Tôi không thể trả lời câu hỏi đó. Tại sao bạn ăn? Bạn ăn để không phải ăn thêm nữa. Bạn sinh ra để bạn không phải tái sinh nữa.

Bàn luận về thực chất của mọi vật, về sự trống rỗng của chúng, là một việc khó khăn. Khi đã nghe giáo pháp, bạn phải tìm phương cách để hiểu.

Tại sao chúng ta tu hành? Nếu tu hành là một việc tự nhiên, chúng ta sẽ không hỏi tại sao, và sẽ được an nhiên tự tại. Đau khổ không thể theo sau một người tu hành như thế.

Ngũ uẩn là những kẻ giết người. Ràng buộc với thân thể, chúng ta sẽ bị ràng buộc với tâm, và ngược lại. Hãy ngừng lại. Đừng tin tưởng tâm của mình nữa. Hãy dựa vào giới luật và tâm an định để phát triển hạnh thu thúc và chánh niệm liên tục. Rồi khi bạn thấy hạnh phúc và đau khổ sinh khởi, cũng đừng chạy theo chúng, nhận thức rằng mọi tâm thái đều là vô thường, bất toại nguyện, và trống rỗng. Tập tĩnh lặng.

Tags: bản chất của tâm, Tại sao chúng ta sinh ra?, tại sao chúng ta tu hành, thiền sư Ajahn Chah, ý nghĩa của cuộc sống