CẠM BẪY TRÊN CON ĐƯỜNG TU

——-🌼🌼🌼——-

Tiếp theo là bình giảng của ngài Tenpe Nyima:

💦Bạn có thể hỏi “làm sao để phá tan chúng?” Bất cứ khi nào sự trải nghiệm tĩnh lặng, hỷ lạc hay sáng tỏ xuất hiện, hay bất cứ khi nào bạn có cảm nhận an vui hay hạnh phúc thì đó là dấu hiệu của những ma gây chướng ngại, và đó là dấu hiệu của những kinh nghiệm tạm thời không đáng tin cậy. Có hai kiểu kinh nghiệm: kinh nghiệm thị kiến và kinh nghiệm tâm thức. Kinh nghiệm tâm thức thì cũng bao gồm hai loại: cảm thấy vui và cảm thấy hỷ lạc, cả hai đều dẫn đến sự trải nghiệm thay đổi. Vững vàng là dấu hiệu bí mật. Khi những kinh nghiệm thế tục hay xuất thế bắt đầu xuất hiện thì ngay lập tức nhanh như tia chớp, bạn phải phá tan sự bám chấp vào những kinh nghiệm với âm thanh “PHAT” oai lực. Âm thanh PHAT bao gồm hai âm tự: “pha-” là âm tự hội tụ phương tiện thiện xảo, và “-ta” là âm tự cắt bỏ của trí tuệ phân minh.💦

Đủ kiểu kinh nghiệm có thể phát sinh khi hành giả thiền định. Có những dấu hiệu của những ma gây chướng ngại. Ngay cả khi bạn trải nghiệm đại hỷ thì nó cũng sẽ thay đổi vì đó là bản chất của nó. Trải nghiệm ấy không thường hằng. Bám luyến vào đại hỷ lạc sinh khởi trong quá trình thiền định được gọi là ma, con của chư Thiên. Đôi lúc thiền định tiến triển rất tốt và bạn nghĩ rằng “việc hành thiền của mình thật tuyệt, mình thật hạnh phúc”. Đôi khi việc thiền định không tiến triển tốt thì bạn lại nghĩ rằng nó quá khó và bạn không thể thiền định. Nó dao động như thế. Dù kinh nghiệm thiền định là gì thì cũng không thành vấn đề, bạn không nên bị nó làm cho phiền toái. Bạn không nên để ý gì đến các kinh nghiệm ấy. Cho dù kinh nghiệm thiền định là tốt hay không tốt, hãy đừng gán nhãn cho nó mà thay vào đó hãy duy trì tánh giác sáng tỏ một cách không gián đoạn. Bản văn nói rằng:

💦Chúng ta có thể gặp đủ loại kinh nghiệm thiền định, ví dụ như hỷ lạc, sáng tỏ, linh ảnh rõ ràng, hay đủ loại các kinh nghiệm khác. Ví dụ, nếu có kinh nghiệm thế gian thì bạn có thể nghĩ rằng, nếu việc tu tập của mình tiến triển tốt, mình có thể trở nên nổi tiếng và thu nhận được nhiều của cải và đệ tử. Thế thì mình sẽ hỗ trợ để lan tỏa giáo pháp của đức Phật và mọi công hạnh của mình sẽ trở nên rộng lớn. Nhưng rồi khi bạn trở nên bám luyến vào các thí chủ của mình v.v. thì bạn sẽ gặp các trở ngại. Ngoài ra còn có những kinh nghiệm gây chướng ngại siêu vượt thế gian và cái này thì liên quan đến thiền định nhiều hơn. Ví dụ bạn có thể nghĩ rằng việc thiền định của mình đang tiến triển tốt và rằng bạn phải hoàn thành lợi ích của chúng sinh v.v. Nó có thể là một kinh nghiệm rất tốt. Nhưng cho dù bản chất của kinh nghiệm là gì, cho dù nó là gì đi chăng nữa, bạn cần phải duy trì tánh giác mà không trở nên bám luyến vào các kinh nghiệm hay linh kiến đó. Trong bình giảng có nói rằng “trở nên bất biến là dấu hiệu bí mật”. Thứ bất biến đó chính là tánh giác sáng tỏ cho dù có gì sinh khởi đi nữa. Nếu bạn duy trì tánh giác thì mọi kinh nghiệm và thị kiến sẽ biến mất, bởi vì không có sự bám luyến vào những kinh nghiệm tốt và không có sự chán ghét những kinh nghiệm tồi. Đừng bám chấp các kinh nghiệm tốt khi thiền định và cũng đừng sợ hãi những kinh nghiệm xấu.💦

Kinh nghiệm tốt trong thực hành Thogal – Vượt Thẳng – có thể là sự xuất hiện của Đức Liên Hoa Sanh (Guru Rinpoche) hay Phổ Hiền Như Lai (Samantabhadra). Bạn cảm thấy hạnh phúc về kinh nghiệm của mình và nghĩ rằng “ồ đức Liên Hoa Sanh hay Phổ Hiền Như Lai xuất hiện trước mình”. Khi đó bạn đã để tuột mất thiền định của mình bởi vì cốt lỗi của thực hành ở đây chính là để nhận ra tánh giác bất nhị. Chẳng có Phổ Hiền Như Lai tách biệt nào xuất hiện trước bạn cả. Ngay khi có bám chấp nhị nguyên thì đó là luân hồi, và chẳng quan trọng khi tin tưởng vào bất cứ cái gì thúc đẩy bởi bám chấp nhị nguyên. Khi một hiện tướng xuất hiện thì bạn cần phải hiểu rằng nó không tách biệt khỏi chính tâm bạn. Tất cả đều sinh khởi từ tâm bạn và tan hòa trở lại vào tâm ấy. Nó cũng giống như máy chiếu phim. Máy chiếu ở đây và kia là bức tường để bạn xem phim chiếu trên tường. Nhưng chính bộ phim xuất hiện ra từ máy chiếu – nó chỉ là sự phóng chiếu ra của máy chiếu mà thôi.
Những kinh nghiệm không ưa thích chỉ là những biểu lộ của những dấu ấn và nghiệp bất thiện trong tâm của chính bạn. Cũng như thế, các kinh nghiệm tích cực là những biểu lộ sinh khởi từ tâm của chính bạn. Không có sự khác biệt dù các biểu lộ là tốt hay xấu. Đừng bám chấp vào chúng, bởi vì nếu bạn gán cho chúng là tốt hay xấu thì tâm bạn sẽ trở nên không còn sáng tỏ. Bạn chỉ cần duy trì trong trạng thái tâm sáng tỏ. Cho dù bạn không thể nhớ hết những hướng dẫn và chi tiết khác thì đây chính là chỉ dẫn trực chỉ. Bất cứ thứ gì xuất hiện trước bạn thì hãy chỉ cần nhớ điều này.

Để giúp phá tan các hiện tướng hãy hô PHAT. Bình giảng của ngài Tenpe Nyima nói rằng:

💦Để phân biệt rõ ràng giữa kinh nghiệm tạm thời với sự chứng ngộ, hãy phá tan tất cả những kinh nghiệm của thân vật lý, của khẩu, của mắt, phá tan các kinh nghiệm thiền định do tâm thức tạo tác và kinh nghiệm của tâm lý trí. Hãy hòa nhập các kinh nghiệm với sự chứng ngộ.💦

Và trong bản văn gốc nói rằng:

💦“Đột ngột đập tan với chủng tự của phương tiện và trí tuệ.”💦

Đôi khi điều này được gọi là “xác quyết về bản tâm”. Điều này có nghĩa là chúng ta cần tin tưởng vào bản tâm chân thực, chúng ta cần xác quyết rằng đây chính là bản tâm. Bản tâm này không thể bị hủy hoại, tâm ấy bất biến. Các loại kinh ngiệm tạm thời như hỷ lạc, sáng rõ, vô niệm có thể bị hủy hoại. Các kinh nghiệm sinh khởi cũng giống như những đám mây trên bầu trời và rồi tan nhập trở lại vào bầu trời. Vì thế nếu không có bám chấp thì chỉ duy việc chúng sinh khởi không gây hại gì. Chỉ khi bạn trở nên bám luyến vào những kinh nghiệm này thì khi đó chúng mới gây hại. Bất cứ khi nào bạn thấy mình đang bám chấp vào các kinh nghiệm, bạn cần phá tan chúng. Có nhiều phương pháp để phá tan chúng. Trong trường hợp này chúng ta hô HUNG hay PHAT.
Về cái nhìn, khi nhất tâm thiền định, một số người trải nghiệm tốt hơn khi họ nhắm mắt, và một số khác lại có trải nghiệm tốt hơn khi mở mắt. Ví dụ có vẻ như là bạn chỉ có thể quay vào “bên trong” khi thiền định với hai mắt nhắm lại, nhưng trong thực tế thì điều này không đúng. Tương tự như thế bạn có thể hòa tâm mình với hư không khi mắt nhắm lại thông qua việc an trụ vượt thoát khởi ràng buộc về trung tâm hay biên bờ. Một lần Rechungpa trách Milarepa về việc Ngài ngủ suốt ngày thì Milarepa đã trả lời rằng: “khi ta ngủ với đầu dưới cái gối, ta có thể nhìn rất xa bằng tâm”. Khi bạn thiền định với hai mắt nhắm lại, bạn có thể nhìn rất xa bởi vì tâm trở nên bao la như hư không, và rất sáng tỏ. Vì thế nhắm mắt không nhất thiết có nghĩa là bạn đang quay vào “bên trong” mà là bạn thật sự có thể hòa tâm mình với hư không.
Khi thực hành Dzogchen, đôi khi bạn mở mắt, nhìn chăm chú hướng thẳng phía trước, nhưng bạn không tập trung vào bất kỳ điểm nào nhất định. Cái nhìn của bạn là bao quát, nhìn mọi thứ trong toàn thể của chúng. Ví dụ khi nhìn vào khu đất trống, ở đó có mây, núi, đường v.v. Bạn không nhìn vào một thứ gì riêng biệt mà đang nhìn tất cả mọi sự cùng nhau tại cùng một thời điểm. Hoặc khi bạn ở trong một phòng với nhiều người, bạn nhìn tất cả họ vào cùng một lúc và nhìn trọn vẹn cả gian phòng. Bạn không tập trung vào khuôn mặt của riêng một người nào, bởi vì sự tập trung như thế là bám chấp, khi đó bạn chỉ nhìn thấy người này mà chẳng thấy gì khác nữa cả. Khi cái nhìn của bạn là thẳng hướng trước mặt thì tâm bạn mở rộng vào không gian cùng lúc với cái nhìn.
Tư thế ngồi của thân cũng có thể giúp bạn, ví dụ xua tan sự buồn ngủ và sự hôn trầm trong quá trình thiền. Ví dụ bạn có thể lắc người một chút, soải cánh tay hay có thể phát ra âm thanh thở dài, hoặc bạn cũng có thể xoay vòng eo; những thứ đó làm máu lưu thông trong thân và xua tan buồn ngủ, giúp tâm bạn trở nên sáng tỏ và sắc bén.
Nhiều loại kinh nghiệm và cảm giác có thể đột ngột xuất hiện, nhưng chúng nên phát khởi trong tỉnh giác không bị dao động. Những kinh nghiệm đó cần phải được phá tan thông qua phương pháp như là hô lên PHAT. Một khi những kinh nghiệm đó được phá tan thì thứ còn lại chính là tánh Không sáng tỏ và rất sắc bén. Vì thế ở đây nói rằng “hãy phân biệt rõ ràng giữa kinh nghiệm và chứng ngộ”. Chứng ngộ thì thường hằng, bất biến còn kinh nghiệm thì thay đổi.
Cũng có những kinh nghiệm về thân vật lý có thể xuất hiện khi bạn thiền định nhất tâm. Tâm tĩnh lặng đến nỗi bạn không cảm thấy có sự khó chịu nào về thân, và bạn chỉ muốn duy trì trong trạng thái thiền định như thế. Bạn thậm chí còn không muốn chuyển động cơ thể của mình. Điều này cũng dẫn đến bám luyến vào thiền định. Trong trường hợp này bạn nên đứng dậy và đi bộ xung quanh một chút. Nhưng bất cứ thứ gì bạn làm thì thiền định xảy ra ở trong tâm, như thế trạng thái thiền định của bạn không nên bị ảnh hưởng khi thân thể của bạn chuyển động: Do đó chúng ta cần luyện tập để hòa nhập tánh giác với mọi hoạt động của mình.
Như đã giải thích, khi thực hành chúng ta phá tan các kinh nghiệm khi chúng sinh khởi, bởi vì chúng có thể gây lầm đường hoặc tạo ra chướng ngại. Tuy nhiên thật ra việc này thường áp dụng nhiều hơn cho những người không có được lòng sùng mộ mạnh mẽ nhưng lại rất tuân thủ giới luật và rất tinh tấn trong thực hành thiền định. Với những trường hợp như thế một số cạm bẫy có thể xảy ra trên đường tu khi họ thiền định. Chúng ta có thể đi vào một vài con đường sai lầm, vì thế chúng ta cần phải làm gì đó khi các kinh nghiệm sinh khởi: ví dụ hô lên PHAT, chuyển động cơ thể, hay làm mình tỉnh táo trở lại.
Nhưng nếu hành giả thật sự có lòng sùng mộ mạnh mẽ và thanh tịnh đối với Đạo sư thì sẽ không có cạm bẫy trên đường tu, bởi vì sẽ có sự xác tín và không có hồ nghi nào dù là nhỏ nhất. Cạm bẫy đến khi chúng ta bắt đầu có những hồ nghi và thắc mắc. Nhưng khi chúng ta nhất tâm với sự tín tâm và lòng sùng mộ đối với Đạo sư thì sẽ không có cạm bẫy.
Đó là lý do tại sao điểm mấu chốt là lòng sùng mộ lớn lao đối với Đạo sư, bởi vì cho dù bạn làm tất cả những thứ đó – bạn hô vang PHAT! hàng trăm lần, lắc thân mình, làm mình tỉnh táo trở lại nhưng lại không có lòng sùng mộ – thì cũng không có được kết quả. Điểm then chốt giúp loại bỏ tất cả các chướng ngại và tránh các cạm bẫy trên con đường tu tập là lòng sùng mộ. Vì thế điều quan trọng là hãy phát triển và trưởng dưỡng lòng sùng mộ một cách thực sự. Điều này cũng sẽ giúp chúng ta bất cứ khi nào chúng tạ gặp khó khăn – khi ấy chúng ta hãy khởi lên suy nghĩ về Đạo sư trong tâm mình. Một lần nữa, chỉ có hô PHAT! thôi sẽ không phá hủy được cạm bẫy và không giúp chúng ta tránh được cạm bẫy trên con đường tu.
——-🌼🌼🌼——-