STEVEN K. SCOTT
Trích “Những Bước Đơn Giản Đến Ước Mơ”; Người dịch: Trần Đăng Khoa – Uông Xuân Vy; NXB Phụ Nữ, 2014
Bí Mật Của Những Người Thành Công Nhất Thế Giới
Đây là một bí mật khiến tôi ngã ngửa người khi phát hiện ra. Thay vì là một khó khăn không thể đánh bại, việc thiếu kiến thức trong bất cứ một tình huống nào có thể trở thành đòn bẩy cho những thành tựu và thành công phi thường. Trong thực tế, tôi thường thành công hơn nhiều ở những lĩnh vực mà tôi không hề có chút vốn liếng kiến thức so với những lĩnh vực mà tôi có chút hiểu biết. Tại sao ư?
Bởi vì mỗi khi đối mặt với một vấn đề mà tôi cảm thấy mình có một lỗ hổng kiến thức to tướng, tôi lập tức tìm đến những chuyên gia trong lĩnh vực đó. Tôi đã đạo diễn khoảng hơn 800 chương trình truyền hình, trong đó có nhiều chương tình tầm cỡ. Nếu tôi chẳng biết gì nhiều về thiết kế và dàn dựng chương trình mà lại cố tự mình làm cho bằng được, hẳn tôi sẽ phải tốn hàng ngàn giờ mà kết quả tối đa đạt được chỉ cỡ trung bình. Nhưng bởi vì tôi biết rõ điểm hạn chế của mình, tôi không phí sức làm cái việc gọi là “dã tràng xe cát”. Thay vào đó, tôi thuê những chuyên gia về thiết kế dàn dựng chương trình, và chỉ trong một khoảng thời gian ngắn đến bất ngờ, họ đã tạo ra cho tôi những chương trình truyền hình hoành tráng và chuyên nghiệp nhất.
Steven Spielberg là một trong số ít người kể chuyện và nhà đạo diễn đại tài trong lịch sử điện ảnh. Tuy vậy, ông không thể tự mình tạo ra những hiệu ứng xuất sắc tràn ngập trong những bộ phim của ông như bạn có thể thấy. Thậm chí ông cũng không bận tâm về việc này. Khi có một phân cảnh cần đến những hiệu ứng kỹ thuật đặc biệt, ông thuê những người giỏi nhất trong ngành làm thay cho mình, thường là công ty Industrial Light and Magic của George Lucas. Khi ông cần một mô hình khủng long, ông tìm đến Stan Winston, một bậc thầy trong việc chế tạo những mô hình hành động ở Hollywood. Như thế, việc thiếu kiến thức của Steven không hề là vật cản đường bất trị mà là đòn bẩy cho những thành công ngoài sức tưởng tượng của ông.
Bạn và tôi (cả những người khác nữa) chỉ có một số điểm mạnh và khả năng, trong khi chúng ta lại có vô số những điểm yếu và vượt ngoài khả năng của mình. Nói cách khác, những việc bạn biết và có thể làm ít hơn nhiều so với những việc bạn không biết và không thể làm. Nếu bạn không thể tìm ra cách biến những điểm thiếu hụt của mình từ chướng ngại vật thành đòn bẩy thì bạn sẽ không bao giờ đạt được bất cứ điều gì ngoài những kết quả tầm thường xoàng xĩnh. Điểm khác biệt lớn nhất giữa những người thành công và số đông còn lại là: người thành công nhờ người khác đắp vào khe hở kiến thức của mình, trong khi những người còn lại chỉ biết đầu hàng trước khó khăn. Tệ hơn nữa, nhiều người phớt lờ vấn đề này và vẫn húc đầu vào làm như thể họ biết hết mọi thứ trên đời. Những người muốn “đội đá vá trời” này cũng sẽ chẳng đạt được một thành tựu nào đáng kể trừ khi họ thừa nhận điểm yếu của mình rồi noi gương những người thành công, nghĩa là thuê người giỏi hơn mình trong một lĩnh vực nào đó về làm thay cho mình.
Nếu bạn muốn tách khỏi đám đông hiếm khi đạt được mơ ước của mình, bạn cần chấp nhận rằng bạn chỉ có một vài sở trường và vô số sở đoản. Đó là bước đầu tiên. Bước thứ hai là xác định những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của bạn. Bên cạnh việc tự tìm hiểu bản thân, bạn hãy nhờ những người hiểu rõ bạn giúp sức. Họ sẽ giúp bạn nhận thấy những khía cạnh mà bạn có thể bỏ sót. Đó cũng là lý do tôi đề nghị bạn viết ra danh sách những điểm mạnh và điểm yếu của mình ở cuối chương 4. Danh sách này sẽ tạo nền tảng cho những bài tập ở chương sau.
Khám Phá Bản Thân – Chìa Khóa Mở Cánh Cửa Đến Ước Mơ
Tại sao bạn có xu hướng hành động nhất quán theo một mô thức nào đó, bất kể trong tình huống nào? Tại sao một số người có thể dễ dàng nói chuyện với bất kỳ ai, nhưng lại khó lắng nghe người khác đến thế? Tại sao có những người luôn tránh né việc tranh cãi còn người khác thì không?
Khi vợ chồng tôi phát hiện ra một trong những người thợ bảo trì của chúng tôi đã liên tục bắt chúng tôi trả giá cao hơn hàng ngàn đô cho những công việc mà chúng tôi tin cậy giao phó cho anh ta, cả hai chúng tôi đều bị tổn thương nặng nề và biết rằng chúng tôi sẽ phải nói chuyện thẳng thắn với anh ta. Ý nghĩ về việc đối chất khiến vợ tôi kinh hãi. Bản thân tôi cũng chẳng thích thú gì về việc này, nhưng nó không làm tôi lo ngại. Khi tôi đề cập vấn đề giá cả với anh ta, anh ta khăng khăng phủ nhận và nói dối để chống đỡ. Thậm chí anh ta còn đổ lỗi cho vợ tôi. Thế là tôi biết, chỉ còn một cách là đuổi việc anh ta. Mặc dù vợ tôi hoàn toàn ủng hộ tôi, nhưng nếu tôi yêu cầu cô ấy gọi điện thoại nói cho anh ta biết về quyết định đó, cô ấy sẽ phát hoảng và lo lắng suốt mấy ngày. Việc đó dễ như trở bàn tay đối với tôi nhưng sao lại khó khăn với vợ tôi đến thế? Chắc chắn không phải vì cô ấy là phụ nữ còn tôi là đàn ông. Nếu một việc tương tự xảy ra với người bạn thân của tôi, anh ấy cũng cảm thấy khó mà đối diện với nó giống như vợ tôi vậy. Lý do thật sự xuất phát từ tính cách cá nhân. Tôi có thể thoải mái đuổi việc một người, nếu phát hiện ra anh ta gian dối. Ngược lại, vợ tôi và người bạn thân của tôi gần như không thể mở lời nói lên “sự thật mất lòng”.
Trong khi đó, anh bạn của tôi sẽ kiên nhẫn lắng nghe người khác kể lể dông dài hàng giờ liền, còn tôi không thể chịu nổi mấy phút. Tôi muốn người đó đi thẳng vào vấn đề để tôi nhanh chóng đưa ra hướng giải quyết. Vấn đề không phải là cách xử lý của tôi tốt hơn cách xử lý của bạn tôi, mà là cách hành động và phản ứng của một người trong các tình huống khác nhau thường chịu ảnh hưởng mạnh mẽ (nếu không bị điều khiển hoàn toàn) từ tính cách của người ấy. Mỗi loại tính cách đều có ưu điểm và khuyết điểm riêng. Chỉ khi bạn hiểu rõ tính cách bản thân cùng những khuynh hướng tự nhiên của nó, bạn mới có thể phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu và phối hợp với những người có tính cách bổ sung với bạn. Trong phần còn lại của chương này, tôi sẽ đưa ra một bài kiểm tra 5 phút nhằm giúp bạn xác định tính cách nổi trội của bạn cũng như tập trung vào việc tìm hiểu sở trường và sở đoản của bạn. Tất cả những tài liệu trong chủ đề này đều do người bạn tốt của tôi, Tiến sĩ Gary Smalley cung cấp.