NƯỚC LUÔN CÓ SÓNG, HAY LÀ BẢN TÁNH CỦA TÂM TRÍ

Shunryu Suzuki

(Thiền tâm, sơ tâm)

Khi bạn đang thực tập thiền định, đừng cố gắng ngăn chặn dòng suy nghĩ. Hãy để tự thân nó ngưng bặt. Nếu có điều gì len vào tâm trí, cứ để nó vào, rồi để nó đi ra. Nó sẽ không ở lâu đâu. Khi bạn tìm cách chặn dòng suy nghĩ của mình, điều đó có nghĩa là bạn đang bị nó quấy nhiễu. Đừng để bị quấy nhiễu bởi bất cứ thứ gì. Nó như thể có gì đó từ bên ngoài tâm trí bạn nhập vào, nhưng thực sự đó chỉ là những con sóng của tâm trí, và nếu bạn không để những con sóng này quấy nhiễu, chúng sẽ dần dần trở nên bình lặng hơn…

Phải cần một thời gian dài trước khi bạn tìm được tâm trí an bình, thanh thản trong sự thực hành tu tập. Nhiều xúc cảm tới, nhiều ý tưởng hoặc hành động này sinh, nhưng chúng chỉ là những con sóng của chính tâm trí bạn. Không có điều gì đến từ bên ngoài tâm trí. Thông thường, chúng ta nghĩ về tâm trí mình như là nơi tiếp nhận những ấn tượng và trải nghiệm vụ bên ngoài, nhưng điều đó không phải là sự hiểu biết đúng về tâm trí. Sự hiểu biết đúng là tâm trí bao gồm mọi thứ; khi bạn nghĩ có gì đó đến từ bên ngoài, thực ra nó chỉ có nghĩa là điều đó xuất hiện trong tâm trí. Không gì ở bên ngoài có thể gây ra bất cứ phiền nhiễu nào. Chính bạn tạo ra những con sóng trong tâm trí mình. Nếu bạn để yên tâm trí như nó vốn vậy, nó sẽ trở nên an bình. Tâm trí này được gọi là đại trí.

Mọi thứ bao gồm trong tâm trí bạn là bản tánh của tâm. Trải nghiệm điều này là có cảm xúc về tôn giáo. Mặc dù các con sóng khởi lên, bản tánh của tâm là thuần khiết; nó hệt như mặt nước trong, ít gợn sóng. Thực sự nước nào cũng luôn có sóng. Sóng là thực tiễn của nước. Nói về sóng tách lìa khỏi nước hoặc nước tách lìa khỏi sóng là hoang tưởng. Nước và sóng là một. Đại trí và tiểu trí là một. Khi bạn biết tâm mình theo cách này, bạn có được sự ổn định trong cảm xúc. Bởi tâm bạn không trông mong bất cứ thứ gì đến từ bên ngoài, nó luôn luôn đủ đầy. Một tâm trí dậy sóng không phải là một tâm trí bị quấy nhiễu, mà thực sự là một tâm trí được khuếch đại. Bất kì điều gì bạn trải nghiệm đều là một biểu hiện của đại trí.

SÔNG CHẢY RA BIỂN

Kalu Rinpoche

(Đạo Pháp: Thứ vô tư soi sáng vạn vật như ánh sáng mặt trời và mặt trăng)

Để thiền định một cách đúng đắn, nhất thiết phải thực hành thiền định về tĩnh lặng. Điều này sẽ dẹp yên mọi xúc cảm quấy nhiễu và cho phép tâm trí bạn trụ ở một điểm. Khi bạn khởi sự thiền định – tĩnh lặng, sự trải nghiệm giống như nước từ đỉnh núi tràn xuống: tâm trí cuồn cuộn những ý tưởng. Sau đó đến giai đoạn thứ hai, tâm trí giống như dòng sông khi tới bình nguyên, chảy chậm rãi và ổn định. Sau nữa, trong giai đoạn cuối cùng, sông ra tới biển và hòa nhập vào biển. Sự chuyên cần và tận tâm sẽ giúp bạn an định tâm trí theo cung cách này, và rồi bạn có thể thiền định đúng đắn.

CHỈ CẦN BUÔNG XẢ

Ajahn Sumedho

(Những giáo huấn của Cittaviveka từ tâm trí tĩnh lặng)

Việc thực hành “buông xả” rất hữu hiệu cho những tâm trí bị ám ảnh bởi sự thôi thúc của tư duy. Bạn đơn giản hoá việc thực hành thiền định đến mức chỉ còn có hai từ – buông xả – thay vì tìm cách khai triển lối thực hành này rồi lối thực hành khác, thành đạt điều này và nhập vào điều khác, hiểu biết mọi sự, và đọc kinh kệ, học kinh luận rồi học tiếng Pali và Sanskrit, học Trung quán rồi học Bát nhã, được truyền giới trong Tiểu thừa, Đại thừa và Kim cương thừa, rồi viết sách và trở nên một quyền uy lừng danh về Phật giáo. Thay vì trở thành chuyên gia Phật giáo và được mời dự các khoá hội thảo quốc tế, bạn chỉ cần “buông xả, buông xả, buông xả”.

Tôi chẳng làm điều gì ngoài điều này trong khoảng hai năm – mỗi lần tôi cố gắng tìm hiểu hoặc hình dung sự vật, tôi lại nói, “buông xả, buông xả” cho đến khi ham muốn nhạt nhoà đi. Vậy là tôi đang nói về một điều rất đơn sơ, để tránh cho quý vị khỏi bị mắc kẹt vào trong vô số đau khổ. Không có gì buồn hơn là phải dự những hội thảo Phật giáo! Một số người trong quý vị có thể ham muốn trở thành Đức Phật của thời này, một Đức Phật Di Lặc trùm phủ tình thương khắp thế gian – nhưng thay vì thế, tôi đề nghị quý vị hãy chỉ làm con giun đất, buông bỏ cái tham vọng muốn tỏa tình thương khắp thế gian. Chỉ cần làm con giun đất và chỉ biết có hai từ – buông xả, buông xả, buông xả. Chúng ta chỉ cần những thực hành giản dị, đơn sơ này thôi!

—