ORISON SWETT MARDEN
Nhiều năm trước, một thương gia đã cố tiết kiệm một khoản tiền nhỏ để xây nên một tòa nhà mới trên nền móng của khu nhà cũ. Và khi mọi người bắt đầu dọn vào ở trong tòa nhà mới này thì nó đổ sập. Nền móng cũ không vững và sụt lún. Đã có hàng nghìn người gặp tai họa chỉ vì cố gắng xây dựng công trình cuộc đời họ trên nền tảng sức khỏe không vững chắc!
Năng lực càng cao và tham vọng càng lớn thì càng cần một nền tảng thể chất khỏe mạnh hơn, dẻo dai hơn. Sự vững chắc của toàn bộ “công trình” cuộc đời ta dựa trên nền tảng thể chất, vậy mà chúng lại thường ở trong tình trạng yếu ớt! Dường như hầu hết mọi người cho rằng sức khỏe là thứ được định đoạt bởi định mệnh hay số phận; rằng nó chủ yếu phụ thuộc vào yếu tố di truyền, và thể trạng vốn là thứ không thể thay đổi.
Giữ gìn cơ thể mạnh khỏe để làm điều tuyệt nhất ta có thể làm chính là lời răn dạy thành công tuyệt vời đầu tiên.
Nếu quả thật thế, sao chúng ta không nghĩ như vậy về hạnh phúc và nghề nghiệp của mình? Chúng ta chịu bao khổ cực và dành nhiều năm để bản thân sẵn sàng cho cuộc đời-sự nghiệp của mình. Chúng ta biết rằng một sự nghiệp thành công phải dựa trên những nguyên tắc khoa học về đào tạo, về tính hệ thống và trật tự; rằng mỗi bước tiến đến một sự nghiệp thành công đều cần quá trình cân nhắc và suy nghĩ thận trọng. Ta biết rằng điều này có nghĩa là phải mất nhiều năm lao động chăm chỉ để tự mình tạo dựng cuộc đời, nghề nghiệp chuyên môn hoặc sự nghiệp kinh doanh; nhưng với sức khỏe của mình – nền móng gánh chịu sức nặng của mọi thứ khác và những thứ hoàn toàn phụ thuộc vào nó, chúng ta lại không mấy cố gắng để củng cố nó. Ta nêntạo dựng nền tảng sức khỏe của bản thân theo đúng cách mà ta tạo dựng bất cứ thứ quan trọng nào khác – đó là học hỏi và làm theo những phương pháp khoa học và lành mạnh nhất.
Rất ít bạn trẻ nhận thức được những bất lợi lớn do tình trạng sức khỏe kém gây ra. Các bạn trẻ này có vẻ không hiểu được những ảnh hưởng to lớn của sức khỏe đối với tương lai của họ. Họ không thấy được sự quan trọng của việc đối xử tốt với bản thân. Thế nhưng chẳng có điều gì khác, ngoại trừ phẩm hạnh tốt, mới chính là thứ giá trị nhất đối với tương lai tuổi trẻ, thứ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến số phận tốt đẹp của một người, cũng như sức khỏe của họ. Chính nó sẽ giúp ta bình an vô sự trước hàng nghìn kẻ thù, chính phẩm hạnh và thể chất sẽ mở lối cho ta vượt khỏi vòng vây của bệnh tật và những khuyết điểm về thể chất. Sức khỏe đồng nghĩa với sự tự tin, hy vọng, dũng cảm, là niềm tin vào bản thân và người khác. Nó cũng có nghĩa là nhiều cơ hội hơn, nhiều triển vọng hơn. Sức khỏe cũng có nghĩa là sáng kiến, hiệu quả, thành công, hạnh phúc. Tóm lại, mọi thứ chúng ta đang hướng đến đều phụ thuộc rất nhiều vào một sức khỏe tốt, đến mức nghĩa vụ tiên quyết là giữ cho bản thân luôn ở trong tình trạng sức khỏe tốt. “Giữ gìn cơ thể mạnh khỏe để làm điều tuyệt nhất ta có thể làm chính là lời răn dạy thành công tuyệt vời đầu tiên.”
Đây là thời đại mà việc có một cơ thể khỏe mạnh sẽ mang đến lợi thế cực kỳ to lớn. Có sức khỏe và phẩm hạnh dường như là những lợi thế vô cùng lớn của lớp trẻ đầy tham vọng. Những người thất bại trong việc tạo dựng nền tảng sức khỏe tốt trong những năm tháng tuổi trẻ cũng mất đi rất nhiều lợi thế to lớn.
Những buồn phiền cùng nhiều thất bại và bi kịch trong cuộc sống chính là căn nguyên dẫn đến sức khỏe kém. Hầu hết mọi người đều bắt đầu sự nghiệp mà không được đào tạo đúng cáchvề các nguyên tắc thể chất. Không chỉ vậy, còn rất nhiều ví dụ cho thấy mọi người đã sớm hình thành những thói quen có xu hướng ngầm hủy hoại sức khỏe bản thân. Kết quả là nhiều người đã trải qua cuộc sống ốm đau bệnh tật hoặc mặc cho những căn bệnh đáng ra đã có thể dễ dàng được chữa khỏi hành hạ họ. Cũng chính vì bỏ bê việc chăm sóc bản thân, họ sẽ tự hạn chế những thành tựu hoặc thậm chí hủy hoại hoàn toàn cuộc đời mình.
Trước kia, một bạn trẻ đầy tham vọng đã đến gặp tôi và hỏi xin lời khuyên rằng làm cách nào để tăng khả năng và sức mạnh của bản thân, rồi từ đó đạt được nhiều thứ khác. Cậu ta trông xanh xao và hốc hác, với những dấu hiệu suy nhược cơ thể hiện rõ trên khuôn mặt.
Chàng trai trẻ này có vẻ rất khao khát được chinh phục thế giới rộng lớn ngoài kia, nhưng rõ ràng cậu ta đã đi sai đường. Chỉ vài câu hỏi đã cho thấy sự thật là mặc dù tâm trí hoàn toàn bình thường nhưng cách sống của cậu gần như đã làm cho sức khỏe suy kiệt nghiêm trọng. Cậu có thể ngồi miệt mài đến một hoặc hai giờ sáng để học bài, trong khi đã làm việc cật lực cả ngày. Và để tăng sức tập trung cho một cơ thể vốn đã kiệt quệ, cậu không chỉ lạm dụng trà và cà phê quá mức, mà còn dùng cả rượu whiskey, thậm chí cả các loại thuốc gây nghiện. Có vẻ cậu ta không biết rằng phương thức kích thích não bộ nhân tạo này cũng như quật roi vào một chú ngựa đã mỏi mệt. Việc cậu ta sẽ trở thành một người suy nhược về cả tinh thần lẫn thể chất chỉ còn là vấn đề thời gian. Thật đáng ngạc nhiên là rất nhiều người, kể cả những kẻ thông minh, cũng vô cùng thờ ơ trước câu hỏi về sức khỏe và thể chất.
Nếu muốn chiến thắng (và ai lại không cơ chứ?) thì bạn phải bước vào đấu trường cuộc đời với tất cả sức mạnh bạn có thể tập hợp được, với điều kiện thể lực tốt nhất. Bạn có thể làm được điều này và giơ cao lá cờ chiến thắng nếu đối xử tốt với bản thân và giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Nhưng nếu để năng lượng, sức mạnh trí não và sức mạnh ý chí cạn kiệt, bạn sẽ không đủ điều kiện tham gia trận đấu cuộc đời nữa.
Thật đáng tiếc là trong khi chúng ta đang quyết liệt chiến đấu thì rất nhiều người lại đang yếu ớt chống lại cơn sóng cạnh tranh khốc liệt hiện nay, tất cả chỉ vì họ không có thể chất đủ mạnh để chiến đấu. Tất cả sức mạnh tinh thần không thể giúp họ làm chủ tình thế, và cùng với sự tàn phá của thời gian, họ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi vì ốm yếu. Mỗi năm có hàng nghìn người suy nhược, ốm yếu như vậy bị đẩy đến chân tường, dù họ thông minh, và được trang bị kỹ năng cho nhiều ngành nghề khác nhau. Hàng nghìn người khác lại đang làm việc với phân nửa mức lương mà họ có lẽ đã kiếm được nếu sớm chú ý nâng cao sức khỏe bản thân.
Chính những người gặp bất lợi về thể chất này sẽ lại luôn than khóc về số phận của họ, họ nói rằng định mệnh đang chống lại họ, trong khi trên thực tế, họ đang chống lại chính mình! Họ đã không chăm sóc bản thân. Nền tảng thể chất của họ rất yếu.
Sức khỏe chính là giải thưởng lớn của cuộc sống, thế mà hầu hết chúng ta lại chẳng mảy may quan tâm đến nó! Ta dành cho nó quá ít sự chú ý; thời gian ta dành cho việc rèn luyện và giữ gìn cơ thể khỏe mạnh quá ít ỏi!
Nếu những bạn trẻ từng một lần thấy được vai trò to lớn của sức mạnh thể chất đối với hạnh phúc và thành công; nếu họ từng khắc sâu vào tâm trí tầm quan trọng không thể đo đếm của việc rèn luyện sức khỏe thì họ đã không vứt đi nguồn vốn quý báu nhất này qua việc chọn cách sống không khoa học và cẩu thả.
Gần đây, tôi tình cờ nghe được cuộc trò chuyện của hai cô gái trẻ về quãng đời tươi đẹp mà họ đang có. Một cô nói rằng suốt một thời gian dài cô đi ngủ vào lúc 2 hoặc 3 giờ sáng, có khi là 4 giờ sáng. Cô kia biểu lộ sự ngạc nhiên khi thấy bạn mình đã không bị đuối sức. “Ồ,” cô bạn đáp lại, “cậu chỉ cần làm quen với việc này, và sau một thời gian thì chẳng để ý đến nó nữa đâu.” Những cô gái này ở độ tuổi dưới 20. Có khả năng là khi vào độ tuổi 30, và có thể đang là trụ cột của gia đình, sức khỏe của họ sẽ suy giảm, họ chỉ còn phân nửa sức lực, và sẽ tự hỏi sức sống của mình đã đi đâu mất, sao họ lại không có được năng lượng và sức khỏe như trước đây.
Rất nhiều bạn trẻ hay phung phí sức khỏe tinh thần và thể chất của mình. Họ không biết trân trọng giá trị của chúng. Tất cả những gì chúng ta thường thấy ở những thanh niên là thói lãng phí năng lượng sống như thể có một nguồn cung vĩnh viễn đảm bảo cho họ, như thể suối nguồn tuổi trẻ sẽ chẳng bao giờ cạn. Nhưng khi buổi ban trưa của tuổi trẻ trôi qua, khi họ bắt đầu cảm nhận được sự hủy hoại của tuổi tác, họ sẽ nhận ra sự quý báu của thứ mà họ đã quá lãng phí. Còn gì huy hoàng hơn việc đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, tươi tắn, trẻ trung, tràn đầy hy vọng, với nhận thức về sức mạnh có thể đối phó được với bất cứ tình trạng khủng hoảng nào – kiểm soát được mọi tình huống? Vinh quang của một thanh niên chính là sức mạnh của bản thân. Bạn cần mạnh mẽ, cần cảm nhận được rung động của cuộc sống trong từng dây thần kinh và thớ thịt ở tuổi trung niên và tuổi già cũng như tuổi trẻ; cần có ý nghĩ hoan hỉ giống như những chàng trai trẻ khi trượt qua được những cánh đồng băng giá trong khí trời mùa đông khắc nghiệt và lạnh cóng.