PHÁP VƯƠNG GYALWANG DRUKPA – HẠNH PHÚC TẠI TÂM

“Bí Quyết Sống Hạnh Phúc”

—🌺🌺🌺—

Trưởng dưỡng tâm tỉnh giác hay chính niệm là thực hành căn bản giúp chúng ta phá bỏ xiềng xích của bản ngã. Đó là tất cả những ngộ nhận về bản thân mà chúng ta vẫn tin tưởng chắc thật, là những định kiến sai lầm, những vọng tưởng điên đảo chồng chất trong tâm ta theo thời gian. Tâm tỉnh thức chính niệm giúp phân biệt được sự khác nhau giữa khổ đau và phiền não. Đó là ngay cả khi phải trải qua sự đau khổ về thể xác, chúng ta vẫn có quyền lựa chọn có nên tự làm khổ mình thêm bằng những xúc tình phiền não như giận giữ, sợ hãy hay tuyệt vọng, chán chường hay không.

Khi bắt đầu hiểu và nhận thức rõ hơn về cơ chế vận hành của tâm, chúng ta bắt đầu kết nối lại với chính mình để từ đó tìm lại nguồn hạnh phúc nội tại. Chúng ta nhận ra đôi khi mình vô tình chối bỏ hạnh phúc chỉ vì phản ứng theo thói quen tập khí hoặc do tâm lý sợ cái mới. Chúng ta cũng nhận ra những cái bẫy tâm lý: mặc dù khát khao hạnh phúc, nhưng chúng ta không dám tận hưởng hạnh phúc vì lo ngại điều đó sẽ khiến mình hụt hẫng hay tự ti cho rằng ta chưa xứng đáng với điều tuyệt vời này.

Dần dần sau đó, chúng ta hiểu rằng chính bản ngã đang điều khiển cuộc chơi: nó liên tục ra lệnh và ngăn cản chúng ta kết nối với tự tính chân thật của tâm, với bản chất an lạc, trí tuệ và vô úy sẵn có trong ta.

Chỉ cần dành vài phút mỗi ngày để thực hành thiền định đồng thời trưởng dưỡng tâm tỉnh giác chính niệm trong từng phút giây đời sống, chúng ta sẽ có khả năng lựa chọn cách phản ứng trước những tình huống khó khăn và những người gây khó chịu. Nhiều người dường như mãi bị ám ảnh bởi những điều không hay xảy ra hôm nay hay trong quá khứ. Tâm chính niệm giúp chúng ta nhận biết tất cả mọi sự đang diễn ra, nhờ đó chúng ta biết chấp nhận cả những cảm xúc dễ chịu cũng như những phút giây bực bội khó chịu.

Đừng ngần ngại chào đón và hân hưởng tất cả những điều tốt đẹp trong cuộc sống, làm vậy sẽ giúp bạn từng bước từ bỏ tâm trạng tiêu cực một cách dễ dàng hơn. Các xúc tình tiêu cực ấy vẫn sẽ đến – bởi cuộc sống là vậy – nhưng bạn có thể để chúng ra đi thay vì bám chấp quá mức. Chính niệm giúp bạn nhận ra tâm mình vô thường như thế nào, vì thế giả sử lúc này đang bức xúc với ai đó, bạn không nhất thiết phải có những định kiến về người này.

Tôi không thể ngăn cản bạn sống bất cần với những gì đang thực sự diễn ra. Việc sống thế nào là hoàn toàn do bạn quyết định và tùy thuộc vào sự lựa chọn của bạn. Nhưng nếu muốn học cách nhìn cuộc sống bằng nhãn quan khác, dẹp bỏ những lăng kính và bộ lọc thường ngày, bạn hãy chuẩn bị để bước vào một thế giới đầy sắc màu, ngẫu hứng, thú vị và bất ngờ. Khi tâm và tất cả sự thấy nghe hay biết của mình đều rộng mở thay vì chỉ bó hẹp tư duy theo thói quen nhất định về người khác, nơi chốn, món ăn hay bất kỳ điều gì, chúng ta sẽ được sống cùng những trải nghiệm chân thực nhất.

🌺 Dành thời gian cho chính mình

Đôi với một số người, trải nghiệm là một phương thức tốt để hiểu rõ hơn về bản thân mình, nhưng một số khác, như Jigme Semzang lại cho rằng bạn hầu như chẳng cần làm gì mà để tự tính tâm mình tự tỏa sáng:

“Phật pháp không chỉ giúp tôi thay đổi tư duy mà cả thân thề nữa. Vài năm trước, tôi bị quá cân và phải chống gậy để đi lại. Tôi rơi vào thói quen đổ lỗi cho người khác hoặc tự mình than thân trách phận, Tôi coi thường sức khỏe của mình, ăn uống vô tội vạ bất cứ thứ gì vào bất cứ lúc nào. Tôi trừng thành công trong công việc, có thu nhập cao và trong nhiều năm trời theo đuổi lối sống mà tôi cho là công thức thành công. Tôi ra sức phấn đấu để được thăng quan tiến chức mà quên đi việc chăm sóc thân tâm mình.

Tôi sẽ không dài dòng nữa, thế rồi, tôi tham gia một chuyến bộ hành tâm linh Pad Yatra với Đức Pháp Vương và Ni chẳng từ Tự viện Núi Druk Amitabba. Tôi đã rất vất vả mới có thể theo kịp chuyến bộ hành này – Tôi rất nặng nề và vẫn phải chống gậy để đi lại. Rồi một hôm Đức Pháp Vương nói với tôi rằng nếu có một cơ thể gọn gàng thì tôi sẽ khỏe mạnh. Đó là khoảnh khắc mà tôi bắt đầu thay đổi và nhìn mọi việc khác đi. Tôi trở nên khỏe mạnh hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Tôi đã không còn trốn chạy chính mình và tham gia một khóa chuyên tu tại Nepal. Tôi nhớ lúc đấy đã thỉnh Đức Pháp Vương xem mình nên thực hành lời cầu nguyện hay một chú nào và Ngài dạy rằng, ‘Không phải làm gì cả. Con chỉ cần nghỉ ngơi một thời gian.’

Lúc đầu, tôi thấy thật khó khăn để dành toàn bộ thời gian cho bản thân nhưng rồi dần dần tôi bắt đầu hiểu ra vấn đề và tâm tôi giảm bớt lăng xăng vọng niệm. Tôi không từ bỏ tài sản mà học được cách sử dụng chúng một cách tốt hơn. Bài học lớn nhất mà tôi có được là trong bất kỳ hoàn cảnh nào hãy cố gắng hết sức mình và cứ để mọi việc diễn ra một cách tự nhiên. Rồi biết đâu một ngày nào đó tôi có thể sửa được cả thói quen nói nhiều nữa, nhưng chắc việc này sẽ cần nhiều thời gian rèn luyện hơn.”

🌺 Những con ong trong lọ

Chúng ta thường quá chú tâm đến những âu lo, bất mãn và cả những điều mình muốn thay đổi tới mức khi phải đối diện với những thời khắc quan trọng, tâm ta hầu như chẳng còn chỗ cho hạnh phúc và sự tỉnh thức. Những khó khăn, bất như ý của cuộc sống dường như chiếm quá nhiều thời gian và không gian khiến tâm ta cứ mãi quẩn quanh với các xúc tình tiêu cực và chuyện buồn quá khứ, giống như con ong bị mắc kẹt trong một chiếc lọ, cứ bay lượn vòng vo mãi không thôi. Dẫu biết phải thay đổi nhưng do không tìm được giải pháp, chúng ta chỉ thấy bế tắc, ngột ngạt, tù túng. Thật khó có thể trải nghiệm hạnh phúc ấm áp trong hoàn cảnh này!

Một trong những lợi ích lớn nhất của thiền định là tạo ra những khoảng lặng trong tâm bạn. Thiền định không đưa ra giải pháp tức thời để giải quyết những vấn đề của bạn nhưng có thể giúp bạn khám phá những góc khuất trong tâm, nơi bạn đang bị giam hãm bởi những xúc tình tiêu cực:

👉 1. Hãy ngồi tĩnh lặng một vài phút và chú tâm vào hơi thở (xem trang 71).

👉 2. Bây giờ hãy tưởng tượng rằng những suy nghĩ của bạn giống như đàn ong trong một chiếc lọ đóng kín, bay vo ve, đâm vào nhau và va đập vào thành lọ mà không thể thoát ra được. Bạn đang nghĩ gì?

👉 3. Bây giờ hãy mở nắp lọ để đàn ông và các suy nghĩ của bạn được giải phóng, tự do bay lượn tựa như trên một cánh đồng bất tận. Hãy ngước nhìn bầu trời xanh và cảm nhận hơi ấm của mặt trời.

👉 4. Các dòng suy tư là cảm xúc của bạn sẽ đến rồi đi – giờ đây những suy tư và tình cảm ấy trở nên thoáng đạt hơn.

—🌺🌺🌺—