SỐNG THEO ƯU TIÊN

GARY KELLER JAY PAPASAN

Trích: Điều Ý Nghĩa Nhất Trong Từng Khoảnh Khắc Cuộc Đời = The One Thing/ Gary Keller & Jay Papasan; Tuấn Trương dịch. -Tái bản lần thứ 8. NXB. Lao Động Xã Hội, 2025.

27/11/2025

10 lượt xem

——-🍀🍀🍀——-

“Ông có thể vui lòng cho tôi biết tôi phải đi theo hướng nào để đến đó không ạ?”

“Điều đó phụ thuộc vào việc cô muốn đến đâu,” con mèo Cheshire trả lời.

“Tôi không quan tâm việc sẽ đi đến đâu,” Alice nói.

“Thế thì đi hướng nào có gì quan trọng,” con mèo đáp.

Cuộc gặp gỡ giữa Alice với mèo Cheshire trong Alice ở xứ sở thần tiên của Lewis Carroll đã thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa mục đích và ưu tiên. Sống có mục đích giúp bạn định hình đích đến. Sống theo ưu tiên giúp bạn biết được phải làm gì để đến đó.

Khi bắt đầu một ngày mới, mỗi chúng ta đều có một lựa chọn. Chúng ta có thể hỏi, “Tôi sẽ làm gì?” hoặc “Tôi nên làm gì?” Nếu không có phương hướng hay mục đích, bất cứ điều gì bạn “sẽ làm” luôn đưa bạn đến một nơi nào đó mơ hồ. Nhưng khi sống có mục đích, những điều bạn “nên làm” sẽ đưa bạn đến những nơi phải đến. Khi đó việc sống theo ưu tiên sẽ trở nên quan trọng hơn hết

🍀ĐẶT RA MỤC TIÊU CHO HIỆN TẠI

Như Ebenezer Scrooge đã khám phá ra, cuộc sống của chúng ta được thúc đẩy bởi mục đích sống của mỗi người. Tuy nhiên, Scrooge cũng vẫn phải đối mặt với khó khăn trong cuộc sống. Khả năng khiến cuộc sống trở nên ý nghĩa mà mục đích mang lại tỷ lệ thuận với sức mạnh của sự ưu tiên. Mục đích cũng trở nên vô ích nếu không có ưu tiên.

Chính xác, từ ưu tiên (priority) – thay vì các ưu tiên (priorities) – có nguồn gốc từ thế kỷ XIV, xuất phát từ prior trong tiếng Latin có nghĩa là “đầu tiên”. “Ưu tiên” đồng nghĩa với điều quan trọng nhất. Thật kỳ lạ, ưu tiên vẫn không phải là danh từ số nhiều cho đến khoảng thế kỷ XX, khi thế giới định nghĩa chung ưu tiên là “điều quan trọng” và từ các ưu tiên bắt đầu xuất hiện. Do mất nghĩa ban đầu, nên nhiều cụm từ như “vấn đề cấp bách nhất”, “mối quan tâm chính”, và “vấn đề quan trọng” đều nhằm chỉ sự ưu tiên. Ngày nay, chúng ta lại sử dụng “ưu tiên” theo nghĩa gốc, bằng cách thêm hậu tố như “nhất”, “hàng đầu”, “đầu tiên”, “chính” và “quan trọng nhất”. Có vẻ như ưu tiên đã trải qua một cuộc hành trình thú vị.

Vì vậy, hãy nghĩ về từ ngữ mà bạn sử dụng. Có nhiều cách để nói về ưu tiên, nhưng dù cách nào đi chăng nữa, để đạt được kết quả phi thường, ý nghĩa của từ được dùng đều phải có chung nghĩa – điều quan trọng nhất.

Bất cứ khi nào dạy về cách thiết lập mục tiêu, tôi luôn đặt nó vào vị trí ưu tiên hàng đầu để chứng tỏ mối liên kết giữa mục tiêu và ưu tiên. Tôi đặt ra câu hỏi, “Tại sao chúng ta lại đề ra mục tiêu và lập ra các kế hoạch?”Thật sự là chúng ta có những mục tiêu và kế hoạch chỉ với một lý do duy nhất– để hỗ trợ cho những khoảnh khắc quan trọng của cuộc đời chúng ta. Dù có thể hồi tưởng quá khứ và dự báo tương lai, cuộc sống duy nhất của chúng ta vẫn là những giây phút hiện tại. Hiện tại chính là nơi mà chúng ta đang sống. Thời khắc qua đi đã là quá khứ trong khi giây phút sắp tới là tương lai. Để làm rõ hơn luận điểm này, tôi sẽ đề cập đến vấn đề “Đặt ra mục tiêu cho hiện tại” để nhấn mạnh lý do tại sao ưu tiên phải được đặt ra ngay từ đầu.

Thành công thực chất là khả năng chúng ta đạt được những chuỗi kết quả phi thường trong tương lai. Những điều bạn làm trong bất kỳ thời điểm nào quyết định những gì bạn sẽ trải nghiệm trong thời gian sắp tới. Nói cách khác, các ưu tiên của bạn trong thời điểm hiện tại tác động lên cả hiện tại và tương lai. Người chiến thắng trong trận chiến giữa bản thân bạn ở hiện tại và bạn trong tương lai là người quyết định cách bạn thiết lập ưu tiên.

Nếu được lựa chọn giữa 100 đô-la ngay bây giờ hoặc 200 đô-la trong năm tới, bạn sẽ lựa chọn thế nào? 200 đô-la? Bạn sẽ làm vậy nếu mục tiêu của bạn là kiếm được nhiều tiền nhất có thể từ cơ hội này. Nhưng kỳ lạ thay, hầu hết mọi người không đưa ra lựa chọn đó.

Các nhà kinh tế từ lâu đã biết rằng dù thích những phần thưởng lớn, nhưng mọi người lại muốn được thưởng ngay thay vì đợi đến ngày mai – dù phần thưởng của ngày mai lớn hơn rất nhiều. Đây được gọi là hội chứng suy giảm hypebol – phần thưởng càng được trao xa thời điểm hiện tại, nó càng tạo ra ít động lực tức thời khiến người nhận mong muốn đạt được nó. Có lẽ do các mục tiêu càng ở xa có kích thước càng nhỏ, nên mọi người cho rằng giá trị của chúng cũng thực sự nhỏ như vậy. Đó là lý do rất nhiều người sẽ chọn 100 đô la hôm nay thay vì số tiền gấp đôi sau 1 năm. Thực tế “thiên vị hiện tại” sẽ lấn át mọi logic, khiến bạn bỏ qua bức tranh toàn cảnh lớn kèm theo các kết quả lớn. Hãy tưởng tượng thực tế này ảnh hưởng như thế nào đến tương lai của bạn. Điều chúng ta cần là một cách tư duy đơn giản để tự thoát khỏi ý nghĩ thiên vị của chính mình, thiết lập sự ưu tiên và tiến gần hơn đến việc hoàn thành mục đích cuối cùng của chính chúng ta.

Đặt ra mục tiêu cho hiện tại sẽ giúp bạn đạt được điều bạn mong muốn.

Bằng cách tư duy “Đặt ra mục tiêu cho hiện tại”, bạn cũng đang đặt ra mục tiêu cho tương lai và sau đó đào sâu một cách có phương pháp vào những gì bạn cần phải làm ngay bây giờ. Điều này có nét tương đồng với con búp bê Matryoshka của Nga trong đó điều quan trọng nhất “ngay bây giờ” được lồng trong điều quan trọng nhất ngày hôm nay, và điều quan trọng nhất ngày hôm nay được lồng trong điều quan trọng nhất tuần này, và điều quan trọng nhất tuần này được lồng trong điều quan trọng nhất tháng này… Đó là cách mà một điều nhỏ bé có thể thực sự trở thành một điều lớn lao.

——-🍀🍀🍀——-

Trích: Điều Ý Nghĩa Nhất Trong Từng Khoảnh Khắc Cuộc Đời = The One Thing/ Gary Keller & Jay Papasan; Tuấn Trương dịch. -Tái bản lần thứ 8. NXB. Lao Động Xã Hội, 2025.