?Làm theo bản năng

Kim Cương thừa thì đưa vào tâm thức rất nhiều, do đó cảm nhận và thiên hướng đều rất quan trọng. Nếu bạn có một sự thôi thúc mạnh mẽ không kiểm soát được là phải theo đuổi ai đó, có thể đó là sự tiếp nối của một mối quan hệ bậc thầy-đệ tử nào đó mà bạn đã có trong những kiếp sống trước. Trong trường hợp bạn làm theo bản năng, những cách thông thường để đánh giá một bậc thầy là không cần thiết.

Khi Milarepa lần đầu nhìn thấy Marpa, Marpa đang cày trên một cánh đồng lúa mạch đầy bùn trong mùa đông lạnh. Toàn là bùn và đá – nhìn từ xa không có gì giống với những tấm áo choàng thêu kim tuyến, hương trầm, và lọng che đầu mà chúng ta thường gắn với các bậc thầy ngày nay. Nhưng ngay khi gặp người đàn ông này, Milarepa đã xúc động đến nỗi ngài cảm thấy như điện giật toàn thân. Chuyện kể rằng, Marpa đã dừng lại, nhìn Milarepa từ đầu đến chân, và yêu cầu Milarepa cày nốt thửa ruộng còn lại. Ngài cũng ban cho Milarepa một chút rượu. Và từ đó bắt đầu dòng truyền thừa vĩ đại Kagyu, với những giáo lý đã đi vào tai và tâm trí của những vị vua, nữ hoàng cùng những hoàng đế vĩ đại nhất từng xuất hiện trên thế giới này, bao gồm cả các vị hoàng đế của triều đại nhà Thanh. Mối quan hệ này không thể phát khởi chỉ bởi vì ước nguyện thế tục của Milarepa về một sự kết nối đạo pháp. Chắc chắn đã phải có những dư âm của một kết nối nghiệp quả tồn tại nhiều đời giữa hai nhân vật này.

Ngay cả một số đệ tử của tôi, những người mà đôi khi tôi gọi là “nạn nhân” của tôi đã đến với tôi mà không có nhiều sự phán xét tỉnh táo. Sau một thời gian dài tìm kiếm con đường tâm linh, ông Watson từ nước Úc đã kết thúc hành trình ở chỗ tôi sau một số giấc mơ rõ ràng. Ông tỉnh dậy ngay và tin tưởng tôi. Bà Coelin từ thành phố New York nói rằng bà biết được bà có kết nối với tôi khi lần đầu tiên bà nhìn thấy chân tôi vào năm 1996. Bà nghĩ rằng tôi đang đi đôi tất tabi kiểu Nhật, và chỉ vì điều này mà bà quyết định rằng tôi chính là bậc thầy của bà, vì vậy, bà bắt đầu tham dự các bài giảng của tôi. Ông Peter nhớ lại tôi đã trở thành bậc thầy Kim Cương thừa của ông bởi vi, sau vô số lần khẩn cầu cuối cùng tôi đã hướng dẫn ông trong nhà vệ sinh nam tại sân bay Quốc tế Denver, ngay trước khi tôi lên máy bay. Ông Peter đã luôn luôn trầm trồ trước những bộ áo choàng thêu kim tuyến và ngai vàng, nhưng cuối cùng thì một nhà vệ sinh nam tại sân bay đã hoàn thành ước nguyện của ông. Một học trò-nạn nhân nữa của tôi, Stephanie, nói rằng khi nghe giả thuyết của tôi về việc Van Gogh có thể đã đạt được giác ngộ nếu ông ấy có quan điểm đúng đắn, cô biết ngay tôi là bậc thầy của cô ấy. Cô nói rằng mọi chuyện như thể là cô đang nghe giảng lần đầu, và đó là khởi đầu mối quan hệ của chúng tôi.

Như vậy, chúng ta bị dẫn dắt bởi cảm xúc của chúng ta. Nhưng nếu có thể, đây là điểm mà các đệ tử học pháp hiện đại cần phải cẩn thận. “Cái đầu” lý trí của quỷ phải được mời đến để trị vì trong “trái tim” xúc động. Nếu có ai đó thực sự gợi cảm hứng cho bạn thì rất tốt, nhưng để là một bậc thầy Kim cương, ngài ấy phải có được phương tiện thiện xảo để đập vỡ cái tổ kén của bạn. Nếu ai đó có thể làm việc này, cho dù người đó trông có vẻ tầm thường đi chăng nữa, người đó chính là bậc thầy của bạn. Người đó có thể là một vị khenpo không có tước vị. Vẻ ngoài không có nghĩa gì nhiều ở đây. Tôi ngưỡng mộ những ai đi theo Alak Zenkar Rinpoche. Ngài nhìn giống như người bán bánh mì rong trên đường phố Trung Quốc, và vẻ ngoài chắc chắn đánh lừa mọi người trong trường hợp của ngài. Nhưng khi nói đến sự cống hiến và đóng góp cho Phật pháp, đặc biệt trong các dòng truyền thừa của Phật giáo Tây Tạng, ngài vượt qua bất kỳ ai đang mặc những tấm áo choàng sặc sỡ và mang những danh hiệu vĩ đại.

Trong phạm vi những nhóm mà tôi biết, có một vài ông bạn già hủ lậu, những người lần đầu nhìn thấy tôi khi tôi đang lang thang ở những quán rượu rẻ tiền ở London, mặc quần bò và áo phông – không giống gì với một vị lạt-ma Tây Tạng. Bằng cách nào đó, họ cũng đã trở thành đệ từ Kim Cương thừa của tôi. Hôm nay, khi tôi nhìn họ, tôi thấy thật khích lệ bởi vì mối quan hệ với họ khẳng định một khái niệm “nợ nghiệp” trong Phật giáo. Việc họ tiếp cận tôi như một đạo sư Kim Cương không bắt đầu với những đạo cụ và hiệu ứng âm thanh thông thường.

Vì vậy, hoàn toàn có thể hiểu được mọi người ngạc nhiên khi gặp những người như Surya Das, người có diện mạo 110% Do Thái, với bộ râu rậm quá cỡ và bụng to vượt mặt. Sự hiện diện và giọng nói của ông, cái điệu bộ rất thôi thúc của ông, tạo cảm hứng cho họ. Không những tạo cảm hứng mà còn làm sáng tỏ những lớp vỏ bọc của họ và ngăn họ khỏi lạc đường.

Sự đánh giá hợp lý thông thường của chúng ta không phải lúc nào cũng cần có những tiền lệ. Người có thể giúp bạn thức tỉnh trở thành điều mà chúng ta gọi là “bậc thầy với ba lòng từ ái vô song”. Ngay cả khi bậc thầy không giảng dạy với đôi môi chuyển động, ngài vẫn có thể là bậc thầy của bạn. Mỗi trường hợp đều rất riêng biệt. Bằng cách này, bạn thậm chí có thể nhận được sự chuyển hóa bản tánh của tâm từ một người như David Noodle.

?Thậm chí con đường tắt của mật thừa cũng mất thời gian

Quyết định bước vào con đường Mật thừa, con đường của “nghe bất cứ điều gì bậc thầy nói”, là một cam kết lớn lao. Nếu bạn đang định kết hôn, bạn sẽ muốn dành thời gian tìm hiểu tính cách của người bạn đời tương lai của bạn trước khi quyết định bạn muốn gắn bỏ bản thân mình với người đó hay không. Điều tương tự cũng đúng với bậc thầy. Chỉ sau khi phân tích đáng kể bạn mới nên đưa ra quyết định bước vào con đường Mật thừa. Chỉ với trí thông minh phân tích bạn mới có thể lựa chọn không có bất kỳ lựa chọn nào. Đây là hình thái cao nhất của rèn luyện tâm thức. Tất nhiên, sau khi bạn lập gia đình, bạn sẽ vẫn còn khám phá ra nhiều điều mới về người chồng/vợ của mình, ngay cả khi đã hàng thập kỷ bên nhau, và điều đó cũng đúng đối với việc cam kết với bậc thầy.

Mặc dù Mật thừa là con đường nhanh, nhưng vẫn có những giai đoạn. Trong Mật điển Hevajra, kinh văn dạy rằng đệ tử Mật thừa trước tiên phải được trao cho tất cả những giáo lý cơ bản, bắt đầu từ việc nghiên cứu theo hướng phân tích Ty Bà Sa Bộ (Vaibhashika), Kinh Lượng Bộ (Sautantra), Duy Thức Tông (Chittamatra), và Trung Quán Tông (Madhyamaka). Những kinh văn này nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy phản biện.

Tư duy phân tích và phản biện thường mất nhiều thời gian, và không phải tất cả chúng ta đều được ban phước để sở hữu điều xa xỉ đó, đặc biệt với những ai bước vào con đường khi đã luống tuổi. Và chúng ta phải nhớ rằng, cho dù chúng ta muốn cảm thấy kiểm soát được các quyết định của mình đi chăng nữa, chúng ta vẫn phụ thuộc vào nguyên nhân và điều kiện. Chỉ là trong một phạm vi nhất định thì chúng ta sẽ có thể kiểm soát được kết quả đầu ra. Mặc dù giá trị của tư duy phân tích và phản biện là to lớn, đừng tự lừa dối mình khi nghĩ rằng đó là giải pháp tối hậu.

?Lắng nghe

Một đệ tử giỏi giang mong muốn gặp được bậc thầy từ một ước nguyện mạnh mē nhằm tịnh hóa những phiền não tạm thời đã che chắn bản tánh nền tảng của họ, mà tối hậu là không tì vết. Trong Đại thừa và Kim Cương thừa, chúng tôi gọi bản tánh này là Phật tánh. Đệ tử hiểu về mặt trí tuệ rằng Phật tánh là có sẵn ở đó, như trong ví dụ kinh điển: khi chúng ta nhìn thấy một chiếc đĩa bị đóng màng sốt mì, chúng ta tự tin rằng nếu chúng ta cho một chút nước rửa chén vào thì chúng ta sẽ có một chiếc đĩa sạch bóng loáng.

Để tịnh hóa được những phiền não này, giáo lý và sự ban phước phải được thấm nhuần vào bạn. Cách tiếp cận dễ nhất để thấm nhuần sự ban phước là thông qua lắng nghe, do đó những người binh phàm được khuyến khích nghe giảng pháp. Về mặt này, một bậc thầy có thể cung cấp những thông tin thực tế chính xác là điều rất quan trọng, ngay cả khi vị ấy không phải là vị thầy gốc hoặc đạo sư Kim Cương của bạn. Vì thế, ít nhất ngay từ đầu, một bậc thầy với kiến thức về giáo pháp từ một con đường học hành quy củ truyền thống sẽ là một giải pháp an toàn.

Nhờ thấm nhuần sự lắng nghe, bạn đạt được một công cụ để thấm nhuần nhờ suy ngẫm. Và dẫn dần bạn phát triển năng lực để được thấm nhuần qua thiền định.

?Sự chuyên chế của hoc viện

Trong suốt các thời đại và ở nhiều nơi khác nhau, có những tập quán để mọi người chính thức bước vào một mỗi quan hệ bậc thầy-đệ tử. Nó có thể rất đơn giản chỉ là một câu hỏi: “Con có thể là đệ tử của ngài hay không ạ?”. Kiểu nghi lễ này có thể đầy thử thách, trấn an mà cũng hại thần kinh cùng lúc. Hại thần kinh thì tốt. Hy vọng được chấp nhận, sợ hãi bị chối từ, có thể đều là một phần của pháp bổn sư du già.

Ông Tyler, người mà tôi dạy khi tôi được mời làm giảng viên khách tại đại học Oxford, là một người có đầu óc học thuật. Nhưng hàng năm trời sau chuyến thăm của tôi, ông đã liên tục tìm kiếm tôi, mong muốn đi cùng tôi, có lúc khiến tôi thấy khó chịu. Ông muốn bên tôi khi tôi đang xem bóng đá, khi tôi đang đi dạo trong một khu vườn ở Anh, khi tôi đang ăn ở ngoài. Và đôi khi ông muốn gặp riêng tôi, mà kết cục là ông ta nói những điều hoàn toàn vô ích. Ông đã cư xử rất không thoải mái khi tôi từ chối không tiếp riêng ông nữa. Rồi một hôm, ông có một yêu cầu cuối cùng. Ông đổ mồ hôi. Ông lo lắng. Cuối cùng tôi cùng hiểu: ông muốn tôi trở thành bậc thầy của ông. Tôi có thể hiểu tại sao ông trở nên lúng túng như vậy. Hàng nhiều năm liền, ông đã tự thể hiện mình là một con người học thuật, và sự thay đổi này thật sự khó khăn đối với ông.

Ở những nơi như đại học Oxford, chấp nhận lòng sùng mộ khi đang tham dự các khóa học hàn lâm giống như công nhận mình là đồng tính trong môi trường ghê sợ đồng tính. Làm thé nào để bạn bước ra khỏi cái vỏ của mình? Cũng như các nhà học thuật muốn nghĩ họ là người tự do và có đầu óc cởi mở, sự độc đoán về tính khách quan của họ vô cùng tàn nhẫn.

Nếu bạn đủ may mắn để trải nghiệm một tình huống tiến thoái lưỡng nan như ông Tyler, đề nghị một bậc thầy Kim Cương thừa dạy bạn là một bước ngoặt. Đây là lần đảnh lễ đầu tiên của bạn (không nhất thiết phải là nghĩa đen). Đó là một dấu hiệu rằng niềm kiêu hãnh của bạn đang thoát ra khỏi cái vỏ của nó, bởi vì bất chấp cả nỗi sợ bị từ chối, bạn đã nhìn thấy giá trị của việc có một bậc thầy, và bạn kiên định. Chỉ riêng điều đó thôi đã là điểm khởi đầu của một thực hành quan trọng.

Tags: Phật giáo đại thừa, Phật giáo Tây Tạng