Tính chiến sĩ là một hành trình liên tục. Là một chiến sĩ là học thành thực, nguyên tuyền trong mọi khoảnh khắc của đời bạn.

 

Mục tiêu của tính chiến sĩ là biểu lộ tánh thiện căn bản trong hình thức trọn vẹn, tươi mới và sáng chói nhất của nó. Điều này có thể khi bạn chứng ngộ rằng bạn không sở hữu tánh thiện căn bản mà bạn là bản thân tánh thiện căn bản. Bởi thế, tự tu học để là một chiến sĩ là học an trụ trong tách thiện căn bản, an trụ trong một trạng thái trọn vẹn của sự đơn giản. Trong truyền thống Phật giáo, trạng thái này của hiện thể được gọi là vô ngã. Vô ngã cũng rất quan trọng đối với giáo lý của Shambhala. Không thể là một chiến sĩ trừ phi bạn đã kinh nghiệm sự vô ngã. Không có vô ngã, tâm thức bạn sẽ đầy cái ta của bạn, những dự tính và kế hoạch cá nhân của bạn. Thay vì quan tâm đến những người khác, bạn trở nên bận rộn với sự “dư thừa bản ngã” của bạn. Sự diễn tả tương đương người nào “đầy ắp chính nó” ám chỉ loại kiêu căng và tự hào giả tạo này.

Từ bỏ, như được bàn luận ở chương vừa rồi, là thái độ chiến thắng sự chấp ngã. Kết quả của từ bỏ là bạn đi vào thế giới của người chiến sĩ, một thế giới trong đó bạn hữu dụng và mở rộng hơn cho những người khác, nhưng cũng tan vỡ trái tim và đơn độc hơn. Bạn bắt đầu hiểu rằng tính chiến sĩ là một con đường hay một sợi dây xuyên suốt qua toàn bộ cuộc đời bạn. Nó không chỉ là một kỹ thuật bạn áp dụng khi một chướng ngại sanh khởi hay khi bạn bất hạnh và chán nản. Tính chiến sĩ là một cuộc hành trình liên tục. Là một chiến sĩ là học thành thực, nguyên tuyền trong mọi khoảnh khắc của đời bạn. Đó là kỷ luật của người chiến sĩ.

Tiếc thay, có nhiều ý nghĩa tiêu cực của danh từ “kỷ luật”. Kỷ luật thường nối kết với trừng phạt, đặt quyền lực và luật lệ, hay kiểm soát. Nhưng trong truyền thống Shambhala, kỷ luật nối kết với việc làm sao để trở thành dịu dàng và chính thức một cách triệt để. Nó liên kết với làm sao để chiến thắng tính chấp ngã và làm sao đẩy mạnh sự vô ngã, hay tánh thiện, trong chính bạn và trong những người khác. Kỷ luật chỉ cho bạn thế nào đi trên hành trình của tính chiến sĩ. Nó hướng dẫn bạn đường lối của người chiến sĩ và chỉ cho bạn làm thế nào sống trong thế giới của chiến sĩ.

Kỷ luật của người chiến sĩ là không dao động và toàn khắp. Bởi thế, nó giống như mặt trời. Ánh sáng mặt trời chiếu nơi mặt trời mọc. Mặt trời không quyết định chiến thắng trên một mảnh đất này và lợi là chỗ khác. Ánh sáng mặt trời thì toàn khắp. Tương tự, kỷ luật của người chiến sĩ là không lựa chọn phân biệt. Người chiến sĩ không bao giờ chểnh mảng kỷ luật của mình hay quên nó. Sự tỉnh giác và nhạy cảm của y  thường trực trải rộng. Thậm chí một hoàn cảnh rất gay go hay khó khăn, người chiến sĩ không bao giờ bỏ. Y luôn cư xử tốt đẹp, với sự dịu dàng và đầm ấm và y luôn luôn duy trì sự trung thành với những chúng sanh, họ đang bị mắc bẫy trong thế giới mặt trời lặn. Bổn phận của người chiến sĩ là phát sanh ấm áp và bi mẫn cho những người khác. Y làm điều này với sự vắng mặt của lười biếng. Kỷ luật và hồi hướng của y không dao động.

Khi người chiến sĩ có kỷ luật không dao động, y hoan hỷ trong hành trình và hoan hỷ trong việc làm với những người khác. Vui mừng xảy ra suốt cuộc đời người chiến sĩ. Tại sao bạn luôn vui vẻ ? Bởi vì bạn làm chứng cho tánh thiện căn bản của bạn, bởi vì bạn không có gì để bám níu, và bởi vì bạn đã kinh nghiệm cảm thức từ bỏ mà chúng ta đã nói ở trước. Bởi thế, thân và tâm bạn liên tục đồng bộ và luôn luôn vui tươi. Niềm vui này giống như âm nhạc, nó tôn vinh nhịp điệu và hài hòa của chính nó. Sự tôn vinh, ca ngợi là liên tục, mặc cho những thăng trầm của cuộc sống cá nhân. Điều này có nghĩa là vui vẻ thường trực.

Một khía cạnh khác của kỷ luật chiến sĩ là nó cũng chứa đựng trí huệ phân biệt, hay trí thông minh thiện xảo. Bởi thế, nó giống như một cây cung và tên. Tên thì nhọn sắc và xuyên thấu; nhưng để sự sắc nhọn này khai triển và có hiệu quả, bạn cần một cái cung. Tương tự, người chiến sĩ luôn luôn tò mò, quan tâm thế giới quanh y. Nhưng y cũng cần hành động thiện xảo để áp dụng trí thông minh của mình. Khi mũi tên của trí được phối hợp với cây cung của phương tiện thiện xảo, bấy giờ người chiến sĩ không bao giờ bị những quyến rũ của thế giới mặt trời lặn dụ dỗ.

Sự cám dỗ ở đây ám chỉ đến cái gì thúc đẩy bản ngã và đi ngược lại với quan kiến vô ngã và tánh thiện căn bản. Có nhiều cám dỗ, lớn và nhỏ. Bạn có thể bị cám dỗ bởi cái bánh bích quy hay bởi một triệu đô la. Với sự sắc bén của mũi tên, bạn có thể thấy bất kỳ hoạt động thoái hóa nào đang xảy ra – trước tiên cho sự lương thiện trong chính bạn, và rồi trong phần còn lại của thế giới. Nhưng để thực sự tránh khỏi cám dỗ, bạn cần cái cung : bạn cần ráp sự quán chiếu của bạn vào phương tiện thiện xảo. Nguyên lý cung và tên này được học để nói “không” với sự không đích thực, nói “không” với sự cẩu thả hay thô lỗ, nói “không” với sự thiếu tỉnh thức. Để nói “không” một cách thích hợp, bạn cần cả cung và tên. Nó cần làm với sự dịu dàng, đó là cung, và với sự sắc bén, đó là tên. Hợp cả hai lại với nhau, bạn nhận thức rằng bạn có thể phân biệt giữa dung túng và cảm thông. Bạn có thể nhìn vào thế giới và thấy những sự vật thực sự vận hành thế nào. Bấy giờ bạn có thể chiến thắng huyền thoại, cái huyền thoại của chính bạn, rằng bạn không thể nói “không” – rằng bạn không thể nói “không” với thế giới mặt trời lặn, hay “không” với chính bạn khi bạn cảm thấy chìm vào thất vọng hay sự dung túng buông thả. Thế nên cung và tên được phối kết trước hết với sự chiến thắng cám dỗ của thế giới mặt trời lặn.

Khi bạn học chiến thắng cám dỗ, bấy giờ mũi tên của trí và cây cung của hành động có thể biểu lộ như sự tin tưởng vào thế giới của bạn. Điều này đem lại sự tò mò hơn. Bạn muốn nhìn vào mỗi hoàn cảnh và khảo sát nó. Dù bạn không muốn bị mê mờ do chỉ dựa trên đức tin. Thay vào đó, bạn muốn tự mình khám phá thực tại, qua chính trí thông minh và khả năng của bạn. Cảm thức tin tưởng là khi bạn dùng sự tò mò của bạn, khi bạn nhìn vào một hoàn cảnh, bạn biết rằng bạn sẽ có một trả lời đích xác. Nếu bạn tiến hành để thành tựu một cái gì, hành động đó sẽ có một kết quả – dù thất bại hay thành công. Khi bạn bắn mũi tên của bạn, nó sẽ trúng đích hay hụt. Tin tưởng là biết rằng sẽ có một thông điệp.

Khi bạn tin những thông điệp này, những phản chiếu của thế giới hiện tượng, thế giới bắt đầu giống như một ngân hàng, hay một kho chứa, của sự giàu có. Bạn cảm thấy bạn đang sống trong một thế giới giàu có, một thế giới không bao giờ cạn kiệt thông điệp. Một vấn nạn chỉ nổi lên nếu bạn cố gắng xoay sở một hoàn cảnh theo mối lợi cho bạn hay không biết gì về hoàn cảnh đó. Bấy giờ bạn xâm phạm mối tương quan của sự tin tưởng với thế giới hiện tượng, thế nên kho chứa trở nên khô cạn. Nhưng thường bạn sẽ nhận được trước tiên một thông điệp. Nếu bạn quá kiêu căng, bạn sẽ thấy mình bị trời cao đẩy xuống và nếu bạn quá rụt rè, bạn sẽ thấy mình được mặt đất đỡ thẳng dậy.

Thông thường, tin vào thế giới của bạn có nghĩa là bạn hy vọng được chăm sóc hay cứu giúp. Bạn nghĩ thế giới sẽ cho bạn cái bạn muốn – hay ít nhất cái bạn hy vọng. Nhưng là một người chiến sĩ, bạn sẵn sàng nhận thấy một cơ may ; bạn sẵn sàng phơi mình ra cho thế giới hiện tượng, và bạn tin rằng nó sẽ cho bạn một thông điệp, thành công hay thất bại. Những thông điệp này được nhìn không phải như trừng phạt hay khen thưởng. Bạn tin, không phải vào thành công, mà vào thực tại. Bạn bắt đầu nhận ra rằng bạn thường thất bại khi hành động và trí thông minh không có kỷ luật hay không đồng bộ, và bạn thành công khi trí thông minh và hành động được hòa hợp trọn vẹn. Nhưng bất cứ kết quả nào đến từ hành động của bạn, kết quả đó không phải là chấm dứt trong chính nó. Bạn luôn luôn có thể vượt qua kết quả ; nó là hạt giống cho một hành trình xa hơn nữa. Thế nên có một cảm thức tiến lên liên tục và tôn vinh liên tục hành trình của bạn đến từ thực hành kỷ luật cung và tên của người chiến sĩ.

Khía cạnh cuối cùng của kỷ luật của người chiến sĩ là tỉnh giác thiền định. Nguyên lý của kỷ luật này nối kết với việc làm sao có chỗ ngồi thiền trong thế giới của người chiến sĩ. Mặt trời không dao động của kỷ luật cung cấp một con đường của nỗ lực và niềm vui cho phép bạn hành trình. Trong khi nguyên lý cung và tên cung cấp một vũ khí để chiến thắng cám dổ và đi sâu vào kho chứa bao la những tài nguyên trong thế giới hiện tượng. Nhưng không có cái nào trong hai cái đó có thể đủ cho chính nó trừ phi người chiến sĩ có chỗ ngồi vững chắc, hay một cảm thức của sự hiện diện trong thế giới của y. Tỉnh giác thiền định cho phép người chiến sĩ ngồi chỗ ngồi thích đáng. Nó chỉ cho y làm sao có lại sự thăng bằng đã mất, và làm sao dùng những thông điệp của thế giới hiện tượng để tăng tiến thêm kỷ luật của y, hơn là chỉ xao lãng hay chìm ngập bởi sự phản hồi.

Nguyên lý tỉnh giác thiền định có thể ví như tiếng vọng lại luôn luôn hiện diện trong thế giới của người chiến sĩ. Tiếng vọng được kinh nghiệm trước tiên trong thực hành ngồi thiền. Khi những tư tưởng của bạn lang thang trong thiền định hay bạn trở nên “lạc mất trong tư tưởng”, tiếng vọng tỉnh giác của bạn nhắc bạn đặt tên cho những tư tưởng của bạn và trở về với hơi thở, trở về với một cảm thức cái đang là. Tương tự, khi người chiến sĩ bắt đầu mất dấu kỷ luật của y, bằng cách lần lữa hay dung thứ một tinh thần mặt trời lặn, sự tỉnh giác của y giống như một tiếng vọng trở lại ngay trên y.

Ban đầu, tiếng vọng có thể yếu ớt, nhưng nó trở nên càng lúc càng rõ hơn. Người chiến sĩ thường trực nhớ rằng y không ở ngay tại chỗ, ngay tại thời điểm, bởi vì y đang chọn cách sống trong một thế giới minh bạch, rõ ràng. Đôi khi bạn thấy thế giới mặt trời lặn nhẹ nhàng dễ thở hơn, bạn không phải làm việc khá nhọc nhằn ở đó, bạn có thể nằm xoài ra và quên tiếng vọng. Nhưng rồi bạn thấy tươi tỉnh nếu trở lại với tiếng vọng, bởi vì thế giới mặt trời lặn thì quá chết khô. Thậm chí không có một tiếng vọng nào trong thế giới đó.

Từ tiếng vọng phản hồi của tỉnh giác thiền định, bạn khai triển một cảm xúc của sự thăng bằng, nó là một bước tiến để điều khiển được thế giới của bạn. Bạn cảm thấy rằng bạn đang cỡi trên yên, cỡi trên con ngựa thất thường của tâm thức bạn. Dù con ngựa bên dưới bạn có chuyển động, bạn vẫn có thể giữ được chỗ ngồi của bạn. Bao giờ bạn có chỗ ngồi tốt đẹp trên yên, bạn có thể chiến thắng bất kỳ những chuyển động giật thình lình, bất ngờ nào. Và khi bạn trượt bởi vì bạn có chỗ ngồi xấu, bạn chỉ lấy lại tư thế của bạn, bạn không rớt khỏi con ngựa. Trong tiến trình mất cảnh giác, bạn lấy lại nó nhờ vào tiến trình mất nó. Trượt, tự thân nó, sửa chữa chính nó. Điều đó xảy ra một cách tự động. Bạn bắt đầu thấy thiện xảo rất cao, tu tập rất cao.

Tỉnh giác của người chiến sĩ không đặt nền trên sự tu hành phiêu dạt trên sự loạn thần. Nó đặt nền trên sự tu hành về cái vững chắc tối hậu – tin vào tánh thiện căn bản. Điều đó không có nghĩa rằng bạn phải nặng nhọc hay chán nản, mà đơn giản bạn có một cảm thức cắm rễ hay ổn định vững chắc. Bạn có sự tin cậy và bạn thường xuyên hoan hỷ ; bởi thế bạn không bị lắc giật. Sự kích động thình lình hay những phản ứng quá độ với những hoàn cảnh không xảy ra ở cấp độ này. Bạn thuộc về thế giới của người chiến sĩ. Khi những việc nhỏ xảy ra – tốt hay xấu, đúng hay sai – bạn không cường điệu chúng. Bạn thường trực trở lại yên ngồi và tư thế của bạn. Người chiến sĩ không bao giờ kinh ngạc. Nếu có ai đó bất thần đến nói, “Tôi sẽ giết ông ngay bây giờ”, hay “Tôi có một món quà một triệu đô la cho ông”, bạn không kinh ngạc. Bạn chỉ đơn giản đảm nhiệm chỗ ngồi của bạn trên yên.

Nguyên lý tỉnh giác thiền định cũng cho bạn một chỗ ngồi tốt đẹp trên trái đất này. Khi bạn dùng chỗ ngồi trên mặt đất một cách chính đúng, bạn không cần sự làm chứng để xác nhận sự vững vàng của bạn. Trong câu chuyện truyền thống về đức Phật, khi đã đạt đến giác ngộ, có người hỏi ngài, “Làm sao ngài biết ngài đã giác ngộ ?” Ngài trả lời “Đất làm chứng cho ta.” Ngài đã chạm đất với bàn tay ngài, điều được biết như xúc địa ấn. Điều này là cùng một khái niệm với việc giữ chỗ ngồi của bạn trên yên. Bạn hoàn toàn đặt nền vào thực tại. Có ai đó có thể nói, “Làm sao tôi biết anh không phản ứng quá dữ dội với những hoàn cảnh ?” Bạn có thể nói, đơn giản, “Tư thế của tôi trên yên tự nói lên điều đó.”

Ở điểm này, bạn bắt đầu kinh nghiệm ý tưởng nền tảng về sự không sợ hãi. Bạn sẵn sàng tỉnh táo với bất kỳ hoàn cảnh nào có thể tự trình diện với bạn, và bạn cảm thấy bạn có thể chỉ huy toàn bộ cuộc đời bạn, bởi vì bạn không ở bên mặt thành công hay thất bại. Thành công hay thất bại là cuộc hành trình của bạn. Dĩ nhiên, bạn còn kinh nghiệm sự sợ hãi trong bối cảnh của không sợ hãi. Có những lúc trên cuộc hành trình của bạn, bạn chết điếng đến độ bạn rung động trên yên, từ răng cho đến tay đến chân bạn. Bạn khó ngồi trên con ngựa – bạn bay lên với sợ hãi. Nhưng thậm chí điều đó được xem là một biểu hiện của không sợ hãi, nếu bạn có một sự nối kết nền tảng với mặt đất của tánh thiện căn bản của bạn.