MILAREPA
Trích: Đạo Ca Milarepa; Đỗ Đình Đồng dịch; NXB Tôn Giáo.
Một lần Jetsun Milarepa định đi đến núi tuyết Bắc Mã Môn để tu tập thiền định. [Trên đường], ông đến Gebha Lesum trong khu vực Jung. Trời mùa thu, và dân làng đang bận rộn gặt hái. Trên cánh đồng rộng lớn, một cô gái đẹp, khoảng mười lăm tuổi, đang dẫn đầu một nhóm người lao động. Cô ta dường như có tất cả những phẩm chất của một Thiên nữ Trí Tuệ (Đa-ki-ni). Milarepa đến gần cô ta và nói, “Nữ bảo trợ thân mến, xin làm ơn bố thí cho tôi.” “Hành giả yoga thân mến, xin vui lòng đến nhà tôi,” cô gái đáp, “nhà tôi ở đằng kia. Hãy chờ tôi ở cửa. Tôi sẽ đến ngay.”
Vì vậy, Milarepa đi đến nhà cô ta, dùng tích trượng đẩy cửa mở ra, và bước vào. Lập tức, một bà già xấu xí với nắm tay đầy tro chạy xốc tới ông, hét lên, “Các ngươi bọn ăn mày yoga! Ta không bao giờ gặp các ngươi ở một chỗ! Mùa hè thì các ngươi chường mặt ra để xin sữa và bơ! Mùa đông thì các ngươi đến để xin thóc gạo! Ta cá là các ngươi muốn lẻn vào để đánh cắp đồ trang sức của con gái và con dâu ta!” Gầm gừ và run rẩy vì giận, bà ta hầu như sắp ném tro vào người Milarepa, khi ông nói, “Hãy chờ một chút, Bà ngoại ơi! Xin vui lòng nghe tôi nói!” Rồi ông hát một bài hát có chín ý nghĩa:
Bên trên là Trời có điềm lành,
Ở dưới là Ba Đường khốn khổ,
Ở giữa, là những người không có tự do lựa chọn sự sinh.
Tất cả ba cái này đều tụ hội nơi bà.
Bà ngoại ơi, bà là một người đàn bà giận dữ,
Và chẳng thích Pháp!
Hãy hỏii ý nghĩ của bà và quán xét tâm bà.
Hãy nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa.
Hãy suy nghĩ kỹ, hỡi bà thân mến;
Khi bà được gửi đến đây lần đầu,
Bà có mơ trở thành một con dê già nhũ mẫu?
Sáng bà từ giường thức dậy,
Chiều bà lại [lên giường] ngủ,
Giữa sáng và chiều, bà làm việc nhà không hết;
Bà bị ba thứ này độc chiếm.
Bà ngoại ơi, bà là kẻ giúp việc không công.
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quán xét tâm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy,
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa.
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Gia trưởng là người quan trọng nhất trong nhà,
Lợi tức và những gì kiếm được là những thứ được mong chờ kế đó,
Rồi con trai và cháu trai là được mong muốn nhất,
Bà bị ba thứ này ràng buộc.
Bà ngoại ơi, cho riêng bà, bà chẳng có phần.
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Đạt cho được những gì bà muốn cho dù là ăn cắp,
Lấy cho được những gì bà ham cho dù là ăn cướp,
Đánh kẻ thù bất kể sống chết và thương tích,
Bà chịu phục tùng ba thứ này.
Bà ngoại ơi, bà bị đốt cháy trong phẫn nộ
Khi bà đến với kẻ thù.
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tạm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Đàm tiếu về những người đàn bà khác và cách thức của họ
Là những gì làm bà thích thú;
Đối với những việc của con trai và cháu trai
Bà thật là chú ý;
Nói về các góa phụ và thân nhân là niềm thích thú của bà.
Ba thứ này làm bà say mê.
Bà ngoại ơi, bà có thật dịu dàng khi bà đàm tiếu?
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Nâng bà khỏi ghế như tháo đi cái chốt;
Với cặp chân yếu xìu
Bà đi lạch bạch như con vịt ăn cắp;
Đất và đá dường như bể nát ra
Khi bà buông mình ngồi xuống;
Già nua và cụm rụm là thân bà đó.
Bà ngoại ơi, bà chỉ vâng lời và không đường lựa chọn.
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và từ đó bà có thể thấy bà thay đổi thế nào.
Da bà nhăn nheo với nhiều nếp gấp;
Xương bà nhô ra vì thịt lõm vào;
Bà điếc, câm, khờ dại, kỳ quặc, và quờ quạng;
Bà bị ba dị hình.
Bà ngoại ơi, cái mặt xấu xí của bà gói trong những nếp nhăn.
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà.
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Thức ăn của bà nguội lạnh và hôi thối,
Chiếc áo choàng của bà nặng nề và rách nát,
Cái giường quá gồ ghề làm rách da bà;
Ba cái này là bạn đồng hành không thay đổi của bà.
Bà ngoại ơi, bà giờ đây đang khôn khổ, nửa đàn bà và nửa kia là đồ bỏ!
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà!
Bà nên tu tập theo lời Phật dạy.
Bà cần một Đạo Sư có phẩm cách và có thể nương tựa,
Và rồi sự việc có thể là khác cho bà.
Để được sinh ở cõi cao hơn và Giải Thoát
Còn khó hơn thấy sao sáng giữa ban ngày;
Rơi vào đường khốn khổ của luân hồi
Thì dễ và thường xảy ra.
Bây giờ, với sợ hãi lo âu trong lòng,
Bà nhìn cái chết đến gần.
Bà ngoại ơi, bà có thể đối diện cái chết với niềm tin không?
Hãy hỏi ý nghĩ của bà và quan sát tâm bà!
Điều bà cần là tu tập theo lời Phật dạy,
Điều bà cần là một Đạo Sư có phẩm chất và có thể nương tựa.